Primus

Primus - amerykańska grupa muzyczna wykonująca metal alternatywny z wpływami funky, heavy metalu i rocka. Twórczość Primusa charakteryzują humorystyczne teksty utworów oraz wyeksponowana rola gitary basowej. Zespół między innymi wsławił się nagraniem czołówki do popularnej kreskówki dla dorosłych - South Park.
Primus został założony przez Lesa Claypoola w 1984 w El Sobrante w Kalifornii. W 1996r odszedł z zespołu perkusista Tim Alexander. Jego następcą został wieloletni przyjaciel Primusa, Bryan "Brain" Mantia. W 2000 odszedł z zespołu Brain, a działalność Primusa uległa zawieszeniu. Zespół reaktywował się w 2003. Obecnie perkusistą jest Jay Lane, który był członkiem zespołu przed wydaniem pierwszego albumu, Suck on This.

Primus zadebiutował koncertową płytą Suck on This. Płytę rozpoczyna fragment utworu "YYZ" kanadyjskiej grupy Rush. Utwory noszą znamiona luźnej, improwizowanej struktury z elementami dysonansu. Rozbudowana kompozycja "Tommy the Cat" zawiera partie solowe na gitarze basowej i perkusji.
 

Kolejnym wydawnictwem Frizzle Fry Primus kładł nacisk na kompozycje rozbudowane pod względem formalnym, urozmaicone, przełamujące proste konstrukcje typu refren-zwrotka. Gitara basowa grała pierwszoplanową rolę uzupełniona o sekcję rytmiczną. Gitara elektryczna oraz wokal były drugoplanowe. Partie wokalne pełniły rolę dodatku wobec tekstów pełnych fikcyjnych postaci, budzących skojarzenia z twórczością Toma Waitsa.

Album Frizzle Fry zawiera improwizowane fragmenty oraz wiele cech wykonania na żywo zaprezentowanego na poprzedniej płycie Suck on This. Utwór "Spagetti Western" cechuje się pierwszoplanową partią perkusji i inspirowaną muzyką psychodeliczną partią gitary elektrycznej. "Harold of the Rocks" utwór został osadzony w tradycji bluesowej. Pierwszy utwór na albumie, "To Defy the Laws of Tradition", pełni funkcję klamry spinającej wydawnictwo, kompozycja ta powraca na końcu płyty w formie instrumentalnej kody "To Defy".


Kolejna płyta grupy, Sailing the Seas of Cheese, została zrealizowana z gościnnym udziałem Toma Waitsa w utworze "Tommy the Cat". Utwór "Fish On" został oparty na wolnym rytmie, z partią solową na gitarze basowej. Tak jak na poprzednim wydawnictwie grupy, pierwszy utwór został wykonany w formie instrumentalnej na końcu płyty.

Nakład Sailing the Seas of Cheese przekroczył 400 000 egzemplarzy. Wkrótce Primus wydał minialbum Miscellenaous derbis zawierającą interpretacje utwórów innych wykonawców, takich jak: Peter Gabriel, The Residents czy Pink Floyd.


Album Pork Soda charakteryzuje dominująca rola gitary basowej (m.in. utwory "My name is Mud", "Bob"). Grupa urozmaiciła wykonanie o kontrabas ("Mr. Krinkle") a utwór "The Air is Getting Slippery" oparła o brzmienie banjo. Utwór "Pork Chop’s Little Ditty" występuje na początku i końcu płyty.


Tales from the Punchbowl oraz Brown Album to płyty, na których kompozycje Primus uległy uproszczeniu. Tales from the Punchbowl zawierał kompozycje charakteryzujące się elementami muzyki country. Wydawnictwo to za sprawą utworu "Wynona’s Big Brown Beaver" przysporzyło zespołowi kłopotów w związku z podejrzeniami aktorki Winony Ryder, jakoby ona miała być główną bohaterką teksu piosenki. Po wydaniu Tales from the Punchbowl z Primus odszedł dotychczasowy perkusista Tim Alexander, którego zastąpił Bryan "Brain" Mantia.

W zmienionym składzie zespół zrealizował album Brown Album, nagrywany w systemie analogowym.


Następne wydawnictwo to minalbum Rhinoplasty, zawierający interpretacje utworów m.in. Petera Gabriela, XTC, The Police czy Stanleya Clarka. Całość uzupełniały utwory Primusa w wersji koncertowej ("Tommy the Cat" rozszerzone o "The Awakenings", pochodzące z solowej płyty Claypoola Highball with the Devil).


W składzie z Brainem zespół wydał w 1999 roku album zatytułowany Antipop. Jest to pierwszy album Primus, na którym produkcją zajęli się muzycy z zewnątrz (a nie, jak normalnie, Les Claypool), m.in. Fred Durst z Limp Bizkit (utwór "Laquer Head"), Tom Waits ("Coattails of a Dead Man"), Tom Morello z Rage Against The Machine ("Electric Uncle Sam" i "Mama Didn't Raise No Fool"), Matt Stone ("Natural Joe") oraz Stewart Copeland, były członek The Police ("Dirty Drowning Man"). Ponadto gościnnie pojawił się na płycie James Hetfield z Metalliki ("Eclectic Electric"). Primus zmienili na tej płycie swoje dotychczasowe brzmienie, gitara elektryczna pełni równorzędną rolę z partiami gitary basowej, brzmienie zwraca się bardziej w kierunku muzyki heavymetalowej.
 

Po zakończeniu tournée promującego Antipop, Mantia odszedł do Guns N' Roses, po czym Claypool ogłosił zawieszenie działalności Primus. Basista kontynuował współpracę ze Stewartem Copelandem i Trey Anastasio - utworzyli razem grupę Oysterhead, która w 2001 wydała płytę The Grand Pecking Order. Pod koniec 2003 Primus odrodził się w oryginalnym składzie z Timem Alexandrem i wydał minialbum Animals Should Not Try to Act Like People w warstwie brzmieniowej powracając do korzeni w stylu Frizzle Fry.

W 2010 pojawiły się informacje iż na miejsce Tima Alexandra został przyjęty Jay Lane, pojawiły się także zapowiedzi nowego albumu. W nowym składzie zespół wyruszył na światowe tournée. 2 lipca 2011, po raz pierwszy w Polsce, Primus wystąpił w ramach Open'er Festival. We wrześniu grupa wydała album Green Naugahyde.

Członkowie Primus występowali na kilku płytach Toma Waitsa: Bone Machine (Claypool i Brain), Mule Variations (Claypool, Brain i LaLonde), Real Gone (Brain i Claypool), Orphans: Brawlers, Bawlers & Bastards (Brain i Claypool) i Bad As Me (Claypool).

Albumy
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [US]	Komentarz
Sailing the Seas of Cheese	Primus	06.1991	-	116[36]	Interscope 91 659	[platinum-US][produced by Primus]
Pork Soda	Primus	05.1993	56[1]	7[34]	Interscope 92 257	[platinum-US][produced by Primus]
Tales from the Punchbowl	Primus	06.1995	101[1]	8[19]	Interscope 92 553	[gold-US][produced by Primus]
Brown Album	Primus	07.1997	180[1]	21[8]	Interscope 90 126	[produced by Primus]
Rhinoplasty	Primus	08.1998	-	106[2]	Interscope 90 214	[produced by Primus, Toby Wright]
Antipop	Primus	11.1999	-	44[4]	Interscope 90 414	[produced by Primus, Tom Morello, Stewart Copeland, Tom Waits, Matt Stone, Fred Durst]
Animals Should Not Try to Act Like People	Primus	10.2003	-	44[2]	Interscope 001 323	[platinum-US][produced by Les Claypool, Primus]
They Can't All Be Zingers	Primus	11.2006	-	105[1]	Interscope 005984	-
Green Naugahyde	Primus	10.2011	115[1]	15[5]	Prawn Song 88088217501	[produced by Les Claypool]
Primus & the Chocolate Factory with the Fungi Ensemble	Primus	11.2014	-	17[3]	Prawn Song 0882213114	[produced by Les Claypool]
The Desaturating Seven	Primus	10.2017	-	26[1]	Prawn Song 0882305727	[produced by Les Claypool]