Exploited

The EXPLOITED, grupa szkocka. Powstała w czerwcu 1979 w East Kilbride, ale na miejsce działalności wybrała Edynburg. Założył ją były żołnierz Wattie Buchan - voc, któremu od początku towarzyszyli Hay Boy - g, Mark Patrizio - b i Glen "Dru Stix" Campbell - dr, voc.

Latem 1980 odeszli kolejno Patrizio i Hay Boy; zastąpili ich Gary McCormack - b, voc (były muzyk zespołu TV Art) i Big John Duncan - g, voc. Tak ustalił się najsłynniejszy skład, który przetrwał do początku 1982, gdy miejsce Campbella zajął Danny Heatley - dr z The Satellites. W 1984, po dalszych zmianach, formacja zawiesiła działalność. W 1985 się odrodziła, ale w składzie ostał się jedynie Wattie, któremu od tej pory stale towarzyszył brat, Willie Buchan - dr, natomiast gitarzysta i basista ciągle się w następnych latach zmieniali. Raz byli to Wayne i Egghead, kiedy indziej Deptford John i Mad Mick, później Gogs i Smeeks, następnie Arthur i Billy, a w końcu, w połowie lat dziewięćdziesiątych, Jamie Buchan, jeszcze jeden brat lidera, i Jim Gray.

Zadebiutowała w lipcu 1980 nagranym i wydanym własnym kosztem singlem Army Life/Fuck The Mods/Crashed Out (z nalepką: Exploited Record Company). Płytka zrobiła furorę na listach przebojów firm niezależnych - utrzymała się na nich osiemdziesiąt tygodni, i zapoczątkowała renesans stylu, która wydawał się już dogorywać - punk rocka. Okazało się, że jest zapotrzebowanie na muzykę bardziej nawet surową, chropawą i hałaśliwą niż w czasach The Sex Pistols, wyrażającą wściekłość i bezsilność młodych, spychanych przez kolejne załamania brytyjskiej gospodarki na margines społeczeństwa.

Formacja uguntowała sukces następnymi płytami, m.in. singlami Exploited Barmy Army/I Believe In Anarchy/What You Gonna Do z listopada 1980, Dogs Of War/Blown To Bits (wersja koncertowa) z kwietnia 1981, Dead Cities/Hitler's In The Charts Again/Class War z października i sygnowanym razem z Anti-Pasti Don't Let 'im Grind You Down z listopada tego roku oraz Attack/ Alternatives 2 kwietnia 1982, a także albumami "Punk's Not Dead" z maja 1981 i "Troops Of Tomorrow" z czerwca 1982.

Zaprezentowała się na nich jako rasowa grupa punkowa, biorąca w swych napastliwych, pełnych agresji, anarchizujących utworach na celownik ludzi wielkiej polityki, wojsko, policję, media, szkołę i wszelkie inne instytucje społeczne (np. Exploited Barmy Army, Dogs Of War, Dead Cities, Cop Cars, Dole Q, Jimmy Boyle, Daily News, Disorder, War, They Won't Stop). Świadectwem popularności, jaką w tym czasie zdobyła, było m.in. zaproszenie do udziału w wielkiej wspólnej trasie po kraju z zespołami Chron Gen, Anti-Pasti i Discharge pod hasłem Apocalypse Now Tour (w kwietniu 1981).

Ale i druga fala punk rocka dość szybko przeminęła, i choć grupa nie złożyła broni, w późniejszych latach kierowała swoje dokonania do znacznie mniejszej grupy słuchaczy. Wierna stylowi obranemu w początkach działalności, czasem wzbogacająca go jedynie elementami metalu, coraz sprawniejsza pod względem warsztatowym, nadal nagrywała udane, ostre, bezkompromisowe płyty. Najważniejsze to "Let's Start A War (Said Maggie One Day)" z grudnia 1983, "Horror Epics" z marca 1985, "Death Before Dishonour" z lipca 1987, "The Massacre" ze stycznia 1991 oraz "Beat The Bastards" z grudnia 1995 (pozostałe to zbiory nagrań koncertowych, składanki itp.). 21 września 1996 formacja wystąpiła w krakowskiej Hali Wisły z polskimi zespołami Farben Lehre, Psy Wojny i Bunkier.
Hołdem dla grupy był album "Troops Of Today -A Tribute To The Exploited" (Rhythm Vicar, 1999) z jej utworami w różnych wykonaniach.

Największy sukces po rozstaniu z The Exploited odniósł Big John Duncan, który najpierw założył Blood Uncles, później trafił do innego, Goodbye Mr. Mackenzie, który niebawem przekształcił się w Angelfish (wokalistką była Shirley Manson, późniejsza gwiazda formacji Garbage), a w końcu nawiązał współpracę z Nirvaną. Gary MacCormack związał się z Zulu Syndicate. Glen "Dru Stix" Campbell, zmagający się z uzależnieniem od narkotyków, stanął przed sądem za napad z bronią w ręku i został skazany na siedem lat więzienia.

Single
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Army Life / Fuck the Mods / Crashed Out EP.	Exploited	07.1980	-	-	Exploited EXP 1001	[written by Wattie Buchan][produced by Dave Leaper ]
Exploited Barmy Army / I Believe in Anarchy / What You Gonna Do?	Exploited	10.1980	-	-	Exploited EXP 1002	[produced by Dave Leaper ][written by W. Buchan]
Dogs of War / Blown to Bits [Live]	Exploited	04.1981	63[4]	-	Secret SHH 110	[written by Exploited][produced by Dave Leaper ,T' Exploited ]
Dead Cities / Hitler's in the Charts Again / Class War	Exploited	10.1981	31[5]	-	Secret SHH 120	[written by John Duncan, Gary McCormack, Andrew Campbell]
Don't Let 'Em Grind You Down EP.	Exploited/Anti-Pasti	12.1981	70[1]	-	The Exploited Record Company Exp 1003	-
Attack / Alternative	Exploited	05.1982	50[3]	-	Secret SHH 130	[written by Duncan, McCormack][produced by Exploited,Tony Spath ]
Computers Don't Blunder / Addiction	Exploited	.1983	-	-	Secret SHH 140	[written by John Duncan][produced by Tony Spath ]

Albumy
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Punks Not Dead	Exploited	05.1981	20[11]	-	Secret SEC 1	[produced by Dave Leaper , T' Exploited]