Kula Shaker

Kula Shaker, grupa brytyjska. Powstała wiosną 1993 w Londynie. Jej trzon ustanowili: Crispian "Dodge" Mills (18.01.1973, Hammersmith, Londyn; syn aktorki Hayley Mills i reżysera Roya Boultinga) - g, sarod, tambura, hca, Alonza "Shep" Bevan (24.10.1970, Walia) - b, g, k, tabla, voc i Paul Winterhart (19.09.1971, Somerset) - dr, którzy już wcześniej występowali razem w zespole The Objects Of Desire. Z początku wokalistą został Saul Dismont. On też wymyślił pierwotną nazwę - The Kays. Gdy w czerwcu 1993 odszedł, jego obowiązki przejął Mills. W grudniu składu dopełnił Jay Darlington (3.05.1968, Limpsfield Chart, Surrey) - k, voc, wywodzący się z The Sheds. Wiosną 1995 przeobraziła się w Kula Shaker. Gdy we wrześniu 1999 Mills zdecydował się odejść, zakończyła działalność. W 2005 odrodziła się w składzie: Mills, Bevan, Winterhart. Na początku 2006 dołączył Harry Broadbent- k.

Już w 1993, jako The Kays, koncertowała u boku tria rockowych weteranów B.B.M. (Jack Bruce, Ginger Baker i Gary Moore). W 1994 znalazła menażerkę, Anitę Mengi, oraz uzyskała dostęp do londyńskiego studia Air, należącego do słynnego producenta George'a Martina (poznała jego syna Gilesa). A jednak nie potrafiła się przebić. I gdy wiosną 1995 została zaproszona przez zaprzyjaźniony zespół Reef, który dorobił się właśnie pierwszego przeboju, Good Feeling, na wspólne tournee po kraju, postanowiła zacząć od zera, pod nowym szyldem. Wtedy mianowała się Kula Shaker (zainspirował ją wyznawca Kryszny, Kula Sekhara, którego poznała w tym czasie, ale w wywiadach twierdziła, że źródłem było imię władcy Indii z IX wieku). Znalazła nowego, bardziej doświadczonego menażera - Kevina Nixona. A dokonane w tym czasie nagrania demo, m.in. Under The Hammer, Smart Dogs i Start All Over, zainteresowały wytwórnię RCA, co zaowocowało sesją w Eastcote Studios i zarejestrowaniem kompozycji Tattva i Hollow Man.

Prawdziwy przełom nastąpił jednak we wrześniu 1995. Wzięła wówczas udział w konkursie dla młodych zespołów zorganizowanym w ramach festiwalu In The City w Manchesterze. Dostała się do finału - wraz z Placebo i Performance -a utwór Tattva (jako Tattua) ukazał się w towarzyszącym imprezie, niskonakładowym zestawie "In The City Live Unsigned - The Closing Party", wydanym przez Disctronics. Wtedy też po raz pierwszy usłyszał ją Miles Kemp z wytwórni Columbia i już w listopadzie zaproponował podpisanie kontraktu, co bez wahania uczyniła.

W grudniu 1995 na rynek trafił singel z dwoma nagraniami z sesji w Eastcote Studios: Tattva (w wersji zremiksowanej - z podtytułem Lucky 13 Mix) i Hollow Man Pt 2. Formacja promowała go na wspólnej trasie po kraju z Corduroy. A zaraz potem ruszyła na tournee europejskie u boku The Presidents Of The U.S.A. Wydany zaś w kwietniu 1996 drugi singel, Grateful When You're Dead-Jerry Was There/ Another Life, zapewnił jej wreszcie miejsce w dalszych rejonach list przebojów. Natomiast następny, Tattva (nowa wersja)/Tattva On St. George's Day/Dance In Your Shadow (w wydaniu kompaktowym płyty dodatkowo przeróbka Red Balloon Tima Hardina) z czerwca, był już wielkim przebojem. Podobnie jak następne: Hey Dude/Troubled Mind z sierpnia i Govinda/Gokula (utwór oparty na riffie wziętym z kompozycji Skiing George'a Harrisona)/Temple Of Everlasting z grudnia.

Bestsellerem był też album "K" nagrany między styczniem a majem w różnych studiach, m.in. Eden, Rak i Townhouse, przy pomocy Johna Łęckiego jako głównego producenta oraz takich muzyków, jak Wajahat Khan - sarod, Himangsu Goswami - tabla oraz sekcja instrumentów dętych The Kick Horns, wydany we wrześniu. Okazał się najszybciej sprzedawanym rockowym debiutem na Wyspach od czasu "Definitely Maybe" Oasis.

Przesycona beatlesowskim duchem okładka "K" autorstwa Dave'a Gibbonsa, pełna postaci, których nazwiska zaczynają się na literę "K", jak John F. Kennedy, Martin Luther King i Boris Karloff, doskonale pasowała do klimatu cudownie eklektycznej muzyki, zakorzenionej w psychodelii spod znaku The Beatles, Jimiego Hendrixa czy Pink Floyd (np. Start All Over, Grateful When You're Dead, 303, Tattva, Hollow Man) oraz w rave'owym graniu zespołów manchesterskich w rodzaju The Stone Roses i Happy Mondays (Hey Dude, Knight On The Town, Smart Dogs), ożywionej nawiązaniami w warstwie melodycznej, rytmicznej i brzmieniowej do tradycji Indii (np. Sleeping Jiva, Temple Of Everlasting Light), urozmaiconej przeróbką pieśni Govinda, spopularyzowanej w świecie rocka w 1970 przez Radha Krishna Temple, śpiewających wyznawców Kryszny. Grupa nie kryła źródeł inspiracji, nawet żartobliwe tytuły niektórych utworów wydawały się wskazywać, czego słucha (np. Hey Dude, będący parafrazą tytułu Hey jude The Beatles, czy Grateful When You're Dead i Jerry Was There, nawiązujące do The Grateful Dead i lidera Jerry'ego Garcii, chociaż akurat ten zespół nie należał do największych fascynacji Kula-Shaker). Nie brakowało wschodniego mistycyzmu w tekstach utworów z "K" (a piętnaście minut po zakończeniu płyty pojawiało się wypowiadane ze wschodnim akcentem krótkie przesłanie, zaczynające się od słów: "Mój guru powiedział mi..."). Jednak znalazły się wśród nich też całkiem przyziemne, jak 303, przywołujący wspólną wyprawę w 1993 starym Mercedesem A303 na festiwal w Glastonbury, czy Smart Dogs, nawiązujący do treści realizowanego przez przyjaciół Millsa, ale nigdy nie ukończonego filmu Smart Dogs In Baha, w którym miał być wykorzystany.

Latem 1996 formacja grała w kraju na wielkich festiwalach, np. w Knebworth u boku Oasis przed studwudziestopięciotysięczną publicznością, a później koncertowała m.in. w Stanach i Japonii. Ale na początku 1997 jej karierę skomplikowała kontrowersyjna wypowiedź Millsa: "Chciałbym mieć wielkie płonące swastyki na scenie", chociaż chodziło przecież, co wokalista przypomniał w wyjaśniającym liście do "The Independent", o pochodzący z Indii i Azji Środkowej symbol pomyślności i szczęścia, a nie znak faszystowski. W marcu tego roku grupa umieściła na światowych listach przebojów własną wersję piosenki Hush Joe Southa w psychodelicznej oprawie wzorowanej na opracowaniu Deep Purple sprzed lat (rzecz została wykorzystana w filmie I Know What You Did Last Summer, czyli Koszmar minionego lata, w reżyserii Jima Gillespiego); na stronie B singla znalazł się utwór Raagy One (Waiting For Tomorrow). W tym czasie znowu koncertowała w Stanach i - razem z Aerosmith - w Europie. Podczas pobytu za oceanem przystąpiła w Bearsville Studios niedaleko Woodstock do pracy nad nowym albumem,ale utysfakcjonował ją tylko jeden z zarejestrowanych utworów,Sound of Drums. On ukazał się rok później, w kwietniu, na kolejnym przebojowym singlu - wraz z kompozycją Hurry On Sundown (Hari Om Sundown).

Latem 1998 na rynek miała trafić druga duża płyta, "Peasants, Pigs & Astronauts", ale grupa nie była w stanie jej ukończyć. I dzieło pojawiło się dopiero w marcu 1999, promowane singlami Mystical Machine Gun/Guitar Manz lutego i Shower Your Love/Goodbye Tin Terriers z maja tego roku. Wyprodukowane przez Boba Ezrina, współpracownika Pink Floyd, i nagrane przy współudziale takich muzyków, jak Goswami - voc, tabla, Hariprasad Chaurasia - fi, Gouri Chudhury - voc, Kamal - sarangi oraz sekcja instrumentów dętych The Mighty Horn Assortment, nie powtórzyło sukcesu debiutu. Ale też nie miało jego wdzięku. Chociaż zawierało całkiem podobny repertuar, chwilami beatlesowski w klimacie (np. Shower Your Love, Goldern Avatar), kiedy indziej przesycony madchesterską aurą (np. Mystical Machine Gun), zawsze pełen nawiązań do muzyki indyjskiej (np. Mystical Machine Gun, Radhe Radhi, Namapi Nanda Nandana), wzbogacony nowymi wątkami, od brytyjskiego rhythm'n'bluesa spod znaku Manfreda Manna czy The Kinks (np. 108 Battles Of The Mind) przez latynoski rock Santany (np. Great Hosannah, Last Farewell) po akcenty arabskie (np. Great Hosannah, Shower Your Love, Timeworm). Niestety, piosenkom brakowało lekkości i świeżości pierwszych przebojów, a resztki wdzięku odbierały im Ezrinowskie aranżacje, przeładowane, ciężkie, niekiedy pełne orkiestrowego rozmachu (np. Shower Your Love, S.O.S., Radhe Radhe). Klapa rynkowa albumu, w pierwszym tygodniu sprzedanego zaledwie w dwudziestu pięciu tysiącach egzemplarzy, przesądziło o losie Kula Shaker. A już po rozwiązaniu formacji, w grudniu 2002, ukazała się składanka "Kollected - The Best Of Kula Shaker", zawierającą m.in. jedno premierowe nagranie, przeróbkę Ballad Of A Thin Man Boba Dylana.

Mills bez powodzenia kontynuował karierę w zespole Pi, ale później odniósł pewien sukces z grupą The Jeevas, znaną z płyt "1, 2, 3, 4" (Cowboy Music, 2002) i "Cowboys And Indians" (Cowboy Music, 2003). Gościnnie wspomagał w studiu m.in. The Prodigy (Narayan). Zadebiutował jako aktor w filmie Winged Boy (2005, reż. Stephen Fry). Bevan dołączył do formacji The Healers Johnny'ego Marra. Winterhart grał w Thirteen:13 i Aqualung. Darlington pojawił się w koncertowym składzie Oasis.

W 2005 grupa "Kula Shaker odrodziła się jako trio (Mills, Bevan, Winterhart), aby nagrać utwór Braj Mandela na płytę "School Of Braja" (Gaudiya Vedanta, 2006; dochody ze sprzedaży całego nakładu przeznaczono na rozwój The New Braja Village School z Badger w Kalifornii). Atmosfera sesji była tak dobra, że muzycy postanowili kontynuować wspólną działalność. 21 grudnia formacja po raz pierwszy od sześciu lat zaprezentowała się publiczności - na kameralnym koncercie w pubie Wheatsheaf w Leighton Buzzard. Wiosną 2006, już w składzie z Broadbentem, odbyła trasę po kraju. W kwietniu wydała czwórkę "Revenge Of The King" (dostępną jako plik internetowy oraz dziesięciocalowy winyl rozprowadzany na koncertach, we wrześniu.

Single
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Grateful When You're Dead / Jerry Was There	Kula Shaker	05.1996	35[13]	-	Columbia KULACD 2	[written by Crispian Mills , Kula Shaker][produced by John Leckie]
Tattva	Kula Shaker	07.1996	4[17]	-	Columbia KULA 3	[written by Alonza Bevan/Crispian Mills/Jay Darlington/Paul Winter][produced by John Leckie]
Hey Dude	Kula Shaker	09.1996	2[18]	-	Columbia KULA CD 4	[written by Crispian Mills/Kula Shaker][produced by John Leckie]
Govinda	Kula Shaker	11.1996	7[20]	-	Columbia KULA 5	[written by Crispian Mills/Kula Shaker][produced by John Leckie][oryginalnie nagrana przez Radha Krishna Temple]
Hush	Kula Shaker	03.1997	2[19]	-	Columbia KULA CD 6	[silver-UK][written by Joe South][produced by Crispian Mills/Stephen Harris]
Tattva (Lucky 13)	Kula Shaker	08.1997	96[2]	-	Columbia KULACD 1	-
Sound Of Drums	Kula Shaker	05.1998	3[15]	-	Columbia KULA 21CD	[written by Crispian Mills/Kula Shaker][produced by Crispian Mills/George Drakoulias/Rick Rubin]
Mystical Machine Gun	Kula Shaker	03.1999	14[15]	-	Columbia KULA 22CD	[written by Crispian Mills/Kula Shaker][produced by Bob Ezrin/Crispian Mills]
Shower Your Love	Kula Shaker	05.1999	14[10]	-	Columbia KULA 24 CD	[written by Crispian Mills][produced by Bob Ezrin , Crispian Mills]
Second Sight	Kula Shaker	08.2007	101[1]	-	Strangefolk SFKS002V	-

Albumy
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
K	Kula Shaker	09.1996	1[2][74]	200[1]	Columbia SHAKER 1CDK	[2x-platinum-UK][produced by John Leckie,Alonza Bevan, Crispian Mills]
Peasants, Pigs & Astronauts	Kula Shaker	03.1999	9[18]	-	Columbia SHAKER 2CD	[gold-UK][produced by Bob Ezrin/Crispian Mills/George Drakoulias/Rick Rubin]
Strangefolk	Kula Shaker	09.2007	69[2]	-	Strange Folk SFKS 001CD	[produced by Kula Shaker/Brinkworth/Sam Williams]
Pilgrims Progress	Kula Shaker	07.2010	117[1]	-	Strangefolk SFKS 003	[produced by Crispian Mills, Alonza Bevan]
K 2.0	Kula Shaker	02.2016	32[1]	-	Strangefolk SFKS 007	[produced by Crispian Mills, Alonza Bevan]