Gang Starr

GANG STARR, zał. w 1986 w Nowym Jorki (Nowy Jork, USA) w składzie: Damo D-Ski, DJ Wanna Be Down, Guru.
Oparty na klasycznym schemacie (producent/ didżej + raper) duet, którego wkŁad w rozwój i popularyzację muzyki rapowej na całym świecie doceniają wszyscy krytycy i fani. We wszelkich podsumowaniach największych, najbardziej znaczących zjawisk w historii rapu, twórczość Gang Starra zajmuje niezmiennie wysokie pozycje. W obecnym składzie osobowym - DJ Premier (właśc. Chris Martin, ur. 1969) i - Guru (Keith Elam, ur. 1966), grupa działa od 1988 r. Wcześniej pod szyldem Gang Starr działali w latach 1986-1988 Guru, drugi raper - Damo D-Ski i DJ Wanna Be Down. Efektem ich pracy były single "The Lesson" i "Bust A Move" - oba wyprodukowane przez uznanego Mark The 45 King. Grupa nie zyskała jednak takiego uznania, na jakie liczyli muzycy, przez co stary skład szybko się rozpadł. Jeszcze w czasach, gdy Chris Martin studiował w Teksasie, zainteresowała się nim niezależna, ale bardzo uznana wytwórnia Wild Pitch, do której nadesłał wyprodukowane przez siebie demo składu Inner City Posse. Włodarze labelu byli zafascynowani bitami Martina, ale postawili warunek - wydadzą płytę tylko wtedy, gdy Waxmaster C zmieni rapera. W podobnym czasie do Wild Pitch trafiły nagrania Guru. Z pozoru nierealna do wykonania w hip-hopie możliwość połączenia w jeden zespół dwóch nie znających się artystów, jednak się udała.
Pierwsze miesiące pracy nowego Gang Starra, już w składzie DJ Premier i Guru, nie były łatwe. Producent powrócił do Teksasu, by skończyć studia, jego kontakt z Keithem Elamem odbywał się na zasadzie telefonów i wysyłania do siebie taśm z nagraniami. Dopiero, gdy w 1989 r. Premier miał 10 dni urlopu, mógł zabrać się za nagranie debiutanckiego krążka duetu w normalnym warunkach. Efektem tego był wydany w tym samym roku krążek "No More Mr. Nice Guy". Stosunkowo nieduże zainteresowanie albumem było do pewnego stopnia spowodowane bardzo niefortunną okładką. Wie lu słuchaczy widząc ją w sklepie, nigdy nie pomyślało, że ma przed oczyma materiał grupy, która odmieni hip-hop. Jako całość nie był to materiał imponujący, ale poszczególne utwory zwróciły uwagę fanów i krytyków na Gang Starra. Szczególnie przysłużyły się temu nagrania "DJ Premier In Deep Concentration", "Positivity" i "Manifest". One najbardziej ukazały styl grupy, który z każdym kolejnym krążkiem byt szlifowany Produkcje DJ'a Premiera oparte byty na jazzowych i soulowych samplach, perfekcyjnych skreczach i cutach oraz mocnych, doskonale brzmiących bębnach. Guru w swych tekstach łączył obserwacje społeczne, dojrzałe przestania. Nie uciekał od trudnych tematów, angażował się w zagadnienia polityczne. To właśnie zwróciło uwagę Spike'a Lee, który urzeczony singlem "Manifest" stał się fanem Gang Starra.
Zaproponował grupie nagranie wspólnego utworu z legendarnym jazzmanem Brandfordem Marsalisem. Ich wspólna kompozycja "Jazz Thing" trafiła na ścieżkę dźwiękową filmu (reżyserowanego oczywiście przez Spike'a Lee) "Mo Better Blues". Wspaniałe nagranie weszło na stałe do klasyki muzyki hiphopowej, jako porywający przykład kolażu rapu i jazzu. Za jego sprawą Gang Starr wyszedł z głębokiego podziemia, w jakim wciąż tkwił pomimo niezłego przyjęcia debiutanckiego albumu.
Po "Jazz Thing" do grupy zgłosiła się wytwórnia Chrysalis, proponując duetowi kontrakt. DJ Premier i Guru skorzystali z oferty, była ona bowiem dużo korzystniejsza niż przedstawiona przez niezbyt zamożny Wild Pitch propozycja przedłużenia umowy. W 1991 r. Gang Starr wydał drugi album "Step In The Arena". Był to materiał dopracowany w każdym calu, nad którego produkcją duet spędził wiele miesięcy. Promowany wspaniałymi singlami "Just To Get A Rep", "Who's Gonna Take The Weight?" "Love-sick" i "Step In The Arena", krążek okazał się zdaniem krytyków i fanów najlepszym we wspomnianym roku. Gang Starr wyznaczył kierunek, w jakim od tego czasu poszedł nowojorski rap. Choć grupa nie osiągnęła tak spektakularnego sukcesu finansowego jak najbardziej popularni wtedy artyści pokroju -De La Soul, EPMD czy — Ice Cube'a, to właśnie jej twórczość oceniano najwyżej. Nieliczni malkontenci zwracali uwagę na to, że flow Guru jest bardzo monotonny, a jego przestania często są idealistyczne.
Kontynuując obraną drogę artystyczną, już 5 maja 1992 r. Gang Starr wydał trzeci album "Daily Operation". Nie odbiegał on znacznie od brzmienia kultowego już wówczas "Step In The Arena", ale ugruntował pozycję duetu na hiphopowej scenie. DJ Premier i Guru stali się królami rapowego Nowego Jorku. Sukces wykorzystali zakładając Gang Starr Foundation, które stało się trampoliną do kariery dla — Bahamadii, Group Home czy - Jeru The Damaja. Po wydaniu "Daily Operation" grupa przeżywała mały kryzys. Wynikał on zdaniem naocznych obserwatorów z chwilowego uderzenia do głowy przysłowiowej wody sodowej. Ponoć nie zgadzali się do końca również w kwestii dalszej ścieżki współpracy. DJ Premier przeżył też i ciężkie chwile po tym, jak wielu jazzowych artystów nie doceniło jego pracy i oskarżyło o przywłaszczenie ich dorobku. Przez pierwsze lata swojej działalności wykorzystywał on bowiem niemodyfikowane partie instrumentalne. Po całej lawinie procesów, jakich doświadczyli hiphopowi producenci, musiał zmienić metodę swej pracy. Od 1993 wszystkie sample były przez niego clearowane i przerabiane.
Wszelkie plotki o niepewnej przyszłości grupy, "wyjaśnił" sam duet. 8 marca 1994 r. Gang Starr wydał czwarty album "Hard To Earn". Był on najlepszą odpowiedzią dla osób podważających wartość i dokonania grupy. W przeciwieństwie do wielu popularnych wówczas artystów DJ Premier i Guru nie poszli w stronę komercyjnego brzmienia. Ich krążek był zdecydowanie najbardziej inteligentną, zaangażowaną ,uliczną porcją rapu, jaki wówczas można było sobie wyobrazić. Guru nie przestał rymować o trudnych tematach, kontynuując nawracającą, ..nieco pozytywistyczną hiphopową misję.
Na "Hard To Earn" częściej niż w przypadku poprzednich dokonań atakował on słabych, nie podążających - jego zdaniem - słuszną i prawdziwą drogą raperów. Muzyka DJ'a Premiera była jeszcze cięższa, bliższa ideałowi ulicznego, | hardkorowego brzmienia. Wciąż niestety okazywała się za mało przebojowa, by grupa w końcu doczekała się swej pierwszej "złotej płyty". Było to o tyle paradoksalne, że projekty, w których DJ Premier i Guru udzielali się pobocznie, zyskując częstokroć dużo większe uznanie. Po "Hard To Earn" członkowie Gang Starra skupili się na solowych karierach. Okres 1995-l997 byt przede wszystkim wielkim triumfem projektów "Jazzmataz", za którym stał Guru.Również DJ Premier znajdował się na absolutnym producenckim szczycie, oddając swoje bity niemal wszystkim uznanym nowojorskim artystom. Po tym jak w wielkie problemy finansowe popadła wydająca ich płyty wytwórnia Chrysalis, duet zdecydował się założyć własny label - Noo Trybe. Prawa dystrybucyjne przekazali wydawniczemu gigantowi - firmie Virgin. Przez całe to zamieszanie nie mogli przez wiele miesięcy wydać żadnej płyty.
Powrócili dopiero w 1998 r. krążkiem "Moment Of Truth". Cztery lata oczekiwań fanów i krytyków na album Gang Starra nie poszedł na marne. Zdaniem wielu odbiorców piąta w dorobku duetu płyta była najlepszą w ich dyskografii. Okazała się też dużym przełomem finansowym. Po tym jak wielką popularność zyskały single "You Know My Steez" i "Royalty" (z gościnnym udziałem męskiej grupy R&B; K-Ci & Jo-Jo), również cały album osiągnął duży sukces, znajdując niemal milion nabywców. Przede wszystkim "Moment Of Truth" było wielkim artystycznym triumfem duetu, Gang Starr nie tylko nic nie stracił ze swej dawnej klasy, a wręcz przeciwnie. Zdaniem krytyków poszedł o kolejny krok do przodu. W momencie, gdy hiphopową scena została zdominowana przez lekkie, często przypominające pop brzmienia, oraz treści o hedonistyczno-materialnym zabarwieniu, DJ Premier i Guru byli wierni obranej niemal dziesięć lat wcześniej artystycznej drodze. Ich powrót często opisywano jako przywrócenie pierwszeństwa elementom hiphopowej kultury w muzyce rapowej.
W 1999 r. ukazało się dwupłytowe wydawnictwo "Full Clip: A Decade Of Gang Starr". Był to zbiór doskonale znanych i bardzo lubianych nagrań grupy z lat 1989-1998 (również stron B singli), do którego dodano kilka nowych utworów. Dwa z nich stały się wielkimi przebojami 1999 r. - "Full Clip" dedykowane zabitemu kilka miesięcy wcześniej - Big L'owi z D.I.T.C., oraz "Discipline". Drugie z tych nagrań Gang Starr wykonał wspólnie z żeńskim triem Total. Była to kolejna, po utworze "Royalty" z "Moment Of Truth", bardzo udana próba połączenia brudnego, hardcorowego rapu z muzyką R&B.; DJ Premier i Guru udowodnili wielu artystom, że można eksperymentować z gatunkiem uważanym powszechnie za komercyjny, bez utraty własnego, charakterystycznego brzmienia. Znamienne było, że nawet najbardziej radykalni fani hiphopowych brzmień nie mieli za złe Gang Starrowi tych kolaboracji.
Okres trzyletniej ciszy duet przerwał w 2002 r. umieszczając na ścieżce dźwiękowej do filmu "8 Mila" nagranie "Battie". Kilka tygodni później na półki sklepowe trafił singiel "Skillz", będący oficjalną zapowiedzią kolejnego krążka Gang Starra "The Ownerz". Ukazał się on w połowie 2003 r. Tytuł miał zdaniem grupy symbolizować, że to właśnie do DJ'a Premiera i Guru należy prawdziwie rapowe brzmienie. Dosyć ryzykowny zabieg producencki, jakim była niemal całkowita rezygnacja z hi-hafów, pokazał po raz kolejny skalę talentu Chrisa Martina. Album "The Ownerz" byt kolejnym artystycznym sukcesem duetu. Ciekawostką uznano gościnne udziały Fat Joe, Jadakissa i Snoop Dogga - raperów, których część fanów duetu odrzuca jako nazbyt komercyjnych. Promując "The Ownerz" duet zagrał jedyny koncert w Polsce 20 grudnia 2003. Na wspaniałym występie w Warszawie bawiło się ponad 3 tysiące fanów.

Single
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [US]	Komentarz
Jazz thing	Gang Starr	10.1990	66[2]	-	CBS 6563777 [UK]	[written by B. Marsalis, C. Martin, K. Elam, L. E. Elie][produced by Branford Marsalis , DJ Premier][utwór z filmu "Mo better blues"]
Take a rest/Who's gonna take the weight	Gang Starr	02.1991	63[1]	-	Cooltempo COOLX 230 [UK]	[written by The Guru, Keith E.E.][produced by DJ Premier and The Guru]
Love sick/What do you want this time	Gang Starr	05.1991	50[3]	-	Cooltempo COOLX 234 [UK]	[written by The Guru, Keith E.E.][produced by DJ Premier, The Guru, John Waddell]
2 Deep/Take it personal	Gang Starr	06.1992	67[2]	-	Cooltempo COOLX 256	[written by Keith Elam, Chris Martin][produced by DJ Premier, The Guru]
Ex girl to next girl	Gang Starr	10.1992	-	-	Chrysalis 50 405	[produced by DJ Premier and The Guru][written by K.Elam/C.Martin][64[6].R&B Chart]
Mass appeal	Gang Starr	02.1994	-	67[11]	Chrysalis 58 111	[written by K.Elam/C.Martin][produced by DJ Premier and The Guru][42[15].R&B Chart]
Code of the streets/Speak ya clout	Gang Starr	06.1994	-	123[2]	Chrysalis 58 148	[produced by DJ Premier and The Guru][written by K.Elam/C.Martin][83[9].R&B Chart]
You know my steez	Gang Starr	12.1997	-	76[13]	Noo Trybe 38 624	[written by K.Elam/C.Martin][produced by DJ Premier ][32[20].R&B Chart]
Royalty	Gang Starr	03.1998	-	-	Virgin	[produced by DJ Premier ][49[6].R&B Chart]
The militia/You know my steez	Gang Starr Feat. Big Shug and Freddie Foxxx	08.1998	-	112[1]	Noo Trybe 38 646	[produced by DJ Premier ][68[8].R&B Chart]
Discipline	Gang Starr	07.1999	-	-	Noo Trybe 14 333	[written by Chris Martin , Jack Knight, Jakima Raynor, Keisha, Keith Elam, Pamela Long][produced by DJ Premier ][58[6].R&B Chart]
Skills	Gang Starr	11.2002	-	18[14].Hot 100 Singles Sales	Rap-A-Lot 38 849	[produced by DJ Premier ][91[18].R&B Chart]
Nice Girl, Wrong Place / Rite Where U Stand	Gang Starr	04.2003	-	-	Virgin 38 859	[produced by DJ Premier ][99[2].R&B Chart]

Albumy
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [US]	Komentarz
Step in the arena	Gang Starr	03.1991	36[3]	121[12]	Chrysalis 21 798	[produced by DJ Premier,Guru]
Daily operation	Gang Starr	053.1992	-	65[10]	Chrysalis 21 910	[produced by Gang Starr]
Hard to earn	Gang Starr	03.1994	29[3]	25[12]	Chrysalis 28 435	[produced by DJ Premier]
Moment of truth	Gang Starr	04.1998	43[5]	6[13]	Noo Trybe 45 585	[gold-US][produced by DJ Premier, Guru]
Full clip:A decade of Gang Starr	Gang Starr	07.1999	47[7]	33[7]	Noo Trybe 47 279	[gold-US][silver-UK][produced by DJ Premier, Guru]
The ownerz	Gang Starr	07.2003	74[2]	18[8]	Virgin 80 247	[produced by DJ Premier]