piątek, 21 listopada 2025

Lester Young

 Lester Young [ur. 27.08.1909 Woodville, Missisipi (USA)-zm. 15.03.1959 Nowy York (USA)],saksofonista.

Jako dziecko grał na perkusji w rodzinnym zespole, jednak w 1928 r. porzucił to zajęcie. Zainteresował się saksofonem tenorowym i nawi±zał współpracę z Artem Bronsone i jego grupą Bostonians. Grał z nim do r. 1930 z krótkimi przerwami na występy z zespołem brata Lee Younga. Wiosn± 1932 r. doł
ączył do formacji Original Blue Devils kierowanej przez Waltera Page'a. Okazjonalnie występował z Eddiem Barefieldem, Bronsonem i Charliem Christianem. Pod koniec 1933 r. w Kansas City nawiązał współpracę z Benniem Motenem. W ciągu kolejnych kilku lat Young grał w zespołach prowadzonych m.in. przez Motena, Geoge'a E. Lee, Kinga Olivera, Counta Basiego, Fletchera Hendersona i Andy'ego Kirka.
W 1936 r. podj
ął ponownie współpracę z Basiem i przez cztery lata koncertował z nim i nagrywał. Young wchodził do studia z licznymi małymi grupami (m.in. Teddy'ego Wilsona), akompaniował także Billie Holiday. Na początku lat 40. Young przerwał współpracę z Basiem i począł występować w małych zespołach w Los Angeles w towarzystwie swojego brata, Lee Younga i Reda Callendera, Nata "Kinga" Cole'a oraz Ala Searsa. W tym okresie powrócił na krótko do Basiego, z którym dokonał kilku wspaniałych nagrań; współpracował także z Dizzym Gillespiem.
 

Pod koniec 1944 r. został powołany do wojska, jednak latem następnego roku został zwolniony, spędziwszy część służby w szpitalu, a część w więzieniu wojskowym. Po wyjściu z wojska Young zaprezentował nowy styl grania. Według niektórych zmiana ta spowodowana była ciężkimi przejściami, które jakoby zniszczyły jego artystyczne zapędy. Wieloma nagraniami dowiódł póżniej, iż jego talent bynajmniej nie wygasł, a nowy styl był raczej naturalnym efektem jego wewnętrznego rozwoju. Krytycy, którzy lubią przypinać muzykom etykietki nie byli gotowi na przyjęcie nowego Lestera Younga. Zamieszanie potęgował fakt, że poza garstką gor±cych zwolenników Hawkinsa, większość pozostałych jazzowych saksofonistów tenorowych naśladowała wczesny styl Younga. 

Pierwsze jego nagrania dokonane po wyjściu z wojska (m.in. "DB Blues" i "These Foolish Things") posiadają szyk i styl absolutnego mistrza, pojednanego ze swoim światem. Sesja nagraniowa z 1956 r. z Teddym Wilsonem, w towarzystwie Roya Eldridge'a i Jo Jonesa (partner z czasów współpracy z Basiem) stanowiła jeszcze jeden dobitny przykład, że Young nie przestał być centralną postacią nowoczesnego jazzu.
 

Inny zestaw nagrań z mniej więcej tego samego okresu z The Bill Potts Trio - grupą wspomagającą go w czasie występów w jednym z barów w Waszyngtonie - prezentował artystę o nie zmienionej muzycznej inwencji. W połowie lat 40-tych Young pojawił się w klasycznym filmie krótkometrażowym Gjona Miliego, "Jammin' The Blues", którego współproducentem był Norman Granz. Nawiązał też kilkuletnią współpracę z formacją Jazz At The Philharmonic pilotowaną przez Granza. Young prowadził też małe zespoły, z którymi występował w klubach, brał udział w nagraniach i koncertował w USA i Europie. W połowie lat 40. zaczął poważnie chorować: nie zaprzestał jednak nagrań i występów i jeszcze w 1957 r. pojawił się w programie telewizyjnym "The Sound Of Jazz". W ostatnich latach życia problemy zdrowotne zostały pogłębione nasilającym się nałogiem alkoholowym.
Young jest jednym z wielkich w historii muzyki jazzowej - wywarł wpływ na innych muzyków i miał wpływ na rozwój nowoczesnego bebopu. Na pocz
ątku lat 30-tych kiedy Young pojawił się na szerszej scenie jazzowej, saksofon tenorowy uznawano za instrument narzucający się, dominujący nad innymi. We wczesnych latach jazzu żaden typ saksofonu nie cieszył się powodzeniem, a wśród instrumentów stroikowych jedynie klarnet utrzymywał strategiczn± pozycję. Dopiero Coleman Hawkins zmienił wyobrażenie o saksofonie i jego roli w jazzie, nie zdołał jednak zachwiać ówczesnej dominacji trąbki. Wywołał za to pojawienie się licznej rzeszy naśladowców swojego głębokiego brzmienia.
 

Preferujący lekkie a zarazem surowe brzmienie Young stanowił wielki kontrast wobec majestatycznego Hawkinsa i nie przypadł do gustu wielu muzykom i publicznosci. Jedynie bardziej wyrobieni słuchacze dostrzegli w jego stylu specyficzne i nowe podejście do jazzu. Wśród nagranych wspólnie z zespołem Basiego solówek znalazło się wiele takich, które ze względu na swoją zwięzłość (niektóre nie przekraczają ośmiu taktów) w pełni ukazują niezwykły talent Younga. Słuchając pierwszych nagrań z muzykami Basiego, występującymi jako Jones-Smith Inc. (9.10.1936), można odnieść wrażenie, że Young gra z nonszalancką prostotą. Ale interpretacje "Shoe Shine Swing" i "Lady Be Good" należą do arcydzieł nowoczesnego jazzu. Muzyk ma na swoim koncie wiele nieprzeciętnych solówek nagranych z pełnym zespołem Basiego ("Honeysuckle Rose", "Taxi War Dance" i "Every Tub"), a także z The Kansas City Seven ("Dickie's Dream" i "Lester Leaps In"). Solówki we wszystkich tych utworach niosą ze sobą silny ładunek emocjonalny, a jednocześnie dowodzą ogromnej inwencji saksofonisty.
W 1940 r. Young dokonał ważnych nagrań z małym zespołem pod symbolicznym kierownictwem Benny'ego Goodmana w składzie: Basie, Buck Clayton i Charlie Christian. Także jego współpraca z Billie Holiday przyniosła niezwykłe efekty: jest emocjonalnym spełnieniem muzyka "Me, Myself And I", "Mean To Me", "When You're Smiling", "Foolin' Myself" oraz "This Year's Kisses" należ
ą do kanonu jazzu.

Wybrana dyskografia:

Lester-Amadeus (1936-38)
The Lester Young Story (1936-39; z Countem Basiem, Billie Holiday)
The Alternative Lester (1936-39)
Lester Young: The Complete 1936-1951: Small Group - Alternatives: Studio Recordings (1936-51)
Prized Presl (1936-57)
Count Basie And His Orchestra (1938)
Jazz Gallery: Lester Young (1936-46)
Jazz Gallery: Lester Young (1946-59)
Together Again (1940-41; z Bennym Goodmanem)
Pres At Hts Very Best (1944)
Lester Young Trio (1943-46)
Jammin? With Lester (1944-46)
Lester Young Master Takes (1944-49)
The Master Tauch (1944-49)
The Genius OfLester Young (1945-52)
Live At The Royal Roost (1948)
Lester Young (1948-53)
The Lester Young Story (1949-56)
Lester Swings (1950)
Jammin' With Lester (1950)
Pres Is Blue (1950)
Lester Swings Again (1951)
Lester Young On The Air (1952)
Lester Young And The Piano Giants (1950-56)
Lester Young With The Oscar Peterson Trio (1952)
The President Plays (1952)
Norman Granz' Jazz At The Philharmonic Hartford (1953)
Lester Young With The Oscar Peterson Quintet (1953)
The President Plays (1953)
It Don?t Mean A Thing (1954),
Pres And Sweets (1955; z Harrym Edisonem)
The Jazz Giants' 56 (1956)
Lester Meets Miles, MJQ And The Jack Teagarden All Stras (1956)
Pres In Europe (1956)
Lester Young In Washington DC (1956)
Pres And Teddy (1956; z Teddym Wilsonem)
The Sound Of Jazz (1957)
The Real Sound Of Jazz (1957)
Laughin'To Keep From Cryin' (1958)
Lester Young In Paris (1959)
In Memoriam (1959)
Savoy Recordings (1986)
Prez's Hat (1988)
The Complete Aladdin Recordings Of Lester Young (2 CD, 1995)
Lester Leaps In (1996)
Complete Lester Young Studio Sessions on Verve (8 CD, 1999)
Lester Young Story (4 CD, 2000)
Lester Dreams (2000)
Los Angeles To New York: 1944-1946 (2001)
The Alternative Takes Vol. 1 1939-1947 (2002)
 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz