Alfred Newman urodził się 17 marca 1900 roku w New Haven w stanie Connecticut w USA. Był kompozytorem i aktorem.
W wieku 10 lat Newman udał się do Nowego Jorku, gdzie uczestniczył w spotkaniu ze znakomitym polskim pianistą i kompozytorem Zygmuntem Stojowskim. Artysta zgodził się pomagać chłopcu w dalszej edukacji, zachęcając go stopniowo do studiów nad kolejnymi aspektami muzyki, w tym nad kompozycją. Newman trafił w końcu jako solista na scenę Broadwayu, gdzie spędził trzy miesiące, a następnie zatrudnił się w roli pianisty w jednej z nowojorskich restauracji. Pracować musiał, ponieważ jego rodzina również przeprowadziła się do miasta, równolegle odszedł od nich ojciec, i to na Alfredzie, jako najstarszym z rodzeństwa i najbardziej utalentowanym, spoczął obowiązek utrzymania bliskich. Na szczęście, dając jeden z koncertów w restauracji, wypatrzony został przez broadwayowską gwiazdę, Grace La Rue, która zaoferowała mu udział w tournee po kraju. Newman przystał na propozycję i do 1918 roku przebywał poza Nowym Jorkiem, uczestnicząc w występach grupy i ucząc się dyrygowania orkiestrą. Po powrocie miał już w tej materii solidne doświadczenie.
W Nowym Jorku szybko poznał George’a Gershwina (z którym w niedalekiem przyszłości współpracować miał również inny wielki Hollywoodu - Max Steiner) i nawiązał z nim bliską znajomość, zarówno na stopie towarzyskiej, jak i zawodowej. Brał udział w kilku kolejnych projektach scenicznych kompozytora, zarówno jako dyrygent jak i dyrektor muzyczny, zdobywając zainteresowanie w coraz szerszych kręgach. W następnych latach pracował nad partyturami wielu sławnych artystów, takich jak John Murray Anderson i Jerome Kern, będąc jednym z najbardziej zapracowanych i poważanych dyrygentów na całym Broadwayu. Jako że nowojorskie sceny i ówczesny Hollywood miały ze sobą wiele wspólnego (artyści, producenci), oferta z Fabryki Snów pozostawała kwestią czasu.
Do
Kalifornii przybył w 1930 roku, na zaproszenie znanego kompozytora
Irvinga Berlina, który chciał zaangażować Newmana na posadzie dyrektora
muzycznego przy musicalu filmowym Reaching For The Moon. Przebywając w Hollywood, Alfred szybko poznał producenta Samuela Goldwyna i został zatrudniony przy obrazie Whoopee!. Rok później trafił mu się pierwszy poważny projekt, do którego napisał muzykę pod napisy tytułowe - było to Street Scene,
a ilustracja dźwiękowa stała się dużym sukcesem. Newman błyskawicznie
wskoczył zatem do grupy najważniejszych kompozytorów Fabryki Snów,
pracując w najbliższych latach dla Goldwyna i United Artists, dołączając
w 1939 roku do nowo powstałego 20th Century Fox, gdzie jak się okazało,
miał pozostać przez dwie dekady.
Jako szef całego departamentu muzycznego wytwórni, Newman zyskał olbrzymie możliwości. Kolejne lata jego kariery w Hollywood minęły na dziesiątkach partytur do filmów, głównie czołowych superprodukcji, na pracy zarówno w roli kompozytora, dyrygenta, jak i aranżera, i przede wszystkim na ciągłych utarczkach z producentami. Napisał kilkaset ścieżek dźwiękowych, wykształcając niepowtarzalny styl, który na zawsze już będzie kojarzyć się z Fabryką Snów lat 40-tych i 50-tych, stał się również ulubieńcem Akademii, otrzymując 45 nominacji do Oscara i wygrywając aż 9 statuetek (choć większość nie za pracę przy muzyce ilustracyjnej, a przy musicalach), w tym za przełomową Pieśń Bernadetty. Ostatecznie opuścił studio w roku 1960, pisząc w kolejnych latach niewiele, ale ważnych za to, klasycznych dzisiaj partytur, w tym How The West Was Won i biblijne The Greates Story Ever Told.
Do
świata filmu Newman wprowadził także swoich krewnych, przede wszystkim
brata Lionela, podobnie jak Alfred uznanego w branży dyrygenta. W ślad
ojca podążyli również synowie (z trzeciego małżeństwa): Thomas i David,
wraz z ich kuzynem, Randym. Wszyscy trzej należą dzisiaj do grona
uznanych i rozpoznawalnych kompozytorów muzyki filmowej, Thomas w 2006
roku złożył swemu ojcu mały hołd, pisząc bardzo Golden Age’ową partyturę
do dramatu Dobry Niemiec. Alfred Newman swoją ostatnią kompozycję stworzył w roku 1970, był to ciepło przyjęty przez krytykę Port lotniczy,
okraszony wspaniałym tematem; artysta przeszedł na emeryturę, lecz w
kilka miesięcy później zmarł w wyniku komplikacji spowodowanych przez
chorobę płuc. Za Port lotniczy Akademia przyznała mu ostatnią, pośmiertną nominację do Oscara.
Znaczenie Newmana dla muzyki filmowej jest nie do przecenienia. Miał on decydujący wpływ na jej rozwój zarówno w sensie artystycznym, ponieważ położył podwaliny pod cały gatunek, jak i instytucjonalnym, otwierając branżę na nowe nazwiska. Głównie dzięki jego uporowi właśnie w okresie działalności w 20th Century Fox, twórcy tacy jak Bernard Herrmann, David Raksin, Hugo Friedhofer, a później również przedstawiciele młodszego pokolenia: John Williams czy Jerry Goldsmith, mogli przebić się do kompozytorskiej czołówki. To on załatwił posadę powyższym kompozytorom przy czołowych superprodukcjach owych czasów: Laurze (Oscar dla Raksina), The Best Years of Our Lives (Oscar dla Friedhofera), czy The Day The Earth Stood Still (dziś Herrmannowski klasyk).
W
środowisku uważany był za najlepszego hollywoodzkiego dyrygenta
wszechczasów. Rerecordingi jego muzyki pojawiają się dziś stosunkowo
rzadko, w przeciwieństwie chociażby do dzieł Herrmanna czy Rózsy-
muzycy zdają sobie sprawę, jak karkołomnym zadaniem jest próba oddania
jego niepowtarzalnego brzmienia (przykład? The Hunchback of Notre Dame pod batutą Williama Stromberga), wspominał o tym choćby Elmer Bernstein, nagrywając na potrzeby swojej słynnej kolekcji Wuthering Heights.
Kompozycja nigdy nie była pasją Newmana, uważał ją za zajęcie dla
samotników, i zainteresował się nią niejako z rozpędu, chcąc podszkolić
się w dyrygenturze. Niemniej w tej roli również się sprawdzał. Nino
Rota, zapytany kiedyś o swojego ulubionego kompozytora filmowego,
wskazał bez namysłu właśnie Newmana, ponieważ ” […] w tak wspaniały sposób rozwijał swoje tematy i miał tak znakomity talent dramatyczny”.
Warto wspomnieć wreszcie o jednym z jego najważniejszych osiągnięć – wynalezieniu tzw. systemu Newmana. Otóż jako pierwszy wprowadził on zupełnie nowy sposób nagrywania muzyki filmowej, podczas sesji nagraniowej odtwarzając gotowy film. Na kliszy zaznaczone były symbole pozwalające zachować dyrygentowi tempo i zsynchronizować muzykę z akcją. System okazał się tak doskonale pomyślany, że używany jest w muzyce filmowej po dziś dzień.
Co unieśmiertelniło go dla szerszej publiki? Zapewne jeden krótki, kilkudziesięcio-sekundowy utwór – fanfara towarzysząca logo wytwórni 20th Century Fox, znana wszystkim kinomaniakom od przeszło 60 lat.
Filmografia| 1930 – Whoopee!/ 1931 – Street Scene/ 1933 – The Masquerader/ 1936 – Dodsworth/ 1937 – You Only Live Once/ 1937 – The Hurricane / 1937 – The Prisoner of Zenda / 1938 – Alexander's Ragtime Band / 1939 – The Rains Came/ 1939 – Gunga Din/ 1939 – Wuthering Heights / 1939 – The Hunchback of Notre Dame / 1940 – Vigil in the Night/ 1940 – Foreign Correspondent/ 1940 – Broadway Melody of 1940 / 1940 – The Mark of Zorro / 1940 – Tin Pan Alley / 1941 – How Green Was My Valley / 1942 – Roxie Hart/ 1942 – The Black Swan/ 1942 – The Pied Piper/ 1943 – The Song of Bernadette/ 1943 – My Friend Flicka/ 1944 – The Keys of the Kingdom / 1945 – State Fair / 1947 – Captain from Castile / 1947 – Mother Wore Tights/ 1947 – Gentleman's Agreement/ 1947 – The Shocking Miss Pilgrim/ 1947 – Miracle on 34th Street/ 1948 – Cry of the City/ 1948 – The Snake Pit/ 1948 – That Lady in Ermine/ 1948 – The Iron Curtain/ 1949 – Twelve O'Clock High/ 1949 – Chicken Every Sunday/ 1950 – All About Eve/ 1950 – Panic in the Streets/ 1950 – The Big Lift/ 1951 – David and Bathsheba / 1952 – The Prisoner of Zenda/ 1952 – With a Song in My Heart/ 1953 – How to Marry a Millionaire/ 1953 – The Robe/ 1953 – Call Me Madam / 1955 – A Man Called Peter/ 1955 – Love Is a Many-Splendored Thing/ 1955 – The Seven Year Itch/ 1956 – Anastasia/ 1956 – Carousel / 1956 – The King and I/ 1957 – April Love/ 1958 – South Pacific/ 1958 – A Certain Smile/ 1959 – The Diary of Anne Frank/ 1961 – Flower Drum Song / 1962 – The Counterfeit Traitor/ 1962 – State Fair / 1962 – How the West Was Won / 1965 – The Greatest Story Ever Told / 1966 – Nevada Smith/ 1967 – Camelot/ 1968 – Firecreek/ 1970 – Airport/ |
Awards| Oscar [Muzyka filmowa] 1968 Best Music, Scoring of Music, Adaptation or Treatment Camelot 1957 Best Music, Scoring of a Musical Picture Król i ja 1956 Best Music, Scoring of a Dramatic or Comedy Picture Miłość jest wspaniała 1954 Best Music, Scoring of a Musical Picture Call Me Madam 1953 Best Music, Scoring of a Musical Picture Z pieśnią w sercu 1948 Best Music, Scoring of a Musical Picture Mama nosiła trykoty 1944 Best Music, Scoring of a Dramatic or Comedy Picture Pieśń o Bernadetcie 1941 Best Music, Score Tin Pan Alley 1939 Best Music, Scoring Szalony chłopak Nominacje do Oscara [Muzyka filmowa] 1971 Best Music, Original Score Port lotniczy 1966 Best Music, Score - Substantially Original Opowieść wszech czasów 1964 Best Music, Score - Substantially Original Jak zdobyto Dziki Zachód 1962 Best Music, Scoring of a Musical Picture Flower Drum Song 1960 Best Music, Original Song Wszystko, co najlepsze 1960 Best Music, Scoring of a Dramatic or Comedy Picture Pamiętnik Anny Frank 1959 Best Music, Scoring of a Musical Picture Południowy Pacyfik 1957 Best Music, Scoring of a Dramatic or Comedy Picture Anastazja 1956 Best Music, Scoring of a Musical Picture Tajemniczy opiekun 1955 Best Music, Scoring of a Musical Picture Nie ma jak show biznes 1952 Best Music, Scoring of a Dramatic or Comedy Picture Dawid i Betszeba 1952 Best Music, Scoring of a Musical Picture On the Riviera 1951 Best Music, Scoring of a Dramatic or Comedy Picture Wszystko o Ewie 1950 Best Music, Original Song Przyjdź do stajni 1949 Best Music, Scoring of a Dramatic or Comedy Picture Kłębowisko żmij 1949 Best Music, Scoring of a Musical Picture When My Baby Smiles at Me 1948 Best Music, Scoring of a Dramatic or Comedy Picture Szpada Kastylii 1947 Best Music, Scoring of a Musical Picture Lato stulecia 1946 Best Music, Scoring of a Dramatic or Comedy Picture Klucze królestwa 1946 Best Music, Scoring of a Musical Picture State Fair 1945 Best Music, Scoring of a Dramatic or Comedy Picture Wilson 1945 Best Music, Scoring of a Musical Picture Irish Eyes Are Smiling 1944 Best Music, Scoring of a Musical Picture Coney Island 1943 Best Music, Scoring of a Dramatic or Comedy Picture Czarny łabędź 1943 Best Music, Scoring of a Musical Picture My Gal Sal 1942 Best Music, Scoring of a Dramatic Picture Ognista kula 1942 Best Music, Scoring of a Dramatic Picture Zielona dolina 1941 Best Music, Original Score Znak Zorro 1940 Best Music, Scoring Dzwonnik z Notre Dame 1940 Best Music, Scoring They Shall Have Music 1940 Best Music, Original Score The Rains Came 1940 Best Music, Original Score Wichrowe wzgórza 1939 Best Music, Scoring The Goldwyn Follies 1939 Best Music, Original Score Kowboj i dama 1938 Best Music, Score Huragan 1938 Best Music, Score Więzień królewski Golden Globe Grammy |
Kompozycje Alfreda Newmana na listach przebojów
| [with Gordon Clifford] 1931 Who Am I? Jacques Renard and His Orchestra 19.US [with Frank Loesser] 1938 Moon of Manakoora Bing Crosby 10.US 1938 The Moon of Manakoora Ray Noble and His Orchestra 15.US [with Paul Francis Webster] 12/1956 Anastasia Pat Boone 37.US 06/1962 Marianna Johnny Mathis 86.US [with Sammy Cahn] 11/1959 The Best of Everything Johnny Mathis 62.US/30.UK [solo] 02/1965 The Greatest Story Ever Told Ferrante & Teicher 101.US 04/1970 Airport Love Theme (Gwen and Vern) Vincent Bell 31.US |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz