Urodzony w Lyonie
Maurice Jarre to już legenda muzyki filmowej.
Jarre, jak się przyznaje do 16 roku życia nie wiedział nic o muzyce, nie
miał żadnego formalnego wykształcenia i nie potrafił wyłapać różnicy
pomiędzy nutami A i C. Myślał nawet o karierze inżyniera. Dopiero jego
ojciec, dyrektor lokalnej rozgłośni francuskiego radia przyniósł mu
gramofon, który spowodował, że zapragnął być dyrygentem. Formalnie
zaczął kształcić się w Narodowym Konserwatorium Muzyki a jego
specjalnością była perkusja. Wtedy to zechciał grać na kotle w
Orkiestrze Paryskiego Radia. Sam przyznaje się, że zawód perkusisty
pomógł mu lepiej zrozumieć i przyglądać się „procesowi” pracy całej
orkiestry symfonicznej.
Egzotyka panująca w wielu pozycjach
późniejszego, „filmowego” życia Jarre’a wzięła się po części z
zamiłowania kompozytora do takich właśnie brzmień a po części z tego iż w
Konserwatorium studiował w ramach ćwiczeń muzykę rosyjską, hinduską,
arabską, japońską i południowo-afrykańską. Pewnie dlatego nie sprawiało
mu problemów wplataine do orkiestry rzadkich instrumentów etnicznych.
Podczas studiów Jarre kształcił się m.in. pod okiem Maurice’a Martenota,
współwynalazcy elektronicznego instrumentu muzycznego zwanego falami
Martenota, obok thereminu prekursora późniejszych syntezatorów. A
elektronikę w wielu swoich późniejszych partyturach Jarre wykorzystywał
jeszcze chętniej niż elementy etniczne.
Swą bogatą kompozytorską karierę zaczynał od pisania muzyki do
przedstawień teatralnych, min. na deskach paryskiego La Théâtre National
Populaire. Wszystko zaczęło się jednak w teatrze Jeana-Louisa
Barraulta, gdzie najpierw Jarre grywał na kotłach i falach Martenota. W
1950 Jarre został poproszony po raz pierwszy o napisanie muzyki do
przedstawienia. Od tej pory tworzył muzykę do spektakli dla różnych
teatrów praktycznie przez całe lata 50-te.
Pierwszym filmem, do którego skomponował ścieżkę dźwiękową była powstała w 1952 r. dokumentalna krótkometrażówka Hôtel des Invalides,
która przyniosła Jarre’owi uznanie we Francji. Przy tym obrazie
nawiązał swoją pierwszą współpracę reżysersko-kompozytorską z Georgesem
Franju, z którym współpracował jeszcze siedem razy. W dekadzie lat
50-tych oprócz pracy dla kina znajdował również czas na własną twórczość
koncertową, nierzadko pod znakiem awangardy i eksperymentu muzycznego.
Komponował zarówno wielkie orkiestralne partytury, jak i muzykę opartą o
syntezatory. Nierzadko też łączył jedno i drugie. Rozgłos w świecie
zyskał dziesięć lat po debiucie, dzięki współpracy z reżyserem Davidem
Leanem. To właśnie jego film, Lawrence z Arabii pozwolił
francuskiemu kompozytorowi po raz pierwszy odebrać Oscara. Lean i
producent Sam Spiegel zdecydowali się na Jarre’a po usłyszeniu jego
kompozycji w Niedzielach w Avray. Nie była to jego jedyna statuetka. Kolejną otrzymał już w 1965 r. za Doktora Żywago,
w czym pewnie pomogła mu emocjonalna więź z rosyjskimi przodkami jego
rodziny. W tym samym roku po raz pierwszy pojechał do Hollywood, by
napisać i nagrać muzykę do kontrowersyjnego Kolekcjonera Williama Wyler’a. Trzeciego Oscara (i zarazem ostatniego) otrzymał w 1984 r. za Podróż do Indii,
zresztą kolejny film Leana. Oprócz tych nagród, Jarre był jeszcze
sześciokrotnie nominowany do Oscara i zdobył cztery statuetki Złotego
Globu.
Do jego najbardziej znanych partytur, poza wspomnianymi powyżej należą m.in.: Najdłuższy
dzień, Grand Prix, Zawodowcy, Człowiek który chciał być królem,
Isadora, Jezus z Nazaretu, Świadek, Mad Max pod Kopułą Gromu,
Stowarzyszenie umarłych poetów, Goryle we mgle, Uwierz w ducha, Spacer w
chmurach. Ma na koncie współpracę z tak uznanymi nazwiskami jak
Richard Brooks, John Frankenheimer, Karel Reisz, Alfred Hitchock,
Luchino Visconti, Elia Kazan, John Huston, Franco Zeffirelli, Voelker
Schlondorff, Wolfgang Petersen i wreszcie Peter Weir, do którego filmów
pisał aż pięciokrotnie. Jarre przyznaje, że ulubionym jego score’m jest
jeszcze inna produkcja Leana – Córka Ryana. I mimo dużego
doświadczenia z muzyką teatralną, kameralną i koncertową, traktuje
swojej pisanie do filmów bardzo poważnie. Być może taki stosunek
zapewnił mu ponad 40 lat uznania i wspaniałych dokonań. Kompozytor w
2001 roku postanowił oficjalnie zakończyć karierę a ostatnim score jaki
stworzył jest muzyka do telewizyjnego obrazu o tematyce Holocaustu pt. Powstanie.
Dwaj synowie Maurice’a Jarre’a również zaistnieli w branży
rozrywkowej. Starszy- Jean Michel to niezwykle popularny w świecie
kompozytor i wykonawca muzyki elektronicznej, zaś młodszy Kevin to
scenarzysta filmowy, znany z takich obrazów jak Tombstone czy Chwała.
Maurice Jarre zmarł 29 marca 2009 roku w swoim domu w Los Angeles,
przegrywając walkę z rakiem. Zaledwie miesiąc wcześniej został
uhonorowany w Berlinie Złotym Niedźwiedziem za całokształt twórczości.




Filmografia
| 2001
Marzyłam o Afryce
I Dreamed of Africa/
2000
/
Kropla słońca
Sunshine
/1999/
Le Jour et la nuit
/1997
/
The Sunchaser
/1996
A Walk in the Clouds
/1995
Bez lęku
Fearless
/1993
Mr. Jones
/1993
Więzy przyjaźni
School Ties
/1992
Cień wilka
Shadow of the Wolf
/1992
Dom zachodzącego słońca
Rakuyô
/1992
Tylko samotni
Only the Lonely
/1991
Stłumiony ogień
Fires Within
/1991
Uwierz w ducha
Ghost
/1990
Drabina Jakubowa
Jacob's Ladder
/1990
Po zmroku, kochanie
After Dark, My Sweet
/1990
Solar Crisis
/1990
Prawie jak anioł
Almost an Angel
/1990
Stowarzyszenie Umarłych PoetówGdzie na
Dead Poets Society
/1989
Wszystko jest możliwe
Chances Are
/1989
Wrogowie
Enemies: A Love Story
/1989
Renifer Świętego Mikołaja
Prancer
/1989
Goryle we mgle
Gorillas in the Mist: The Story of Dian Fossey
/1988
Dyktator z Paradoru
Moon Over Parador
/1988
Burza w oddali
Distant thunder
/1988
Wildfire
/1988
Fatalne zauroczenie
Fatal Attraction
/1987
Bez wyjścia
No Way Out
/1987
Gaby. Historia prawdziwa
Gaby: A True Story
/1987
Shuto shōshitsu
/1987
Le Palanquin des larmes
/1987
Wybrzeże Moskitów
The Mosquito Coast
/1986
Tai-Pan
/1986
Gwiezdna paczka
Solarbabies
/1986
Rozgrzeszenie
Apology
/1986/
Świadek
Witness
/1985
Mad Max pod Kopułą Gromu
Mad Max Beyond Thunderdome
/1985
Mój własny wróg
Enemy Mine
/1985
Oblubienica Frankensteina
The Bride
/1985
Podróż do Indii
A Passage to India
/1984
Ściśle tajne
Top Secret!
/1984
Ucieczka w sen
Dreamscape
/1984
Samson i Dalila
Samson and Delilah
/1984
Dla tych, których kochałem
Au nom de tous les miens
/1983
Firefox
/1982
Zakochani młodzi lekarze
Young Doctors in Love
/1982
Nie płacz, to tylko burza
Don't Cry, It's Only Thunder
/1982
Coming Out of the Ice
/1982
Rok niebezpiecznego życia
The Year of Living Dangerously
/1982
Szkoła kadetów
Taps
/1981
Fałszerstwo
Die Fälschung
/1981
Lew pustyni
Lion of the Desert
/1981
Vendredi ou la vie sauvage
/1981
Szogun
Shogun
/1980
Czarny marmur
The Black Marble
/1980
The American Success Company
/1980
Zmartwychwstanie
Resurrection
/1980
Enola Gay: The Men, the Mission, the Atomic Bomb
/1980
Ostatni lot arki Noego
The Last Flight of Noah's Ark
/1980
Sztukmistrz z Lublina
The Magician of Lublin
/1979
Zimowe zabójstwa
Winter Kills
/1979
Blaszany bębenek
Die Blechtrommel
/1979
Dwie samotności
Two Solitudes
/1978
Ishi: The Last of His Tribe
/1978
The Users
/1978
La tortue sur le dos
/1978
Maszeruj albo giń
March or Die
/1977
Książę i żebrak
Crossed Swords
/1977
Ostatni z wielkich
The Last Tycoon
/1976
Krzyknąć diabłu w twarz
Shout at the Devil
/1976
Mesjasz
The Message
/1976
Prorok
Al-Risalah
/1976
Człowiek, który chciał być królem
The Man Who Would Be King
/1975
Mandingo
/1975
Oddział
Posse
/1975/
Mr. Sycamore
/1975
Wielkie nadzieje
Great Expectations
/1974
Grandeur nature
/1974
The Island at the Top of the World
/1974
Człowiek MackintoshaGdzie na
The Mackintosh Man
/1973
Środa popielcowa
Ash Wednesday
/1973/
Sędzia z Teksasu
The Life and Times of Judge Roy Bean
/1972
Bezbronne nagietki
The Effect of Gamma Rays on Man-in-the-Moon Marigolds
/1972
Papież Joanna
Pope Joan
/1972/
Samuraj i kowboje
Soleil rouge
/1971
Apartament w Hotelu Plaza
Plaza Suite
/1971
El Condor
/1970
Jedyna gra w mieście
The Only Game in Town
/1970
Córka Ryana
Ryan's Daughter
/1970
Sezon w piekle
Una Stagione all'inferno
/1970
Zmierzch bogów
La caduta degli dei (Götterdämmerung)
/1969
Topaz
/1969
Nadzwyczajny marynarz
The Extraordinary Seaman
/1969
Żyd Jakow
The Fixer
/1968
Poker
5 Card Stud
/1968
Isadora
/1968
Jedzie Villa
Villa Rides
/1968
Noc generałów
The Night of the Generals
/1967
25. godzina
La vingt-cinquieme heure
/1967
Grand Prix
/1966
Gambit
/1966
Zawodowcy
The Professionals
/1966
Czy Paryż płonie?
Paris brule-t-il
/1966
Doktor Żywago
Doctor Zhivago
/1965
Kolekcjoner
The Collector
/1965
Pociąg
The Train
/1964
A oto koń sinyGdzie na
Behold a Pale Horse
/1964
Weekend w Zuydcoote
Week-end a Zuydcoote
/1964/
Judex albo zbrodnia ukarana
Judex
/1963
Un roi sans divertissement
/1963
Les Rustres
/1963
Zwierzęta
Les Animaux
/1963
Najdłuższy dzieńGdzie na
The Longest Day
/1962
Lawrence z ArabiiGdzie na
Lawrence of Arabia
/1962
Niedziele w Avray
Les Dimanches de ville d'Avray
/1962
Le soleil dans l'oeil
/1962
Rajski ptak
L'Oiseau de paradis
/1962
Thérese Desqueyroux
/1962
Les Oliviers de la justice
/1962
Othello
/1962
Les Travestis du diable
/1962
Źródło Trzech Prawd
Le puits aux trois vérités
/1961
Światła na mordercę
Pleins feux sur l'assassin
/1961
The Big Gamble
/1961
Sławne miłości
Amours célèbres
/1961
Le Temps du ghetto
/1961
Loin de Rueil
/1961
Les mystères de Paris
/1961
Oczy bez twarzy
Les yeux sans visage
/1960
Pęknięte lustro
Crack in the Mirror
/1960
Prezydent
Le président
/1960
Recours en grâce
/1960
De fil en aiguille
/1960
La Corde raide
/1960
La main chaude
/1960
Głową o mur
La tête contre les murs
/1959
Gwiazdy w południe
Les Étoiles de midi
/1959
Podrywacze
Les dragueurs
/1959
Vel' d'Hiv
/1959
Bestia czyha
La bête à l'affût
/1959
Vous n`avez rien a declarer?
/1959
Le grand oeuvre: panorama de l'industrie française
/1958
Le Bel indifférent
/1957
Le feu aux poudres
/1957
Cała pamięć świata
Toute la mémoire du monde
/1956
Le Théâtre national populaire
/1956
Sur le pont d'Avignon
/1956
Hotel inwalidów
Hôtel des Invalides
|
Awards
Oscar [Muzyka filmowa]
1962 Best Original Score Lawrence of Arabia
1965 Best Original Score Doctor Zhivago
1984 Best Original Score A Passage to India
Nominacje do Oscara [Muzyka filmowa]
1963 Best Original Score Sundays and Cybele
1972 Best Original Song The Life and Times of Judge Roy Bean
1976 Best Original Score The Message
1985 Best Original Score Witness
1988 Best Original Score Gorillas in the Mist
1990 Best Original Score Ghost
Golden Globe
1965 Best Original Score Doctor Zhivago
1984 Best Original Score A Passage to India
1985 Best Original Score Witness
1988 Best Original Score Gorillas in the Mist
1995 Best Original Score A Walk in the Clouds
Grammy
1965 Best Score Soundtrack for Visual Media Doctor Zhivago
|