czwartek, 4 grudnia 2025

Psychedelic rock

Rock psychodeliczny- gatunek muzyczny powstały w połowie lat 60-tych XX wieku,
równocześnie po obu stronach Atlantyku.


Rock psychodeliczny silnie związany był zwłaszcza z ruchem hippisowskim, stanowiąc główny środek artystycznego wyrazu ideologii „Dzieci kwiatów”. Nazwa pochodzi zatem od tzw. psychodelików, substancji psychoaktywnych, które zbuntowana młodzież lat 60-tych zażywała w celu osiągnięcia odmiennych stanów świadomości. Rock psychodeliczny przyczynił się jednocześnie do powstania takich gatunków muzyki rockowej jak hard rock, rock progresywny czy nawet heavy metal. Za prekursora rocka psychodelicznego uważa się amerykański zespół The Charlatans, utworzony w 1964 w San Francisco. Działalność zespołu była bezpośrednią inspiracją dla utworzenia grupy Grateful Dead (wcześniej The Warlocks). Określenia „muzyka psychedeliczna” po raz pierwszy użyła grupa 13th Floor Elevators w wywiadzie udzielonym w 1966 i na swojej pierwszej płycie The Psychedelic Sounds of the 13th Floor Elevators (1966).

Pierwotnie rock psychodeliczny wywodził się z tradycyjnego rockandrolla oraz bluesa, odchodząc w stronę muzycznej awangardy, wzorców dalekowschodnich (np. ragi) a nawet muzyki elektronicznej i jazzu. Bardziej konwencjonalną odmianę psychodelicznego rocka stanowi acid rock.

Samo określenie „psychodeliczny” oznacza „odkrywający umysł” odmienny stan świadomości, charakteryzujący się zwiększoną wrażliwością umysłu na wewnętrzne doznania i zewnętrzne bodźce. W istocie, w przypadku słuchaczy i zwykle twórców tej muzyki, stan ten wywołany był zażywaniem substancji psychoaktywnych jak np. marihuana, meskalina, LSD-25. Muzyka zaś starała się odzwierciedlić muzycznie stan człowieka pod wpływem psychodelików, głównie LSD.

Psychodeliczny rock charakteryzował się odejściem od tradycyjnej czterotaktowej struktury rockandrolla na rzecz swobodnych form muzycznych oraz od standardu trzyipółminutowej piosenki na rzecz dłuższych form, które na koncertach mogły się przekształcić w niekończące się jamy. Cechował się także wpływami jazzu i muzyki innych kultur, głównie indyjskiej (przejawiającymi się wprowadzeniem egzotycznych instrumentów, jak sitar) oraz poetyckimi tekstami, często mistycznymi lub surrealistycznymi, kojarzącymi się z wizjami.

Rock psychodeliczny wywarł wpływ na większość gatunków rocka dominujących w kolejnych dziesięcioleciach, zwłaszcza stał się prekursorem acid rocka i rocka progresywnego. W latach 90. XX wieku do nurtu rocka psychodelicznego nawiązała m.in. grupa Kula Shaker.

Pionierami psychodelicznego rocka byli 13th Floor Elevators, Janis Joplin, The Doors, Vanilla Fudge, The Great Society, Byrds i Grateful Dead. Innymi znanymi przedstawicielami byli Quicksilver Messenger Service, Iron Butterfly, Jimi Hendrix, Jefferson Airplane i Love w USA, wczesny Pink Floyd, Incredible String Band i późny Pretty Things w Wielkiej Brytanii. Z psychodelią w pojedynczych utworach lub albumach eksperymentowało wiele innych grup, między innymi The Beatles, którzy wnieśli duży wpływ w jej spopularyzowanie, The Rolling Stones, Queen, Led Zeppelin, The Animals, The Beach Boys.  

Reprezentatywne płyty
	The Grateful Dead	Anthem of the Sun	1968	
	Jimi Hendrix Experience	Are You Experienced? [US Bonus Tracks 1997]	1967	
	Cream	Disraeli Gears	1967	
	Jimi Hendrix Experience	Electric Ladyland	1968	
	Love	Forever Changes [Deluxe Edition]	2001	
	Blue Cheer	Louder Than God: The Best of Blue Cheer	1986	
	Love	Love Story 1966-1972	1995	
	The Beatles	 Magical Mystery Tour	1967	
	Various Artists	Nuggets: Original Artyfacts From the First Psychedelic Era	1972	
	The Small Faces	Ogden's Nut Gone Flake	1968	
	The Yardbirds	Roger the Engineer	1966	
	The Pretty Things	S.F. Sorrow	1968	
	The Beatles	Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band	1967	
	Jefferson Airplane	Surrealistic Pillow [RCA]	1967	
	The Doors	The Doors	1967	
	Syd Barrett	The Madcap Laughs	1970	
	Pink Floyd	The Piper at the Gates of Dawn	1967	
	13th Floor Elevators	The Psychedelic Sounds of the 13th Floor Elevators	1966	
 
 

Psychedelic rock
Style żródłowe: Rock, psychedelia ,folk ,garage rock, jazz, blues, electronic, novelty music, surf
Żródła kulturowe: połowa lat 60-tych, Stany Zjednoczone,W.Brytania
Typowe instrumenty : Guitar - Bass - Keyboards - Drums - Sitar
Okres popularności: Głównie w latach 60-tych i lokalnie do dzisiaj
Pochodne formy: Art rock, hard rock, heavy metal ,industrial music, jam band, krautrock, neo-psychedelia, glam rock, occult rock, progressive rock, proto-prog, dream pop, shoegaze
Subgenres
Acid rock,raga rock, space rock

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz