Can

Awangardowa grupa niemiecka, założona w 1968 r. w Kolonii i występująca początkowo pod nazwą Inner Space. Jej twórcami byli: Irmin Schmidt (ur. 29.05.1937 r. w Berlinie, Niemcy; instr. klawiszowe) i Holger Czukay (ur. 24.03.1938 r. w Wolnym Mieście Gdańsku; bas), studiujący muzykę współczesną. Rockową orientacje wnieśli do zespołu Michael Karoli (ur. 29.04.1948 r. w Staubing w Dolnej Bawarii, Niemcy: gitara), Jaki Liebezeit (ur. 26.05.1938 r. w Dreźnie, Niemcy; perkusja) oraz współpracujący krótko z grupą David Johnson (flet). Wraz z dokooptowaniem ciemnoskórego amerykańskiego wokalisty Malcolma Mooney'a zespół zmienił nazwę na Can.

W grudniu 1968 r. odszedł Johnson: równocześnie grupa zadebiutowała pierwszą płytą długograjacą. Album Monster Movie zawierał wiele z późniejszych charakterystycznych cech muzyki Can: perkusyjny styl gry na instrumentach klawiszowych Schmidta, gitarowe dysonanse Karoliego oraz pulsujący, hipnotyczny rytm basu i bębnów. Najciekawszym tematem płyty, nasuwającej skojarzenia z nagraniami Velvet Underground, była dynamiczna, dwudziestominutowa kompozycja "You Do Right". pochodząca z trwającej pół doby improwizacyjnej sesji. Przed odejściem Mooneya w 1969 r., zespół zarejestrował kilka innych równie fascynujących tematów, zaprezentowanych po latach na albumach Deep End (ścieżka dźwiękowa z filmu "Na samym dnie" Jerzego Skolimowskiego) i Delay 1968.
Murzyńskiego wokalistę zastąpił wkrótce japoński śpiewak uliczny Kenji "Damo" Suzuki (ur. 16.01.1950 r. w Japonii), odkryty przez Liebezeita i Czukaya przed monachijską kawiarnią. Na ekspcrymentatorskim podwójnym albumie Tago Mago największe wrażenie wywierała zniewalająca rytmem kompozycja "Hallelujah". Zespół, pomimo stałych skłonności do rozwlekłych improwizacji, zaczął z czasem nadawać swoim utworom bardziej zwięzłą, a nawet chwytliwą formę (albumy Ege Bamyasi i Future Days). W 1973 r. grupę opuścił Suzuki, a Can pomimo testowania innych wokalistów działał przez dłuższy okres jako kwartet. W 1976 r. dość nieoczekiwanie trafili do brytyjskiej Top 30 singlem "I Want More". Na płycie Flow Motion, z której pochodziło to nagranie, gościnnie zaśpiewał Peter Gilmore.
Z czasem do zespołu dołączyli dwaj byli członkowie Traffic: basista Rosko Gee i grający na instrumentach perkusyjnych Reebop Kwaku Baah. Niestety odejście Czukaya w 1977 r. sygnalizowało rychły zmierzch formacji. Płytę Out Of Reach nagrano bez udziału muzyka, który powrócił do zespołu na kolejnym albumie, Can. Oba longplaye przyjęto z obojętnością i grupa rozwiązała się ostatecznie w 1978 r.
Holger Czukay kontynuował działalność solową serią ciekawych albumów, współpracował też z Davidem Sylvianem i The Eurythmics. Irmin Schmidt był autorem ilustracji muzycznej do kilku filmów. Jaki Liebezeit założył własna grupę, The Phantom Band, nagrywając równocześnie ze specjalizującym się w muzyce programowanej Michaelem Rotherem. Karoli zabłysnął longplayem Deluge, nagranym z brytyjską wokalistką Poily Estes.
Członkowie Can pozostawali ze sobą w stałym kontakcie, a w zreformowanym składzie powrócili do studia wraz z Mooneyem w 1987 r. Owocem reaktywacji był wydany dwa lata później ciekawy album Rite Time.

Single
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Soul Desert / She Brings the Rain	Can	09.1970	-	-	Liberty LBF 15340	-
Spoon /I'm So Green	Can	02.1973	-	-	United Artists UP 35 506	[written by Can][produced by Can]
Moonshake / Future Days	Can	10.1973	-	-	United Artists UP 35 596	[written by Can][produced by Can]
Dizzy Dizzy / Splash	Can	12.1974	-	-	United Artists UP 35 749	[written by Can][produced by Can]
I Want More / ...and More	Can	07.1976	26[10]	-	Virgin VS 153	[written by Peter Gilmour, Hans Liebezeit, Holger Schuring, Michael Karoli, Irmin Schmidt][produced by Can]
Silent Night / Cascade Waltz	Can	11.1976	-	-	Virgin VS 166	[written by Can][produced by Can]
Don't Say No / Return	Can	04.1977	-	-	Virgin VS 172	[written by Karoli, Schmidt, Czukay, Liebezeit, Gee, Gilmour][produced by Can]
Can-Can / Can Be	Can	06.1978	-	-	Lighting LIG 545	[written by Offenbach][produced by Can]

Albumy
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Monster Movie	Can	05.1970	-	-	United Artists UAS 29 094	[produced by Can]
Soundtracks	Can	09.1971	-	-	United Artists UAS 29 283	[produced by Can]
Tago Mago	Can	02.1972	-	-	United Artists UAD 6009/10	[produced by Can]
Ege Bamyasi	Can	11.1972	-	-	United Artists UAS 29 414	[produced by Can]
Future Days	Can	06.1973	-	-	United Artists UAS 29 505	[produced by Can]
Limited Edition	Can	08.1974	-	-	United Artists USP 103	-
Soon Over Babaluma	Can	11.1974	-	-	United Artists UAG 29 673	[produced by Can]
Landed	Can	09.1975	-	-	Virgin V 2041	[produced by Can]
Flow Motion	Can	10.1976	-	-	Virgin V 2079	[produced by Can]
Saw Delight	Can	03.1977	-	-	Virgin V 2071	[produced by Can]
Out of Reach	Can	07.1978	-	-	Lighting LIP 4	[produced by Can]
Can	Can	07.1979	-	-	Laser LASL 2	[produced by Can]