Santana

 Grupa amerykańska, będąca niekwestionowanym prekursorem afro-latynoskiego rocka. Zadebiutowała pod koniec lat 60, w San Francisco, szybko wykraczając poza ramy lokalnej nowej fali.
Jej lider, gitarzysta Carlos Santana (ur. 20.07.1947 r. w Autlan de Navarro, Meksyk) stworzył na przestrzeni ćwierćwiecza specyficzny styl łączący jazz, funk i rock z własnymi rytmicznymi poszukiwaniami. Pomimo stałych zmian składu grupy, Santanie udało się do dziś zachować jej oryginalną nazwę, podkreślającą ciągłość stylistyki i poszukiwań.

 

W pierwszym składzie z 1967 r. oprócz Carlosa występowali: Gregg Rolie (instr. klawiszowe), Michael Shrieve (perkusja), David Brown (bas), Marcus Malone i Mike Carabello (instr. perkusyjne). Wśród licznych późniejszych członków zespołu istotną rolę odegrali Neal Schon (gitara), Tom Coster (instr. klawiszowe) oraz liczne grono perkusistów (Jos Chepito Areas, Armando Peraza, Raul Rekow, Orestes Vilato, Graham Lear i Pete "Coke" Escovedo).
 

W 1969 r. grupa cieszyła się już sporą popularnością w San Francisco, zaś jej lider miał za sobą udział w nagraniu albumu The Live Adventures Of Mike Bloomfield And Al Kooper. Prawdziwym przełomem okazał się jednak występ zespołu na festiwalu w Woodstock, przyjęty owacyjnie przez fanów rocka zafascynowanych egzotycznym, "afrokubańskim" brzmieniem formacji. Pierwsze trzy albumy: Santana, Abraxas i Santana III, uchodzące do dziś za klasykę gatunku, rozeszły się w milionowych nakładach, przy czym drugi i trzeci trafił na szczyt amerykańskich list bestsellerów. Przebojami stały się pochodzące z nich tematy: "Jingo", "Oye Como Va" autorstwa Tito Puente, efektowna wersja "Black Magic Woman" Petera Greena, a zwłaszcza legendarna "Samba Pa Ti" - instrumentalny temat, w którym Santanie udało się połączyć zmysłowość gitary z relaksowym latynoskim rytmem.
 

Album Caravanserai, nagrany po odejściu Roliego i Schona do grupy Journey, zapowiadał zmianę stylu grupy. Konstrukcyjnie przypominał suitę, inspirowaną jazzowymi poszukiwaniami Milesa Davisa z okresu In A Silent Way. W tym okresie niemały wpływ na lidera zespołu wywierał hinduski guru Sri Chinmoy oraz przyjaźń z równie zafascynowanym filozofią Wschodu Johnem McLaughlinem (wspólny album Love Devotion And Surrender).
 

Rok 1973 przyniósł też dość przypadkową, soulowo-funkową płytę nagraną podczas koncertów z perkusistą Buddy Milesem. Mniejszym powodzeniem cieszyły się sygnowane nazwą zespołu ciekawe longplaye Welcome (z wokalistą Leonem Thomasem i McLaughlinem na gitarze) oraz Borboletta (z udziałem Flory Purim i Stanleya Clarke'a z Return To Forever).
 

W 1977 r. Santana powrócił do klasycznego latynoamerykańskiego brzmienia na znakomitym longplayu Amigos. Jego rozwinięciem był dwupłytowy, częściowo studyjny, częściowo koncertowy album Moonflower. Wydana na singlu wersja starego tematu brytyjskiej grupy The Zombies "She's Not There", stała się przebojem. Równocześnie Santana kontynuował swoje jazzowe poszukiwania. Na płycie The Swing Of Delight towarzyszyli mu Herbie Hancock i Wayne Shorter. Gitarową wirtuozerię potwierdził na albumie Zebop! z 1981 r. Singlowym przebojem była i tym razem kompozycja związanego z Zombies Russa Ballarda, nastrojowa ballada "Winning". Na solowym longplayu Havana Moon wystąpili gościnnie Willie Nelson i Booker T. Jones. Z czasem różnice między indywidualnymi i zespołowymi nagraniami Carlosa uległy zatarciu, głównie za sprawą dominującej osobowości muzyka.
 

Rok 1985 przyniósł płytę Beyond Appearances oraz przyjęte entuzjastycznie koncerty z Bobem Dylanem. W 1986 r. Santana skomponował muzykę do filmu "La Bamba" (sfabularyzowanej biografii wczesnego idola lat 50., Rickiego Valensa) oraz podjął powtórnie współpracę z Buddym Milesem (album Freedom z 1987 r.). Samo hasło "Santana", wzbudza nieustannie dreszcz muzycznych emocji, niezależnie od tego, czy kojarzy się go z zespołem, czy też z zasłużonym w dziejach rocka gitarzystą. W 1994 roku wystąpił w Polsce. 

W 1998 zespół został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame. Oznaczało to powrót na scenę Carlosa Santany i jego zespołu. Wydany w 1999 album Supernatural dotarł do 19. miejsca Billboard 200 i spędził 18 tygodni w US Charts. Pochodzący z tego albumu pierwszy singel „Smooth” stał się najlepiej sprzedającym singlem Santany, a 30 października album Supernatural wszedł na pierwsze miejsce zestawień, pozostając tam przez 12 tygodni. Drugi singel „Maria Maria” również trafił na pierwsze miejsce Hot 100. Ostatecznie album zdobył platynę, uzyskując sprzedaż 30 milionów egzemplarzy na całym świecie. „Supernatural” był pierwszym albumem Santany z numerem 1 od czasu albumu Santana w 1971.

Muzycznie album prawdopodobnie najsilniej prezentował zmiany stylu zespołu. Poprzedni album Milagro zawierał silne wpływy hard rocka, jak również tradycyjne wpływy rocka łacińskiego. Jednak Supernatural z jednoczesnym zachowaniem wpływu rocka i bluesa łacińskiego zawierał wysokie wpływy z wielu popularnych gatunków, zwłaszcza rocka alternatywnego a także pop-rock i rhytm’n’bluesa.

Do nagrania albumu Supernatural zostało zaproszonych bardzo wielu gości: Everlast, Eric Clapton, Eagle-Eye-Cherry, Lauryn Hill, Dave Matthews i Cee-Lo.
Trzy lata po wydaniu Supernatural ukazał się kolejny album Santany Shaman. Pierwotnie zadebiutował na pierwszym miejscu Billboardu, ale szybko z niego spadł. Uzyskał status dwukrotnej platyny w USA i jednokrotnej platyny w kilku innych krajach, w tym w Australii. Pierwszy singel z albumu The Game of Love z Michelle Brand na wokalu dotarł do 5. miejsca na Hot 100. Kolejne cztery single nie weszły na listę; dopiero singel Why You, Don't I z wokalem Alex Band wszedł na 8. miejsce. Muzycznie album Shaman był powrotem do konwencjonalnego rocka z dźwiękami muzyki Ameryki Łacińskiej. Uzyskał złoto w USA.

W 2005 ukazał się album All That I Am. Niestety, tym razem powodzeniem cieszył się tylko w Anglii, docierając do 2. miejsca; na świecie nie zdobył uznania. Kolejny album, Guitar Heaven ukazał się w 2010. Muzycznie była to drastyczna zmiana w zespole; album zawierał dużo cięższe brzmienie z wpływami heavy metalu. Po nieudanym światowym sukcesie albumu All That I Am tym razem w Anglii Guitar Heaven odniósł mniejszy sukces, docierając do 5. miejsca Billboardu.

W 2012 ukazał się album Shape Shifter, który był powrotem do rocka łacińskiego. Żadna piosenka z tego albumu nie ukazała się na singlu. Album dotarł do 16. pozycji na liście Billboardu.
W 2013 Carlos Santana zapowiedział reaktywację zespołu. W 2014 ukazał się kolejny studyjny album zatytułowany Corazón. W 2014 ukazało się w formacie CD, DVD i Blu-ray wydawnictwo Corazón - Live from Mexico: Live It To Believe It. Pomiędzy 2014 i 2015 zespół nagrał kolejną płytę Santana IV. Na singlu wyszła piosenka „Anywhere You Want To Go".

W styczniu 2019 ukazała się EP-ka In Search of Mona Lisa, zawierająca pięć nowych utworów. 23 kwietnia na singlu ukazała się piosenka Breaking Down the Door. 6 lipca swoją premierę miał najnowszy album zespołu pt. Africa Speaks. 4 września ukazało się w formacie DVD i Blu-ray wydawnictwo Santana - Live at US Festival, zawierające zapis koncertu zespołu na US Festival w San Bernardino w 1982 r.  

Single

Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [US]	Komentarz
Jingo /Persuasion	Santana	10.1969	-	56[8]	Columbia 45 010	[written by A. Copland][produced by Brent Dangerfield, Santana]
Evil ways/Waiting	Santana	01.1970	-	9[13]	Columbia 45 069	[written by Clarence (Sonny) Henry][produced by Brent Dangerfield, Santana][piosenka pierwotnie napisana i nagrana przez Willie Bobo w 1967r]
Black magic woman/Hope you' re feeling better	Santana	11.1970	-	4[13]	Columbia 45 270	[written by Peter Green][produced by Fred Catero and Carlos Santana][oryginalnie nagrana przez Fleetwood Mac w 1968r]
Oye coma va/Samba Pa Ti	Santana	02.1971	-	13[10]	Columbia 45 330	[written by Tito Puente][produced by Fred Catero and Carlos Santana][32[6].R&B Chart]
Everybody' s everything/Guajira	Santana	10.1971	-	12[10]	Columbia 45 472	[written by C. Santana - T. Moss - M. Brown ][produced by Carlos Santana][39[5].R&B Chart]
No one to depend on/Taboo	Santana	02.1972	-	36[9]	Columbia 45 552	[written by Coke Escovedo, Gregg Rolie, Mike Carabello][produced by Carlos Santana]
Evil ways/Them changes	Santana	09.1972	-	84[5]	Columbia 45 666
When i look in your eyes/Samba De Sasualito	Santana	02.1974	-	102[7]	Columbia 45 999	[produced by Carlos Santana][written by M. M. Shrieve, T. Coster]
Samba Pa Ti/Incident at Neshabur	Santana	09.1974	27[7]	-	Columbia 46 067	[written by C. Santana][produced by Fred Catero, C. Santana]
Let it shine/Tell me are you tired	Santana	05.1976	-	77[3]	Columbia 10 336	[written by D. Brown, R. Gardner][produced by David Rubinson][78[5].R&B Chart]
Let the children play/Carnaval	Santana	03.1977	-	102[1]	Columbia 10 481	[written by Leon Patillo][produced by David Rubinson]
She' s not there/Zulu	Santana	10.1977	11[13]	27[14]	Columbia 10 616	[written by Rod Argent][produced by Devadip Carlos Santana, Tom Coster]
Well all right/Wham!	Santana	11.1978	53[3]	69[8]	Columbia 10 839	[written by B. Holly, J. Allison, J. Mauldin, N. Petty][produced by Brian Potter, Dennis Lambert][oryginalnie nagrana przez Buddy Holly' ego w 1958r]
Stormy /Move on	Santana	01.1979	-	32[10]	Columbia 10 873	[written by Buddy Buie,James B. Cobb Jr.][produced by Brian Potter, Dennis Lambert]
One chain [Don' t make no prison]/Life is a lady/Holiday	Santana	04.1979	-	59[8]	Columbia 10 938	[written by Brian Potter, Dennis Lambert][produced by Brian Potter, Dennis Lambert][53[6].Hot Disco/Dance;Columbia 10 957 12"][68[3].R&B Chart]
You know that i love you/Aqua Marine	Santana	11.1979	-	35[13]	Columbia 11 144	[written by Carlos Santana,Alan Pasqua,Alexander J. Ligertwood,Chris Solberg][produced by Keith Olson,David DeVore]
All i ever wanted/Love	Santana	03.1980	57[3]	-	CBS 8160 [UK]	[written by A. Ligertwood][produced by Keith Olsen]
Winning /Brighest star	Santana	04.1981	-	17[18]	Columbia 01050	[written by Russ Ballard][produced by Keith Olsen,Bill Graham,Devadip Carlos Santana]
The sensitive kind/American gypsy	Santana	08.1981	-	56[8]	Columbia 02178	[written by J.J.Cale][produced by Bill Graham,Devadip Carlos Santana]
Hold on/Oxun	Santana	08.1982	-	15[14]	Columbia 03160	[written by Ian Thomas][produced by John Ryan]
Nowhere to run/Nueva York	Santana	11.1982	-	66[8]	Columbia 03376	[written by Russ Ballard][produced by John Ryan]
Watch your step/Tales of Kilimanjaro	Carlos Santana	06.1983	-	107[1]	Columbia 03925	[written by B. Parker, P. Belmonte][produced by Jerry Wexler, Barry Beckett]
Say it again/Touchdown raiders	Santana	02.1985	-	46[11]	Columbia 04758	[written by Val Garay,Steve Goldstein,Anthony La Peau][produced by Val Garay][19[7].Hot Disco/Dance;Columbia 05 168 12"]
I'm the one who loves you/Right now	Santana	05.1985	-	102[1]	Columbia 04912	[written by Curtis Mayfield][produced by Val Garay][#73 hit for Impressions in 1963]
Smooth /El Farol	Santana feat Rob Thomas	07.1999	3[18]	1[12][58]	Arista 13 718	[platinum-US][gold-UK][written by Rob Thomas, Itaal Shur][produced by Matt Serletic][1999 Grammy-Record of The Year]
Put your lights on	Santana feat Everlast	10.1999	97[2]	118[6]	album cut	[written by Erik Schrody][produced by Dante Ross, John Gamble]
Maria Maria/Migra	Santana feat The Product G&B;	02.2000	6[22]	1[10][26]	Arista 13 774	[platinum-US][silver-UK][written by Raul Rekow, Jerry Duplessis, Wyclef Jean, Carlos Santana, Karl Perazzo][produced by Wyclef Jean, Jerry "Wonder" Duplessis][1[3][32].R&B Chart]
Dirty Dancin'	The Product G&B feat.Santana	12.2001	-	-	-	[written by Carlos Santana,Wyclef Jean,Jerry "Wonder" Duplessis,David McRae,Marvin L. Moore-Hough][13[14].Hot Disco/Dance;Yclef 21 135 05 168 12"]
The game of love/Come to My World	Santana feat Michelle Branch	10.2002	16[16]	5[37]	Arista 15 203	[written by Gregg Alexander, Rick Nowels][produced by Clive Davis, Carlos Santana]
Why don't you and I	Santana feat Alex Band Or Chad Kroeger	07.2003	-	8[24]	Arista	[written by Chad Kroeger][produced by Lester Mendez]
I'm Feeling You	Santana feat. Michelle Branch and The Wreckers	10.2005	-	55[8]	Arista	[written by Kara DioGuardi, John Shanks, Michelle Branch][produced by John Shanks, Kara DioGuardi]
Just Feel Better/Smooth	Santana feat Steven Tyler	11.2005	77[5]	-	Arista 82876751912 [UK]	[written by Jamie Houston, Buck Johnson and Damon Johnson][produced by John Shanks,Jamie Houston,Damon Johnson,Buck Johnson]
Cry Baby Cry	Santana feat. Sean Paul and Joss Stone	05.2006	71[5]	-	Arista 82876 80469 2 [UK]	[written by Lester Mendez, Sean Paul Henriques, Kara DioGuardi, Jimmy Harry][produced by Lester Mendez]
Into The Night/I Believe It's Time	Santana feat. Chad Kroeger	10.2007	-	26[21]	Arista	[platinum-US][written by Chad Kroeger][produced by Carlos Santana]

Albumy

Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [US]	Komentarz
Santana	Santana	08.1969	26[11]	4[108]	Columbia 9781	[2x-platinum-US][Producers: Carlos Santana , Brent Dangerfield ]
Abraxas	Santana	10.1970	7[52]	1[6][88]	Columbia 30 130	[5x-platinum-US][gold-UK][Producers: Fred Catero , Carlos Santana ]
Santana III	Santana	10.1971	6[14]	1[5][39]	Columbia 30 595	[2x-platinum-US][Producers: Michael Shrieve , Neal Schon , José Chepitó Areas , Gregg Rolie , David Brown]
Carlos Santana & Buddy Miles! Live!	Carlos Santana	07.1972	29[4]	8[33]	Columbia 31 308	[platinium-US][Producers: Buddy Miles , Carlos Santana ]
Caravanserai	Santana	10.1972	6[11]	8[32]	Columbia 31 610	[platinum-US][Producers: Michael Shrieve , Mike Shrieve , Bob Irwin , Carlos Santana]
Love devotion surrender	Carlos Santana/Mahavishnu John McLaughlin	07.1973	7[9]	14[24]	Columbia 32 034	[gold-US][Producers: John McLaughlin , Carlos Santana ]
Welcome	Santana	11.1973	8[6]	25[21]	Columbia 32 445	[gold-US][silver-UK][Producers: Carlos Santana, Mike Shrieve, Tom Coster, Bob Irwin]
Santana' s Greatest Hits	Santana	07.1974	14[15]	17[21]	Columbia 33 050	[7x-platinum-US][gold-UK][produced by Santana]
Illuminations	Turiya Alice Coltrane/Devadip Carlos Santana	10.1974	40[1]	79[8]	Columbia [Sony] 89710	[Producers: Tom Coster , Carlos Santana ]
Barboletta	Santana	10.1974	18[5]	20[19]	Columbia 33 135	[gold-US][silver-UK][Producers: Michael Shrieve , Tom Coster , Carlos Santana ]
Amigos	Santana	03.1976	21[9]	10[26]	Columbia 33 576	[gold-US][silver-UK][Producers: David Rubinson]
Festival	Santana	01.1977	27[3]	27[19]	Columbia 34 426	[gold-US][silver-UK][Producers: David Rubinson ]
Moonflower	Santana	10.1977	7[27]	10[24]	Columbia 34 914	[2x-platinum-US][gold-UK][Producers: Tom Coster , Carlos Santana ]
Inner secrets	Santana	11.1978	17[16]	27[33]	Columbia 35 600	[gold-US][gold-UK][Producers: Dennis Lambert , Brian Potter ]
Oneness/Silver Dreams-Golden Reality	Devadip	03.1979	55[4]	87[9]	Columbia 35 686
Marathon	Santana	09.1979	28[5]	25[22]	Columbia 36 154	[gold-US][silver-UK][Producers: Keith Olsen, Santana, David De Vore]
The swing of delight	Devadip Carlos Santana	09.1980	65[2]	65[10]	Columbia 36 590	[Producers: David Rubinson]
Zebop!	Santana	04.1981	33[4]	9[32]	Columbia 37 158	[2x-platinum-US][Producers: Billy Graham , Keith Olsen , Carlos Santana]
Shango	Santana	08.1982	35[7]	22[23]	Columbia 38 122	[gold-US][Producers: Gregg Rolie , John Ryan , Bill Szymczyk , Carlos Santana]
Havana moon	Carlos Santana	04.1983	84[3]	31[17]	Columbia 38 642	[Producers: Barry Beckett , Keith Olsen , Jerry Wexler , Jerry Wesler ]
Beyond appereances	Santana	02.1985	58[3]	50[21]	Columbia 39 527	[Producers: Val Garay]
Freedom	Santana	02.1987	-	95[11]	Columbia 40 272	[Producers: Jeffrey Cohen , Chester Thompson , Carlos Santana ]
Blues for Salvador	Carlos Santana	11.1987	-	195[1]	Columbia 40 875	[Producers: Sterling , Keith Olsen , Chester Thompson , Carlos Santana ]
Viva Santana	Santana	10.1988	50[8][11.86]	142[6]	Columbia 44 344	[gold-US][Producers: Carlos Santana, Jim Gaines]
Spirits dancing in the flesh	Santana	06.1990	68[1]	85[11]	Columbia 46 065	[Producers: Paolo Rustichelli , Jim Gaines , Vernon Reid , Carlos Santana , Peter Wolf]
Milagro	Santana	05.1992	-	102[13]	Polydor 513 197	[Producers: Chester Thompson , Carlos Santana ]
Sacred fire-Live in South America	Santana	11.1993	-	181[1]	Polydor 521 082	[Producers: Chester Thompson , Carlos Santana ]
The best of Santana	Santana	03.1998	-	82[20]	Columbia 65 561	[platinum-US]
The ultimate collection	Santana	08.1998	12[54]	-	Sony TV SONYTV 47	[gold-UK]
The Very Best of Santana	Santana	09.1997	158[3]	-	Columbia CDX 32386 [UK]	-
Supernatural	Santana	06.1999	1[2][106]	1[12][102]	Arista 19 080	[15x-platinum][2x-platinum- UK][Producers: Carlos Santana,Clive Davis,Jerry 'Wonder' Duplessis,The Dust Brothers,Alex González,Charles Goodan,Lauryn Hill,Art Hodge,Wyclef Jean,Fher Olvera,K.C. Porter,Dante Ross,Matt Serletic,Stephen Harris ]
Shaman	Santana	11.2002	15[16]	1[1][56]	Arista 14737	[2x-platinum-US][silver-UK][Producers: Dallas Austin , Clive Davis , Lester Mendez , Rick Nowels , Benny Rietveld]
The essential Santana	Santana	11.2002	-	125[1]	Columbia 86 698	[gold-US]
All that i am	Santana	11.2005	36[6]	2[10]	Arista 59773	[gold-US][Producers: Desmond Child , Clive Davis , Lester Mendez , John Porter , Kara DioGuardi]
Guitar Heaven	Santana	09.2010	15[5]	5[9]	Arista 88697772332 [UK]	[Producers: Carlos Santana, Clive Davis, Matt Serletic and Howard Benson]
Shape Shifter	Santana	06.2012	15[5]	49[1]	Starfaith 76692999662 [UK]	[Producers: Carlos Santana, Eric Bazilian, Walter Afanasieff]
Corazón	Santana	05.2014	58[1]	9[10]	Sony Music Latin 88843069222 [UK]	[Producers: Lester Mendez]
Santana IV	Santana	05.2016	4[3]	5[6]	Santana IV S 4007 [UK]	[Producers:Santana]
Africa Speaks	Santana	06.2019	35[1]	3[3]	Concord 7209084 [UK]	[Producers: Rick Rubin]