NWA

Amerykańska grupa z Los Angeles, której nazwa odpowiadająca wizerunkowi zespołu jest skrótem Niggers With Attitude („Czarnuchy z klasą”). W skład wchodzili: Dr. Dre (właśc. Andre Young), DJ Yella (właśc. Antoine Carraby), MC Ren (właśc. Lorenzo. Patterson) i EaZy E (właśc. -Eric Wright, ur. 7.09.1973 w Compton, stan Kalifornia, USA, zm  . 26.03.1995r w Los Angeles, Kalifornia); Ich czlonek-założycieli Ice Cube (wlaśc. Oshea Jackson, ur. ok. 1970r w South ; 4 Central1; Los Angeles, Kalifornia, USA); bez wątpienia najbardziej inspirujący ten rapowy zespół, odszedł po sporze z menedżerem. Oficjalnie powody były finansowe, ale tło miało podtekst rasistowski (ostre, antysemickie diatryby czarnego wokalisty).

 Członkowie zespołu mieli bogate życiorysy. Dr, Dre był producentem nagrań pierwszego zespołu Ice’a Cube'a, Cia. Eazy E i DJ Yella'nagrywali rap pod własnymi nazwiskami, a drugi z nich był nawet właścicielem wytwórni Ruthless Record, która rzekomo była przykrywką dla brudnych interesów. Do wczesnych członków zespołu należeli . też enigmatyczni Arabian Prince i D.O.C.

Pierwszy singel   NWA, "Boyz N’ The Hood” obracał się w bliskim wykonawcom kręgu strzelanin, przemocy i dziwek. Longplaye N.W.A. i And The Posse powstały z niewielkim udziałem sygnującej  je grupy (cztery tematy rapowe). Pierwszym,prawdziwie autorskim albumem był Straight Outta Compton. Dla słuchaczy   stojących z dala od gangsta rapu wnosił jednak mało, oprócz zwielokrotnienia agresji. Znawcy, doszukiwali się w nim podtekstów nawiązujących do rozejścia się dróg organizacji murzyńskich (liberalnej, kontynuującej idee Martina Luthera Kinga; i radykalnej, wyrastającej z legendy Malcolma X)..W 1989 FBI zainteresowało się tekstem „FuckTha Police” z płyty Straight Outta Comptonco było bezpośrednim powodem odejścia z zespołu Ice'a Cube'a. Był to początek licznych akcji przeciw zespołowi, w tym wysłanego przez FBI listu z pogróżkami; rzecz bez precedensu w dziejach pop-music.

Longplay Elf4zaggin’ wszedł w USA na szczyt listy bestsellerów, co w niczym nie zmieniło reputacji wykonawców (oskarżenia o   zawoalowaną popularyzację zbiorowych gwałtów, pedofilii, seksu oralnego i prostytucji). Muzycznie nawiązywał do funku lat 70-tych, a tekstowo był chwilami dowcipny, choć dwuznaczny („Don’t DrinkThat Wine” sugerujący wyższość narkotyków nad jabolami), a często jednoznacznie ordynarny. Rząd brytyjski skonfiskował część nakładu płyty na podstawie ustawy:o obrazie moralności.publicznej, jednak zmuszony był zwrócić egzemplarze skutkiem akcji sądowej,ostatecznie brytyjski  dystrybutor wycofał się z przedsięwzięcia. W procesie adwokatem NWA był Geoffrey Robertson, znany z głośnej w 1971 sprawy tygodnika „Oz”, a w roli ekspertów wystąpili Wendy  K z Talkin Loud Records, rapowy kompozytor David Toop i psycholog Guy Cumberbatch z Uniwersytetu Aston. Część członków Parlamentu postulowała przy okazji zaostrzenie represji prawnych. Niezależnie od werdyktu, lobby antycenzorskie musiało z bólem przyznać, ze niektóre teksty NWA („Find ’Em Fuck”, „To Kill A Hooker”) wpłynęły negatywnie na opinię o rapie.

W latach 90-tych członkowie zespołu koncentrowali się coraz bardziej na indywidualnych przedsięwzięciach. Dr.  Dre odniósł spore sukcesy jako solista i producent płyt. Spowodowane kłótnią o udziały w wytwórni Ruhless rozstanie z Eazy E zostało odnotowane przez obie strony w tekstach nagrań; Yella ograniczył się do odsetek z praw autorskich, a Ren, wydał nieudany solowy longplay i czwórkę. 

Single
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Express Yourself	NWA	09.1989	26[9]	-	4th & Broadway BRW 144	[silver-UK][written by Cube][produced by Dr Dre/Yella][45[9].R&B Chart]
Gangsta Gangsta	NWA	09.1990	70[2]	-	4th & Broadway BRW 191	[written by Ice Cube/Eazy E/MC Ren][produced by NWA][91[3].R&B Chart]
100 Miles and Runnin'	NWA	11.1990	38[4]	-	4th & Broadway BRW 200	[written by MC Ren/Dr Dre/Eazy E/Cold/187UM][produced by Dr Dre/Yella][51[9].R&B Chart]
Alwayz into Somethin'	NWA	11.1999	60[2]	-	4th & Broadway BRW 238	[written by Dr Dre/MC Ren/The DOC][produced by Dr Dre/Yella]
Chin Check	NWA featuring Snoop Dogg	01.2000	-	-	Priority	[written by O. Jackson, Andre Young L. Patterson, C. Broadus][produced by Dr Dre][71[20].R&B Chart]
Straight Outta Compton	NWA	09.2015	66[3]	38	Capitol GBAPC 8800001	[platinum-US][silver-UK][written by O'Shea Jackson, Lorenzo Patterson, Tracy Curry][produced by Dr Dre/Yella]
Fuck tha Police	NWA	09.2015	97[1]	-	Priority USPO 10000873	[written by Ice Cube, MC Ren, Eazy-E][produced by Dr Dre/Yella]

Albumy
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Straight Outta Compton	NWA	09.1989	35[25]	37[81]	4th & Broadway BRLP 534	[3x-platinum-US][platinum-UK][produced by Dr Dre/Yella]
100 Miles and Runnin'	NWA	09.1990	-	27[25]	Ruthless 7224	[platinum-US][produced by Dr Dre/Yella]
Niggaz4Life	NWA	06.1991	25[2]	1[1][41]	4th & Broadway BRLP 562	[2x-platinum-US][produced by Dr Dre/Yella]
Greatest Hits	NWA	08.1996	56[27]	48[12]	Priority 5409322	[gold-US][gold-UK][produced by Dr Dre/Yella/NWA]
The Best of N.W.A: The Strength of Street Knowledge	NWA	01.2007	-	154[1]	Priority	[produced by Dr Dre/Yella]