KLAATU, grupa kanadyjska. Powstała w styczniu 1973r w Toronto w prowincji Ontario. Nazwę wzięła od przybysza z kosmosu w klasycznym filmie science fiction The Day The Earth Stood Still (Dzień, wktórym zatrzymała się Ziemia; 1951r, reż. Robert Wise; w postać tę wcielił się później Ringo Starr na okładce płyty "Goodnight Vienna" z 1974r). Od początku stanowili ją Dee Long (właśc. David John Long; 1951, Scarborough, Ontario) - voc, g, k i John Woloschuk - voc, b, g, k, których w pierwszych nagraniach wspierali perkusiści sesyjni, dopiero wiosną 1974r dołączył Terry Draper (22.09.1951r, Toronto, Ontario) - voc, dr, perc, g, k, tb. Cała trójka znała się od dawna i grywała już ze sobą, m.in. w zespole Mudcow (z Jamiem Bridgemanem - k), ale dopiero sukces Klaatu umożliwił jej rezygnację z zajęć pozamuzycznych (Long i Woloschuk pracowali w zakładach elektronicznych, a Draper był dekarzem).Trio wspomagał niekiedy jako twórca Dino Tome (3.04.1948r, Cordenons, Włochy; piosenki pisane przez Woloschuka i niego sygnowano na wczesnych singlach: Chip Dale), w źródłach wskazywany czasem, niesłusznie, jako czwarty członek Klaatu. Nazwiska muzyków nie były znane publiczności - ujawniono je dopiero w 1980r. W listopadzie 1981r formacja, aż do tamtej pory znana wyłącznie z nagrań, rozpoczęła działalność koncertową, a w składzie na występy znaleźli się dodatkowo Gerald O'Brien - k, voc z Surrender oraz Mike Gingrich - b i Gary McCracken - dr, obaj z Max Webster. W kwietniu 1982r odszedł Long, a zaraz potem ze współpracy z Klaatu zrezygnował także O'Brien. Pierwszego zastąpił Dave Cooper - g, drugiego Terry Watkinson - k. Na początku lata miejsce McCrackena zajął Marty Moran - dr z Goddo. W sierpniu 1982r grupa się rozsypała. W styczniu 1988r odrodziła się w składzie: Long, Woloschuk, Draper na dwudniową sesję nagraniową, a w maju 2005r znowu, tym razem na jeden występ.
Początek działalności grupy wyznacza pierwsza sesja nagraniowa, zorganizowana 1 stycznia 1973r w Toronto Sound Studio i nadzorowana przez Terry'ego Browna jako współproducenta (wraz z samymi muzykami), w następnych kilku latach stałego współpracownika Klaatu. Jeszcze w tym roku na kanadyjski rynek trafiły nakładem firmy GRT single Hanus Of Uranus/Sub Rosa Subway i Doctor Marvello/For You Girl. W 1974r formacja związała się z wytwórnią Daffodil, której pozostała wierna do 1980r (w Stanach Zjednoczonych płyty z tego okresu ukazywały się nakładem Capitolu). W 1974 i 1975r dorobiła się kolejnych singli: California Jam/Doctor Marvello i True Life Hero/Hanus Of Uranus. I dopiero w sierpniu 1976r wydała album "3:47 EST" (tytuł przypomina moment wylądowania filmowego Klaatu w Waszyngtonie), promowany kolejną małą płytą, Calling Occupants (Of Interplanetary Craft)/Sir Bodsworth Rugglesby II. Zrealizowany oczywiście w Toronto Sound Studio, wyprodukowany wraz z Brownem, powstał przy współudziale kilku dodatkowych muzyków, m.in. Davida Darcha -g, Davida Kennedy'ego - g, Raymonda Gassiego - voc i orkiestry dętej Guido Basso And The Boss Brass.
Zawierał osiem piosenek stworzonych co prawda na przestrzeni kilku lat i częściowo znanych już, zazwyczaj w skromniejszych wersjach, z singli, ale układających się w pewną całość - przesyconą duchem twórczości Isaaca Asimova opowieść o planecie Klaatu, zmierzającej do nieuchronnej samozagłady. Poszczególne kompozycje, jak Calling Occupants (Of Interplanetary Craft), Anus Of Uranus (nowa wersja Hanus Of Uranus), Sub Rosa Subway, California Jam, Sir Bodsworth Rugglesby III czy najbardziej wyrafinowana Little Nautrino, urzekały chwytliwymi melodiami, bogatymi harmoniami, efektownymi aranżacjami wykorzystującymi m.in. brzmienia różnych instrumentów klawiszowych, smyczkowych i dętych oraz nowatorską robotą studyjną.
Można się było w muzyce Klaatu doszukać wielu wpływów, od zwykłego popu przez psychodelię po art rock, od twórczości The Beatles i The Beach Boys po dokonania Electric Light Orchestra, Genesis i King Crimson. Udana płyta nie odniosła jednak sukcesu, i dopiero gdy w lutym 1977r dziennikarz "Providence Rhode Island Journal" zasugerował światu, iż jest nieznanym, wydanym pod kryptonimem dziełem The Beatles, zaczęła się świetnie sprzedawać, aż osiągnęła milionowy nakład. Wiele osób uwierzyło w idiotyczną plotkę, chociaż tak naprawdę tylko niektóre piosenki, jak Sub Rosa Subway, rzeczywiście przypominały przeboje liverpoolskiej czwórki, a kanadyjscy słuchacze mogli pamiętać Klaatu z występu w listopadzie 1974r w programie telewizyjnym Music Machine (w składzie rozszerzonym o Gassiego). Sukces tria ugruntowała popularność przeróbki jednej z jego piosenek, Calling Occupants (Of Interplanetary Craft), przygotowanej przez The Carpenters.
Od czerwca 1976r grupa pracowała z Brownem nad drugim albumem, "Hope". Sesja przeciągnęła się aż do maja 1977r, a oprócz Basso i jego zespołu wzięli w niej udział także Doug Riley - k i London Symphony Orchestra. Dzieło ukazało się we wrześniu 1977r promowane singlem We're Off You Know/Around The Universe In Eighty Days. Od początku pomyślane jako concept album, opowiadało o kosmicznych wędrowcach, którzy odkrywają szczątki planety Klaatu, a także jedynego ocalałego z zagłady, kosmicznego latarnika, którego ostatnim słowem jest "nadzieja". Wypełniła je muzyka opracowana z większym rozmachem, a przez to bardziej pretensjonalna i drętwa, m.in. We're Off You Know, Around The Universe In Eighty Days, Long Live Politzania, Prelude, So Said The Lighthouse Keeper.
Płyta trzecia, "Sir Army Suit" z sierpnia 1978r, była ostatnią nagraną w Toronto Sound Studio przy pomocy Browna. W sesji i tym razem wzięli udział członkowie zespołu Guido Basso And The Boss Brass. Powstał zestaw odarty z pretensji poprzedniego, urozmaicony, składający się z rzeczy tak różnych, jak piosenki przywołujące klimat muzyki młodzieżowej lat sześćdziesiątych (A Routine Day, Dear Christine, Tokeymore Field), porcja psychodelii z partiami odtworzonymi od końca, niecodziennymi efektami brzmieniowymi i dźwiękami sitaru (Silly Boss), stylizacja na muzykę barokową z kwartetem smyczkowym i klawesynem w tle (Cherie), pastisz disco (Juicy Lucy) czy hard rock (Mister Mansion). Większość spośród tych piosenek nie miała nic wspólnego z kosmosem, a dotyczyła po prostu zwykłych życiowych doświadczeń, jak uroki dzieciństwa (Tokeymore Field), miłosne uniesienia (Dear Christine, Cherie), szarzyzna codzienności (A Routine Day), dramat starości (Older). Znalazło się wśród nich także coś tak intrygującego jak spojrzenie na czasy kontestacji przez pryzmat jej negatywnych bohaterów z Charlesem Mansonem na czele (Mister Mansion; w nagraniu wykorzystano głos Adolfa Hitlera). Z tego okresu pochodzą też trzy single: Dear Christine/Older z 1978r oraz Juicy Lucy/Perpetual Motion Machine i A Routine Day/Silly Boys z 1979r.
Klapa rynkowa "Sir Army Suit" była powodem zerwania z Brownem. Album następny, "Endangered Species" z czerwca 1980r, powstał w Sound Labs w Los Angeles w Kalifornii przy pomocy Chrisa Bonsa jako producenta oraz kilku znanych muzyków, jak Tom Scott - s, Lee Sklar -b i Ed Greene - dr. Wypełnił go bardziej niż kiedykolwiek konwencjonalny repertuar rockowy, np. Hot Box City, Paranoia, Sell Out Sell Out, Set The World On Fire, oraz kilka subtelniejszych ballad, np. Knee Deep In Love. Towarzyszyły mu single: Knee Deep In Love/Dog Star i I Can't Help It/Sell Out Sell Out. Ponieważ i tym razem nie można było mówić o sukcesie, przyszłość Klaatu stanęła pod znakiem zapytania. Long i Draper założyli wówczas z 0'Brienem inny zespół, Funn, i wykonywali z nim znane przeboje w kanadyjskich klubach.
W 1981r grupa wznowiła działalność i we własnym studiu ESP w Buttonville niedaleko Toronto, bez pomocy producenta z zewnątrz, nagrała dla kanadyjskiego Capitolu płytę "Magentalane". Wsparli ją m.in. Ken Wanamaker - b, Frank Watt - dr i Armin String Quartet. Wydane w październiku dzieło było powrotem do źródeł własnego stylu i zawierało znowu muzykę bardziej nastrojową i wysmakowaną, np. A Million Miles Away, The Love Of A Woman, December Dream, Magentalane, Maybe I'll Move To Mars. W niektórych piosenkach znowu uwypuklony został wpływ The Beatles, np. At The End Of The Rainbow, I Don't Wanna Go Home i Mr Toad's Cookies. Pamiątką z poprzedniej sesji był jedyny utwór o nieco innym charakterze -rock'n'roll Blue Smoke, urozmaicony dźwiękami instrumentów dętych czy sitaru. Całość kończyła się odgłosem zatrzaskiwania się pułapki na myszy, wyrażającym, jak wyjaśniali sami artyści, klęskę grupy, pożartej przez bezlitosny przemysł muzyczny. Z tego okresu pochodzą też single: The Love Of A Woman/At The End Of The Rainbows i December Dream/Maybe I'll Move To Mars, wydane w 1981r, oraz A Million Miles Away/I Don't Wanna Co Home, wydany w 1982r. Na żądanie szefów Capitolu formacja rozpoczęła 10 listopada 1981r występem w Lethbridge w prowincji Alberta pierwszą w karierze trasę koncertową. Ale koszty były tak duże, że po kilku miesiącach dalsza działalność Klaatu stała się nieopłacalna i w sierpniu 1982r drogi muzyków się rozeszły.
W styczniu 1988 grupa zebrała się nieoczekiwanie w studiu Air w Londynie, by nagrać utwór Woman Paula Vincenta Gunii na zamówienie producentów niemieckiego serialu telewizyjnego Tatort. Wydany przez Polydor na singlu (na stronie B wersja instrumentalna) przeszedł bez echa, co zniechęciło muzyków do dalszych wspólnych działań. Jednakże w maju 2005 spotkali się znowu, by dać krótki akustyczny występ podczas zlotu fanów Klaatu w Toronto.
Single | ||||||
| Tytuł | Wykonawca | Data wydania | UK | US | Wytwórnia [US] |
Komentarz |
| Sub-Rosa Subway/ Calling Occupants (Of Interplanetary Craft) | Klaatu | 04.1977 | - | 62[6] | Capitol 4412 | [written by Klaatu][produced by Klaatu] |
Albumy | ||||||
| Tytuł | Wykonawca | Data wydania | UK | US | Wytwórnia [UK] |
Komentarz |
| Klaatu | Klaatu | 04.1977 | - | 32[11] | Capitol 11 542 | [produced by Terry Brown, Klaatu] |
| Hope | Klaatu | 10.1977 | - | 83[7] | Capitol 11 633 | [produced by Klaatu] |
