Édith Piaf, właściwie Édith Giovanna Gassion (ur. 19 grudnia 1915 w Paryżu, zm. 11 października 1963 w Grasse[1]) – pieśniarka francuska.Młodość i dzieciństwo spędziła na ulicach Paryża, porzucona przez matkę – śpiewaczkę kawiarnianą, wychowywana przez babkę i częściowo ojca. W wieku 15 lat zajęła się ulicznym śpiewaniem. Została odkryta w 1935 przez impresaria Louisa Leplée i rozpoczęła występy w jego kabarecie "Le Gerny's" przy Champs-Élysées, pod pseudonimem "La Môme Piaf" (wróbelek), który stał się później znany milionom wielbicieli jej talentu. W 1936 miała pierwsze nagranie dla wytwórni Polydor. W czasie wojny występowała w lokalach, współpracując z francuskim ruchem oporu.
Słynęła z niebywałej ekspresji i dramatyzmu w wykonywaniu piosenek specjalnie dla niej pisanych. Jej chropowaty i stosunkowo niski głos, kontrastował z drobną sylwetką (147 cm), co fascynowało widzów m.in. w paryskiej Olympii, z którą była przez lata związana.
Śpiewała także w USA, odnosząc spore sukcesy. Oprócz jej talentu, widzów przyciągała otaczająca Piaf legenda, wynikająca z jej przeszłości, a także nieudane związki uczuciowe, które z jednej strony zwiększały dramatyzm jej recitali, a z drugiej pogłębiały chorobę, z którą zmagała się heroicznie do końca życia. W 1935 w wieku 2 lat zmarła jej jedyna córka.
Osiągnąwszy szczyty kariery zaczęła pomagać młodym piosenkarzom, ułatwiając im start artystyczny (m.in. Yves Montand, z którym miała trwający kilka lat romans, Gilbert Bécaud, Charles Aznavour). Była dwukrotnie zamężna. Ze swym pierwszym mężem (Jacques Pills) wzięła ślub 20 września 1952, jednak po czterech latach, w 1956 rozwiedli się. W latach 1948–1949 miała romans z żonatym Marcelem Cerdanem, mistrzem świata w boksie. 9 października 1962 wyszła za młodszego od siebie o 21 lat Theophanisa Lamboukasa (znanego jako Théo Sarapo), któremu usiłowała pomóc w karierze piosenkarskiej. Pomimo osobliwości tej sytuacji, krytykowanej przez wielu jej przyjaciół, Lamboukas okazał się jej wiernym przyjacielem, opiekującym się troskliwie piosenkarką aż do jej śmierci.
Piaf zmarła na raka wątroby 10 października 1963 w Grasse, jest pochowana na cmentarzu Pe`re Lachaise. Na jej pogrzebie zebrało się 40 tysięcy ludzi, a na jej grobie do dziś są składane kwiaty. Wiele osób inspirowało się jej muzyką i pisało własne piosenki. Twórczość artystyczna Piaf należy do klasyki francuskiej piosenki i pomimo całkowicie odmienionych dzisiaj standardów i gustów, jest chętnie słuchana na całym świecie i wznawiana przez wydawnictwa muzyczne.
Przyjaźniła się z Jean Cocteau, który zmarł na atak serca 11 października tego samego roku. Wiele osób uważa, że miało to bezpośredni związek z otrzymaniem wiadomości o jej zgonie. Jednak Jean Marais – wieloletni przyjaciel, partner i aktor filmów Cocteau – wspomina, że pisarza nie łączyła zbyt wielka zażyłość z Édith Piaf. Trudno więc jednoznacznie łączyć te dwa fakty.
W 1977 w Paryżu przy Crespin du Gast nr 5, powstało Muzeum Edith Piaf, w całości poświęcone artystce. Założycielem i właścicielem Muzeum jest Bernard Marchois, będący jednocześnie sekretarzem stowarzyszenia przyjaciół Edith Piaf - "Amis d'Edith Piaf". Stowarzyszenie działa od 1967.
Single
| Tytuł | Wykonawca | Data wydania | Fra | Szwa | Ger | Dan | Hol | Aut | Sve | Ita | Wytwórnia | Komentarz |
| Les amants de demain-Les neiges de Finlande/Fais comme si-Tant qu’il y aura des jours | Edith Piaf | 07.1956 | 12[68] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia ESRF 1198 | [written by Henri Contet - Marguerite Monnot] |
| L'homme A La Moto | Edith Piaf | 10.1956 | 20[10] | - | - | - | - | - | - | - | - | [written by Jerry Leiber,Mike Stoller,Jean Dréjac] |
| La foule "Que nadia sepa mi sufrir"-Comme moi/Salle d’attente | Edith Piaf | 03.1958 | 7[38] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia / Pathé-Marconi ESRF 1136 | [written by Michel Rivgauche - Angel Cabral] |
| Mon mane`ge a` moi-Fais comme si/Le ballet des coeurs-Étranger | Edith Piaf | 04.1958 | 12[48] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia / Pathé-Marconi ESRF 1174 | [written by Jean Constantin - Norbert Glanzberg] |
| Milord/Je sais comment | Edith Piaf | 11.1959 | 3[24] | - | 1[4][36] | 8[11] | - | - | - | 11 | Columbia / Pathé-Marconi ESRF 1245 | [written by G. Moustaki - M. Monnot] |
| Non, je ne regrette rien-Les mots d’amour/Jérusalem | Edith Piaf | 01.1961 | 1[7][56] | - | - | - | 1[31] | - | - | 8 | Columbia ESRF 1303 | [written by Michel Vaucaire - Charles Dumont] |
| Exodus -Marie trottoir/Dans leur baiser | Edith Piaf | 04.1961 | 18[28] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia ESRF 1306 | [written by E. Marnay - E. Gold] |
| Fallait-il/Mon vieux Lucien | Edith Piaf | 05.1962 | 17[11] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia C 22 192 - 45-DW 6012 | [written by Michel Vaucaire - Charles Dumont] |
| Le droit d’aimer-Le rendez-vous/Roulez tambours | Edith Piaf | 09.1962 | 38[10] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia ESRF 1373 | [written by Robert Nyel - Francis Lai] |
| A` quoi ça sert l’amour-Musique a` tout va/Emporte-moi-Le petit brouillard | Edith Piaf & Theo Sarapo | 10.1962 | 23[11] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia / Pathé-Marconi ESRF 1361 | [written by Michel Emer] |
| Plus Bleu Que Tes Yeux | Charles Aznavour & Edith Piaf | 08.1997 | 17[10] | - | - | - | - | - | - | - | - | [written by Charles Aznavour] |
| L'hymne A L'amour | Edith Piaf | 02.2007 | 86[1] | - | - | - | - | - | - | - | - | [written by Edith Piaf / Marguerite Monnot] |
|
Albumy
| ||||||||||||
| Tytuł | Wykonawca | Data wydania | Fra | Szwa | Ger | Dan | Hol | Aut | Sve | Ita | Wytwórnia | |
| Le Tour De Chant - L'Olympia | Edith Piaf | 12.1955 | 15[1] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia (EMI) FS 1049 | |
| Le Tour De Chant N° 2 - L'Olympia | Edith Piaf | 12.1956 | 15[1] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia (EMI) FS 1065 | |
| A L'Olympia N° 2 | Edith Piaf | 12.1957 | 15[1] | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| Le Tour De Chant N° 3 - L'Olympia | Edith Piaf | 12.1958 | 10[1] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia (EMI)FS 1075 | |
| C'est L'amour | Edith Piaf | 12.1960 | 10[1] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia (EMI) FS 1083 | |
| Récital 1961 | Edith Piaf | 12.1961 | 5[1] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia (EMI) FSX 133 | |
| Récital 62 A L'Olympia | Edith Piaf | 12.1962 | 5[1] | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| Récital 63 A Bobino | Edith Piaf | 12.1964 | 5[1] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia FSX 143 | - |
| Chante Raymond Asso | Edith Piaf | 12.1964 | 15[1] | - | - | - | - | - | - | - | Philips B 77 935 L | - |
| LA VIE EN ROSE (1946-1955) | Edith Piaf | 12.1964 | 15[3] | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| Chansons Oubliées | Edith Piaf | 12.1966 | 10[1] | - | - | - | - | - | - | - | Philips 70 371 | - |
| Accordéon Milord Vol. 1 | Edith Piaf | 12.1967 | 3[106] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia SCTX 340.465 | - |
| Hymne A L'amour | Edith Piaf | 10.1973 | 4[26] | - | - | - | - | - | - | - | Columbia C 152-12430/1/2 | - |
| Haar 20 grootste successen | Edith Piaf | 11.1978 | - | - | - | - | 9[10] | - | - | - | - | |
| Piaf | Edith Piaf | 07.1988 | 3[30] | - | - | - | - | - | - | - | ||
| 25 e`me anniversaire | Edith Piaf | 02.1989 | - | - | - | - | 55[4] | - | - | - | ||
| 30e`me Anniversaire | Edith Piaf | 10.1993 | 1[7][13] | - | - | - | - | - | - | - | EMI 827 1002 | |
| 20 Chansons D'or | Edith Piaf | 11.1998 | 20[1] | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| 35e`me Anniversaire | Edith Piaf | 10.1998 | 7[6] | - | - | - | - | - | - | - | EMI France 479 3122 | - |
| Nein,ich Bereue Nichts | Edith Piaf | 10.1999 | - | - | 74[5] | - | - | - | - | - | - | |
| Eternelle (Best Of) | Edith Piaf | 11.2000 | 1[1][71] | 70[1] | - | 26[3] | - | - | 31[3] | - | - | |
| Les 100 Plus Belles Chansons | Edith Piaf | 02.2001 | 3[10] | - | - | - | - | - | - | - | - | |
| Edith Piaf | Edith Piaf | 05.2001 | 38[1] | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| L'Intégrale | Edith Piaf | 02.2007 | 68[4] | - | - | - | - | - | - | - | - | |
| Une Voix Inoubliable | Edith Piaf | 02.2007 | 177[3] | - | - | - | - | - | - | - | Wagram | |
| La môme (Soundtrack / Édith Piaf) | Edith Piaf | 02.2007 | 4[38] | 58[6] | - | - | - | - | - | - | EMI 3861062 | |
| La vie en rose | Edith Piaf | 02.2007 | 55[2] | - | - | - | - | - | - | - | ZYX BOX 7807-2 | |
| Platinum | Edith Piaf | 08.2007 | 17[7] | - | - | - | - | - | - | - | EMI 5026082 |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz