John Carter

 Urodzony w roku 1929 John Carter należy do tego samego pokolenia muzyków, co Miles Davis, czy Ornette Coleman. Podobnie jak oni należy też do reformatorów jazzu, a w zasadzie innowatorów klarnetu. Do czasów Johna Cartera, za nielicznymi wyjątkami, jak Buddy DeFranco, który grał na klarnecie bebop, instrument ten kojarzony był z muzyką swingową, w której święcił największe tryumfy.

 

Carter, początkowo pokrewny w swej muzycznej koncepcji Ornette'owi Colemanowi, wykonywał na klarnecie free jazz. Wówczas, w początku lat 60-tych było to niemal zupełnie nie do pomyślenia. Już bowiem w latach 40-tych klarnet został niemal bezpowrotnie zarzucony na rzecz saksofonów, instrumentów o większych możliwościach wykonawczych, a nadto - jak twierdzili zgodnie muzycy i krytycy jazzowi - bardziej predystynowany do grania nowoczesnej muzyki jazzowej. Carter udowodnił, że niesłusznie jest odbierana należyta rola temu instrumentowi. Wkrótce też znalazł naśladowców, muzyków, którzy na klarnecie grali nowoczesny jazz i jazz awangardowy.
 

Początkowo, w latach 60-tych Carter koncentrował się na graniu free jazzu. W roku 1964, wspólnie z Bobbym Bradfordem utworzył The New Art Jazz Ensamble, niemal bliźniaczy zespół do słynnego kwartetu Ornette'a Colemana, tylko, że zamiast saksofonu altowego używany był klarnet. Z końcem lat 60 przyłączył do zespołów Horace Tapscotta i Arthura Blythe'a, przy czym wydaje się, że szczególnie kontakt z tym pierwszym zaważył na późniejszych koncepcjach stylistycznych Cartera.
 

O ile bowiem możemy mówić, że Carter dokonał przeniesienia klarnetu w czasy i muzykę free jazzu, to najważniejsze osiągnięcia Cartera przypadają na lata późniejsze, szczególnie zaś na lata 80., kiedy to z większymi zespołami rozpoczął tworzenie muzyki, której zamierzeniem było połączenie jazzu, w tym free, z muzyką współczesną oraz afrykańskimi korzeniami, w czym upatrywał sedna współczesnej muzyki amerykańskiej. Całość cyklu składa się z pięciu suit pod wspólnym tytułem: "Roots and Folklore: Episodes in the Development of American Folk Music". W latach 80. utworzył jedyny jak do tej pory jazzowy zespół klarnetowy: Clarinet Summit, w skład którego weszli także David Murray, Alvin Baptiste i Jimmy Hamilton. Również i ta grupa, penetrująca różnorodną stylistykę, została wysoko oceniona przez krytykę.
 

Carter był cenionym instrumentalistą, który pierwszy ukazał jak w nowoczesny sposób grać na klarnecie. Wykazywał w tej grze także wirtuozerską zdolność. Był również cenionym kompozytorem. Można zaryzykować twierdzenie, że cała późniejsza muzyka jazzowa grana na klarnecie, w jakiś sposób sięga do jego dokonań.

Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [US]	Komentarz
West Coast Hot	John Carter & Bobby Bradford Quartet	.1969	-	-	Novus 3107-2-N	-
Seeking	John Carter and Bobby Bradford's New Art Jazz Ensemble	.1969	-	-	Revelation 9	-
Flight for Four	John Carter & Bobby Bradford	.1969	-	-	Flying Dutchman 108	-
Self-Determination Music	John Carter & Bobby Bradford	.1970	-	-	Flying Dutchman 128	-
Secrets	John Carter & Bobby Bradford	.1972	-	-	Revelation 18	-
Echoes from Rudolph's, Vol. 1	John Carter	.1977	-	-	Ibedon 1000	-
Variations on Selected Themes for Jazz Quintet	John Carter	.1979	-	-	Moers 2084	-
Tandem 2	John Carter & Bobby Bradford	.1982	-	-	Emanem 4012	-
Night Fire	John Carter	.1980	-	-	Black Saint 120047	-
Tandem 1	John Carter & Bobby Bradford	.1982	-	-	Emanem 4011	-
Comin' On	Bobby Bradford – John Carter Quintet	.1988	-	-	Art 6016	-