Metallica

Zespół założony w 1981 r. w Los Angeles w stanie Kalifornia (USA), przez Larsa Ulricha (ur. 26.12.1963 r. w Kopenhadze, Dania; perkusja) i Jamesa Alana Hetfielda (ur. 3.08.1963 r. w Los Angeles, USA; gitara/śpiew). Wcześniej Hetfield grał w szkolnych zespołach Obsession i Leather Charm.

Ulrich wychował się w Danii, by w 1980 r. wraz z rodziną wyemigrować do USA i osiedlić się w Newport Beach w stanie Kalifornia. Każdy z nich niezależnie od siebie dał ogłoszenie w amerykańskim czasopiśmie "The Recycler", iż poszukuje muzyków do współpracy. Duet przyjął nazwę Metallika (przemianowaną szybko na Metallica) i nagrał swoją pierwszą taśmę demo, do której solówki dograł później czarnoskóry gitarzysta Lloyd Grant. Jeden z utworów ("Hit The Lights") ukazał się na składance Metal Massacre, wydanej przez wytwórnię Metal Blade.

W styczniu 1982 r. w składzie zespołu pojawił się nowy muzyk, David Mustaine (ur. 13.09.1962 r. w Costa Mesa w stanie Kalifornia, USA), którego związek z Ulrichem i Hetfieldem okazał się później niewypałem. Przez krótki czas z grupą współpracowali też Jef Wamer (gitara), Brad Parker (gitara) i Ron McGovney (bas). W marcu 1982 r. w Anaheim na przedmieściu Los Angeles Metallica zagrała swój pierwszy koncert, a trzy miesiące później zarejestrowała swoją najpopularniejszą taśmę demo No Life 'Til Leather, zawierającą m.in. takie utwory jak "Seek And Destroy" i "Metal Militia".

Pod koniec 1982 r. McGovneya zastąpił Clifford Lee Burton (ur. 10.02.1962 r. w Los Angeles, USA, zm. 27.09.1986 r. w Szwecji; bas), wcześniej występujący w zespole Trauma. Po raz pierwszy pojawił się na żywo z Metalliką-5.03.1983 r. w San Francisco, dokąd w tym czasie grupa przeniosła się. Późną wiosną kwartet opuścił Mustaine (później założył Megadeth) i został zastąpiony przez Kirka Hammetta (ur. 18.11.1962 r. w San Francisco w stanie Kalifornia, USA; gitara). Ulrich i Hetfield zwrócili na niego uwagę w czasie, gdy występował z zespołem Exodus.
Swój pierwszy koncert z Metalliką zagrał 15.04.1983 r. w Dover. Już z jego udziałem grupa nagrała w maju dla wytwórni Megaforce swój debiutancki album Kill'Em All, który ukazał się w czasie wakacji.

W ramach promocji zagrali wspólną trasę z Venomem. Wiosna 1984 r. powstał kolejny longplay Ride The Lighting, który zawierał znacznie dojrzalszą muzykę. Zainteresowanie zespołem rosło, w efekcie czego w sierpniu Metallica podpisała dość lukratywny kontrakt z wytwórnią Elektra, w którym zobowiązała się do nagrania dla niej za pokaźną kwotę aż siedmiu albumów. Grupa spędzi la później blisko rok na trasie koncertowej po Europie i USA, grając m.in. u boku W.A.S.P., Ozzy'ego Osbourne'a i Dio. Metallikę nazwano wówczas "młodymi bogami heavy metalu", a sprzedaż albumu Ride The Lighting po obu stronach Atlantyku szła coraz lepiej.
Nic dziwnego, że kolejny longplay Master Of Puppets ukazał się dopiero w maju 1986 r.

Niewątpliwie była to najdojrzalsza ze wszystkich dotychczasowych płyt Metalliki, co szybko doceniono. Album w ciągu tygodnia znalazł 250 tys. nabywców, docierając do 29. miejsca na liście "Billboardu". Ozzy Osboume powiedział wówczas: "Metallica to Black Sabbath lat 80.". W ramach promocji grupa wyruszyła na tournee po USA i Europie. Rankiem 27.09.1986 r. autobus wiozący muzyków ze Sztokholmu do Kopenhagi *uległ wypadkowi, w którym zginął Burton.

Zdecydowawszy, że zaprzestanie występów byłoby obrazą pamięci ich gitarzysty basowego, pozostali trzej członkowie wybrali na jego następcę Jasona Newsteda (ur. 4.03.1963 r. w Battle Creek w stanie Michigan, USA) z Flotsam And Jetsam. Newsted nigdy nie próbował naśladować Burtona, lecz dopełnił brzmienie zespołu swoim własnym stylem, co zademonstrował już podczas debiutu w Metallice, 8.11.1986 r. w Los Angeles.

W lutym następnego roku zespół pojawił się po raz pierwszy w Polsce. grając w katowickim "Spodku". Latem 1987 r. powstała EP-ka The $5.98 EP - Garage Days Re-Revisited, zawierająca pięć nowych wersji ulubionych nagrań członków Metalliki, a pochodzących z repertuaru innych wykonawców (m.in. Budgie, Killing Joke, The Misfits). Płytka w USA dotarła do 28. miejsca listy najlepiej sprzedawanych singli, a w Anglii osiągnęła 27. pozycję. Pod koniec roku ukazała się pierwsza oficjalna kaseta wideo "Cliff Em All", będąca hołdem złożonym Burtonowi. Podczas pracy nad kolejnym albumem ...And Justice For All Flemminga Rasmussena, dotychczasowego etatowego producenta nagrań Metalliki, zastąpił Mike Clink (Guns N'Roses).

 Płyta pojawiła się w sprzedaży we wrześniu 1988 r. i odniosła ogromny sukces - w USA szybko stała się "platynową", docierając do 6. miejsca listy "Billboardu", a w Anglii osiągnęła 4. pozycję. Wybrany z niej na singel utwór "One" był pierwszym dużym przebojem grupy, a jednocześnie po raz pierwszy w ramach jego promocji muzycy zdecydowali się na nakręcenie teledysku, który dość często gościł w MTV.
W tym czasie Metallica grała podczas wielkiej trasy "Monsters Of Rock" wraz z Dokken, Scorpions i Van Halen. Później wyruszyła na tournee dookoła świata.
Spółka Ulrich-Hetfield odpowiada za teksty i większość komponowanej przez zespół muzyki.

Pracując wcześniej z ludźmi typu Johnny Zazula, a potem Flemmingiem Rasmussenem czy Mikem Clinkiem, zachowali całą agresję i zapał ze swojego debiutu Kill 'Em All, którego okładka nosiła wskazówkę "Bang that head that doesn't bang". Równocześnie jednak dojrzeli muzycznie, jak to udowodniły kolejne albumy. Utwory Metalliki zajmują się poważnymi tematami: sprawiedliwością i zemstą, obłędem, wojną, religią i związkami między ludźmi. Muzyka grupy przeszła od obrazoburczego chaosu, do przemyślanej harmonii, a jej cechą charakterystyczną są niespodziewane zmiany nastroju i tempa. Klasyfikowana przez niektórych jako thrashmetalowa, jest ona czymś więcej, a wczesne kontakty Ulricha z brytyjskimi zespołami heavymetalowymi, takimi jak Black Sabbath i Motórhead, dają lepszą wskazówkę co do źródeł z jakich czerpie inspirację. Istotnie, zespół zdobył wiele doświadczenia występując podczas koncertów razem z Ozzym Osbournem, Twisted Sister i Motórhead. Metallica korzysta z wielu muzycznych źródeł, tworząc swój odrębny i niepowtarzalny styl.

W sierpniu 1991 r. w karierze Metalliki dokonał się wielki przełom. Wtedy to ukazał się album zatytułowany po prostu Metallica. Jego producentem był słynny Bob Rock (Bon Jovi, Aerosmith, Motley Crue). Longplay błyskawicznie dotarł na szczyt listy najpopularniejszych płyt w USA i przebywał tam ponad miesiąc. Nie gorzej było w Europie. Równocześnie grupa wyruszyła na wielkie tournee po świecie, grając m.in. u boku AC/DC i Queensryche w ramach trasy "Monsters Of Rock".

Wówczas to - w sierpniu - po raz drugi pojawiła się na koncercie w Polsce (Chorzów, Stadion Śląski). Przebojowe single "Enter Sandman", "The Unforgiven", "Nothing Else Matters" i "Wherever I May Roam" gościły na wielu listach przebojów, grane były też przez stroniące zazwyczaj od takiej muzyki radiostacje po obu stronach Atlantyku. W kwietniu 1992 r. Metallica została zaproszona -obok m.in. Def Leppard, Extreme, Guns N'Roses i Roberta Planta - do wzięcia udziału w wielkim koncercie ku czci Freddiego Mercury'ego. Zagrała trzy utwory, a dodatkowo James Hetfield zaśpiewał wówczas - przy akompaniamencie muzyków Queen - "Stone Cold Crazy", jeden z klasyków "Królowej". W czasie wielkiej trasy z Guns N'Roses po obu Amerykach, w sierpniu - podczas koncertu w Montrealu - Hetfield został poważnie ranny na scenie na skutek przedwczesnego wybuchu pirotechnicznego. Podczas kilku koncertów zastąpił go John Marshall (z Metal Church).

W tym czasie album Metallica osiągnął już sześć milionów sprzedanych egzemplarzy, a teledysk do utworu "Enter Sandman" zdobył nagrodę MTV. Pod koniec 1992 r. w sprzedaży pojawiły się dwie kasety wideo o wspólnym tytule "A Year And A Half In The Life Of Metallica". Grupa otworzyła własny sklep w Nowym Jorku i nadal sporo koncertowała. W czerwcu 1993 r. Lars Ulrich oznajmił, iż Metallica robi sobie "bardzo długie wakacje", bowiem wszyscy muzycy są ogromnie zmęczeni dwuletnim tournee. Pod koniec roku ukazał się specjalny, koncertowy zestaw Live Shit! Binge And Purge, składający się z dwóch kaset wideo, trzech płyt CD i 72-stronico-wej książeczki. Licznik na koncie grupy oznajmił, iż w ciągu dziesięciu lat działalności, na całym świecie sprzedano ponad dwadzieścia milionów egzemplarzy jej płyt"!


Na kolejny album grupy trzeba było poczekać do 1996 roku, kiedy ukazał się „Load”. Był on sporym szokiem dla wielu fanów grupy - Metallica zaprezentowała muzykę dużo bardziej rockową i przebojową niż na poprzednich płytach. Zmienił się także image grupy - członkowie zespołu skrócili fryzury i wyraźnie złagodnieli. Ponieważ Metallica miała przygotowaną większą ilość materiału, już rok później wydała resztę kompozycji na płycie zatytułowanej „ReLoad”. Oba wydawnictwa przyniosły zespołowi kilka kolejnych przebojów, m.in. „Until It Sleeps” i „The Memory Remains”.

W 1998 roku Metallica przygotowała podwójny album z coverami „Garage Inc.”, na którym przedstawiła własne wersję klasyków m.in. Black Sabbath, Queen czy Misfits. Największym przebojem okazało się nowe wykonanie kompozycji Thin Lizzy „Whiskey in the Jar”.

Kolejnym wyjątkowym wydawnictwem grupy był album oraz DVD „S&M” z 1999 roku, które stanowiły zapis koncertu grupy z Orkiestrą Symfoniczną San Francisco pod batutą Michaela Kamena. Klasyczne utwory Metallici zyskały nowe orkiestrowe aranżacje, a na płycie znalazły się dwa premierowe utwory: „No Lear Clover” i „Human”.

W 2001 roku, kiedy zespół miał zamiar zabrać się za nagrywanie nowego materiału, odszedł Jason Newsted. Kolejnym problemem był odwyk Jamesa Hetfielda. Na szczęście po powrocie muzyka w grudniu, grupa powróciła do nagrywania. Te burzliwe miesiące w karierze zespołu, kiedy na włosku wisiała jego dalsza przyszłość były filmowane, co zaowocowało poruszającym dokumentem „Some Kind Of Monster”. Na rejestrowanej wtedy płycie „St. Anger” partię basu zagrał producent Bob Rock, a zespół dopiero po nagraniach zdecydował się na poszukanie stałego zastępcy Newsteda. Został nim Robert Trujillo, znany wcześniej z występów m.in. z Ozzym Osbournem.

W czerwcu 2003 roku ukazał się ósmy studyjny album Metallici -„St. Anger”. Wzbudził on wśród fanów mieszane odczucia, m.in. z powodu specyficznego brzmienia perkusji czy braku solówek gitarowych. Przyniósł jednak kolejne przebojowe single - „Frantic” oraz tytułowy „St. Anger”.
Rok 2008 to album „Death Magnetic”, którego producentem był Rick Rubin. Na pierwszy singiel wybrano utwór „The Day That Never Comes”.

Single
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Harvester of sorrow/Breadfan/The prince	Metallica	08.1988	20[3]	-	Vertigo METAL 212	[written by James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Metallica, Flemming Rasmussen]
One/The Prince	Metallica	03.1989	13[9]	35[15]	Vertigo METAL 5	[gold-US][silver-UK][written by James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Metallica, Flemming Rasmussen]
Enter sandman/Stone cold crazy	Metallica	07.1991	5[11]	16[20]	Vertigo METAL 7	[platinum-US][platinum-UK][written by Kirk Hammett,James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Bob Rock]
The unforgiven/Killing time	Metallica	11.1991	15[4]	35[17]	Vertigo METAL 8	[gold-US][written by James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Bob Rock]
Nothing else matter/Enter sandman [live]	Metallica	04.1992	6[11]	34[15]	Vertigo MIUCT 6592	[gold-US][gold-UK][written by James Hetfield,Lars Ulrich][produced byJames Hetfield,Lars Ulrich,Bob Rock]
Wherever i may roam/Fade to black [live]	Metallica	10.1992	25[4]	82[7]	Vertigo METAL 9	[written by James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Bob Rock]
Sad but true/So what?	Metallica	10.1992	20[3]	98[1]	Vertigo METCD 11	[written by James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Bob Rock]
Until it sleeps/2x4 [live]/Until we sleeps [remix]	Metallica	05.1996	5[12]	10[20]	Vertigo METCD 12	[gold-US][written by James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Bob Rock,James Hetfield,Lars Ulrich]
Hero of the day/Kill-ride [live]	Metallica	10.1996	17[4]	60[18]	Vertigo METCD 13	[written by Kirk Hammett,James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Bob Rock,James Hetfield,Lars Ulrich]
Mama said/Ain' t my bitch [live]	Metallica	11.1996	19[8]	-	Vertigo METCD 14	[written by James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Bob Rock,James Hetfield,Lars Ulrich]
King nothing/Ain' t my bitch [live]	Metallica	02.1997	-	90[8]	Elektra 64 197 [US]	[written by Kirk Hammett,James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Bob Rock,James Hetfield,Lars Ulrich]
The memory remains/For whom the bell tolls	Metallica	11.1997	13[11]	28[19]	Vertigo METCD 15	[written by James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Bob Rock,Metallica]
The unforgiven II/Helpless [live]	Metallica	02.1998	15[10]	59[15]	Vertigo METCD 17	[written by Kirk Hammett,James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Bob Rock,James Hetfield,Lars Ulrich]
Fuel /Sad but true [live]/Nothing else matters [live]	Metallica	06.1998	31[8]	-	Vertigo METCD 16	[written by Kirk Hammett,James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Bob Rock]
Turn the page	Metallica	12.1998	-	102[11]	album cut	[written by Bob Seger][produced by Punch Andrews,Bob Seger]
Whiskey in the jar/Blitzkrieg [live]/The prince [live]	Metallica	02.1999	29[9]	124[1]	Vertigo METCD 19	[written by Bob Rock,James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Bob Rock]
No leaf clover	Metallica with Michael Kamen conducting The San Francisco Symphony Orch	02.2000	-	74[10]	Elektra 56 2696 [US]	[written by James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Metallica]
I disappear	Metallica	05.2000	35[9]	76[20]	Hollywood 0113875HWR	[written by James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Bob Rock,James Hetfield,Lars Ulrich][piosenka z filmu "Mission"]
St. Anger	Metallica	06.2003	9[16]	107[5]	Vertigo 9865412	[written by Kirk Hammett, James Hetfield, Bob Rock, Lars Ulrich][produced by Bob Rock]
Frantic	Metallica	10.2003	16[20]	-	Vertigo 9811513	[written by Kirk Hammett, James Hetfield, Bob Rock, Lars Ulrich][produced by Bob Rock]
The unnamed feeling	Metallica	01.2004	42[2]	-	Vertigo 981 5661	[written by Kirk Hammett, James Hetfield, Bob Rock, Lars Ulrich][produced by Bob Rock]
The Day That Never Comes	Metallica	08.2008	19[8]	31[10]	Vertigo CATCO 141829201	[written by James Hetfield, Kirk Hammett, Robert Trujillo, Lars Ulrich][produced by Bob Rock]
My Apocalypse	Metallica	08.2008	51[2]	67[1]	Vertigo CATCO 141829229	[written by James Hetfield, Kirk Hammett, Robert Trujillo, Lars Ulrich][produced by Rick Rubin]
Cyanide	Metallica	09.2008	48[2]	50[1]	Vertigo CATCO 141829234	[written by James Hetfield, Kirk Hammett, Robert Trujillo, Lars Ulrich][produced by Rick Rubin]
The Judas Kiss	Metallica	09.2008	79[1]	112	Virgin CATCO 141829239	[written by James Hetfield, Kirk Hammett, Robert Trujillo, Lars Ulrich][produced by Rick Rubin]
The Unforgiven III	Metallica	09.2008	120[1]	114[1]	Elektra	[written by James Hetfield, Kirk Hammett, Lars Ulrich][produced by Bob Rock,James Hetfield,Lars Ulrich]
Hardwired	Metallica	09.2016	186	119[1]	Blackened	[written by James Hetfield,Lars Ulrich][produced by Greg Fidelman]

Albumy
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Ride the lighting	Metallica	07.1984	87[2]	100[50]	Music For Nations MFN 37	[6x-platinium-US][gold-UK][produced by Metallica, Flemming Rasmussen]
Master of puppets	Metallica	03.1986	41[8]	29[72]	Music For Nations MFN 60	[6x-platinium-US][platinum-UK][produced by Metallica, Flemming Rasmussen]
Kill' em all [reedycja ich pierwszego albumu z 1983r]	Metallica	04.1986	142	155[10]	Megaforce 069 [US]	[produced by Paul Curcio, Johny Zazula]
Kill' em all [+ 2 bonusy]	Metallica	02.1988	-	120[8]	-/Elektra 60 766	[3x-platinium-US][gold-UK]
$5.98 EP-Garage days revisited	Metallica	09.1987	27[4]	28[30]	Vertigo METAL 1-12	[platinium-US][produced by Metallica]
... And justice for all	Metallica	09.1988	4[7]	6[83]	Vertigo VERH 61/Elektra 60 812	[8x-platinium-US][platinum-UK][produced by Metallica, Flemming Rasmussen]
The good the bad and the live	Metallica	05.1990	56[1]	-	Vertigo 8754871
Metallica	Metallica	08.1991	1[1][99]	1[4][281]	Vertigo 5100221	[16x-platinium-US][2x-platinum-UK][produced by Bob Rock with James Hetfield & Lars Ulrich]
Live shit:Binge & purge	Metallica	11.1993	54[1]	26[7]	Vertigo 5187250	[produced by James Hetfield, Lars Ulrich]
Load	Metallica	06.1996	1[1][35]	1[4][98]	Vertigo 5326182	[5x-platinium-US][platinum-UK][produced by Bob Rock, James Hetfield, Lars Ulrich]
Hero of the day	Metallica	10.1996	47[1]	-	Vertigo METCY 13
Reload	Metallica	12.1997	4[10]	1[1][75]	Vertigo 5364092	[3x-platinium-3x][gold-UK][produced by Bob Rock, James Hetfield, Lars Ulrich]
Garage Inc.	Metallica	11.1998	29[18]	2[44]	Vertigo 5383512	[5x-platinium-US][gold-UK][produced by Bob Rock, James Hetfield, Lars Ulrich, Mark Whitaker]
S & M	Metallica	12.1999	33[34]	2[49]	Vertigo 5467972	[6x-platinium-US][platinum-UK][produced by Bob Rock, James Hetfield, Lars Ulrich, Michael Kamen]
St. Anger	Metallica	06.2003	3[20]	1[1][23]	Vertigo 9865403	[2x-platinum-2x][gold-UK][produced by Bob Rock, Metallica]
Some kind of monster	Metallica	07.2004	-	37[6]	Elektra 48 835 [US]	[produced by Bob Rock, Metallica]
Death Magnetic	Metallica	09.2008	1[2][16]	1[3][36]	Vertigo 1773726	[2x-platinum-US][platinum-UK][produced by Rick Rubin]
Lulu	Lou Reed & Metallica	11.2011	36[2]	36[1]	Vertigo 2781597	[produced by Greg Fidelman, Metallica, Lou Reed, Hal Willner]
Metallica: Through the Never OST	Metallica	10.2013	36[2]	9[7]	Vertigo 3751562	-
Hardwired... to Self-Destruct	Metallica	12.2016	2[9]	1[53]	Blackened/Vertigo 5715626	[platinum-US][gold-UK][produced by Greg Fidelman,James Hetfield,Lars Ulrich]
The $5.98 E.P. /Garage Days Re-Revisited	Metallica	04.2018	42[1]	-	UMC/Virgin 6727198	-