Richard Pryor

Richard Franklin Lennox Thomas Pryor (ur. 1 grudnia 1940 w Peoria, Illinois, zm. 10 grudnia 2005 w Los Angeles) - amerykański aktor i komik. Był synem barmana, weterana II wojny światowej. Według jego własnych wspomnień wychowywał się w domu publicznym prowadzonym przez babkę. Po porzuceniu szkoły odbył dwuletnią służbę wojskową (1958-1960), występował następnie w lokalach jako komik. Sławę zyskał w drugiej połowie lat 60. monologami wygłaszanymi w potocznym języku Afroamerykanów, z charakterystycznymi wulgaryzmami, które stały się swoistą wizytówka jego występów. Był jednym z prekursorów stylu monologów stand-up, a wśród jego następców wymienia się m.in. Eddiego Murphy'ego, Robina Williamsa czy Davida Lettermana.
Miał na koncie liczne role filmowe. Debiutował w 1967 w filmie Zajęte ciało (The Busy Body), później wystąpił m.in. w nominowanym do Oscara filmie biograficznym Lady Sings the Blues (1972, z Dianą Ross w roli Billie Holiday). W czterech komediach partnerował Gene Wilderowi: Nic nie widziałem, nic nie słyszałem (See No Evil, Hear No Evil, 1989), Sobowtór (Another You, 1991), Czyste szaleństwo (Stir Crazy, 1980), Express Srebrna Strzała (Silver Streak, 1976). Jako scenarzysta współpracował m.in. z Melem Brooksem. Przez pewien czas prowadził program The Richard Pryor Show w telewizji NBC.
Od 1986 cierpiał na stwardnienie rozsiane, co uniemożliwiło mu występy; pojawiał się jeszcze sporadycznie w filmach, po raz ostatni w 1997 w Lost Highway (Zagubiona autostrada, w reżyserii Davida Lyncha), gdzie posługiwał się wózkiem inwalidzkim. Zmarł na atak serca w wieku 65 lat.
Był siedmiokrotnie żonaty (w tym dwukrotnie poślubiał Jennifer Lee i Flynn Belaine); wszystkie małżeństwa poza ostatnim związkiem z Lee kończyły się rozwodami. Miał siedmioro dzieci.

Albumy

Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [US]	Komentarz
That Nigger's Crazy	Richard Pryor	06.1974	-	29[53]	Partee 2404	[gold-US]
Is It Something I Said?	Richard Pryor	08.1975	-	12[25]	Reprise 2227	[platinum-US]
Bicentennial Nigger	Richard Pryor	10.1976	-	22[19]	Warner 2960	[gold-US]
Are You Serious???	Richard Pryor	05.1977	-	58[9]	Laff 196	-
L.A. Jail	Richard Pryor	06.1977	-	114[5]	Tiger Lily 14 023	-
Greatest Hits	Richard Pryor	06.1977	-	68[12]	Warner 3057	[platinum-US]
Wanted: Richard Pryor, Live in Concert	Richard Pryor	12.1978	-	32[20]	Warner 3364	[gold-US]
Outrageous	Richard Pryor	09.1979	-	176[4]	Laff 206	-
Live on the Sunset Strip	Richard Pryor	04.1982	-	21[17]	Warner 3660	-
Here and Now	Richard Pryor	11.1983	-	71[13]	Warner 23 981	-