Ladysmith Black Mambazo

Wokalna grupa z RPA o skomplikowanym i sięgającym w daleką przeszłość rodowodzie. W 1986 przebojowy album Paula Simona Graceland wypromował czarną muzykę z Afryki Południowej, a wraz z nią występujący na płycie chór Mambazo. Jego założycielem (1960) był Joseph Shabalala. Nazwa zespołu łączyła miejsce urodzenia lidera (Ladysmith), nawiązując też do grupy Black Mambazo (Czarny Topór), pamiętanej przez brytyjskich szperaczy jako singel "Tom Hark" (1958), sygnowany EliasAndHisZigZag Flutes. (Elias był bratem kierującego muzykami Aarona Lerole'a). Ladysmith Black Mambazo zajęli się poważnie muzyką w 1971. Fascynowała ich autorska wersja ignoma ebusukuk ("muzyka nocna"), wzbogaconej o cothoza mfana ("chodzenie na palcach"), gdzie intensywny rytm przechodzi w ułamku sekundy w intymny szept. Do 1975 płyty Mambazo łączyły folklor z wyrażaną za pomocą aluzji i metafor krytyką apartheidu. Przejście Shabalali na religię chrześcijańską wniosło nowe motywy, odczytywane tylko przez znających język zulu słuchaczy.
W 1987 po sukcesie Gracelandu wytwórnia Warner Brothers wydała album grupy Shaka Zulu w reżyserii Paula Simona. Płyta cieszyła się uznaniem w USA i w Europie. Kolejna, Two Worlds One Heart ("Dwa światy, jedno serce"), nagrana z udziałem czarnych i białych muzyków (George Clinton and the Winans), doprowadziła do tragedii. Shabalala został zastrzelony 10.11.1991 w Durbanie. Według oficjalnej wersji przyczyną był spowodowany przez "nieznanych sprawców" wypadek drogowy.

Można bez cienia przesady powiedzieć, ze "Graceland" otworzyło grupie Ladysmith Black Mambazo drzwi do światowej kariery. Natychmiast przyszły zaproszenia na koncerty i festiwale na całym świecie, programy radiowe i telewizyjne oraz kontrakty płytowe. Pierwszą autorską płytą Ladysmith Black Mambazo wydaną w USA i dystrybuowaną na całym świecie był album "Shaka Zulu" (1987). Przesłanie Zulusów dotarło do wszystkich zakatków ziemi. Album otrzymał nagrodę w kategorii Best Traditional Folk Album, czyli najlepsza płyta folkowa.
Od tamtego czasu Mambazo otrzymało kilkanaście nominacji do nagrody Grammy (w tym 7 w kategorii najlepsza płyta world music). Sukces albumu "Shaka Zulu" grupa powtórzyła w 2005 roku uzyskując nagrodę Grammy za album "Raise Your Spirit Higher" - najlepszy płyta world music.
Ladysmith Black Mambazo koncertowali na wszystkich kontynentach, byli gwiazdami słynnych festiwali (niektórych z nich kilkakrotnie, np. Montreux Jazz Festival, North Sea Jazz Festival) oraz prestiżowych sal koncertowych całego świata (Carnegie Hall, Royal Albert Hall).
Grupa w swojej karierze miała okazję współpracować i nagrywać z wieloma sławami, m.in.: Steve Wonder, Dolly Parton, George Clinton, The Corrs. Grupa pojawiła się w słynnym wideoklipie Michaela Jacksona ” Moonwalker”, a słynny reżyser Spike Lee zrealizował o nich film "Do It A Cappella".
Uczestniczyli w nagraniu ścieżek dźwiękowych do wielu filmów, m.in.: "Król Lew 2" (Disney) ,Coming to America (Eddie Murphy), "A Dry White Season" (Marlon Brando), "League Of Extraordinary Gentlemen" (Sean Connery).
Grupa Ladysmith Black Mambazo uświetniała swoimi występami wyjątkowe wydarzenia - Nelson Mandela zaprosił ich do występu w Oslo podczas uroczystej gali wręczenia mu pokojowej nagrody Nobla, śpiewali też dla Królowej Elżbiety oraz rodziny królewskiej w Royal Albert Hall w Londynie, wystąpili na specjalnym koncercie dla Papieża Jana Pawła II, a także podczas ceremonii otwarcia Letnich Igrzysk Olimpijskich w 1996 roku.
Dzielili scenę z największymi, m.in. kiedy wspólnie z Paulem McCartney`em, Rodem Stewardem, Erikiem Claptonem i Philem Collinsem wykonali klasyczne kompozycje The Beatles "Hey Jude" i "All You Need Is Love".

Single

Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Swing Low Sweet Chariot	Ladysmith Black Mambazo feat. China Black	06.1995	15[11]	-	PolyGram TV SWLOW2	[written by China Black,Shabalala, Blaskey, Skarbek][produced by Charlie Skarbek]
World In Union `95	Ladysmith Black Mambazo feat. PJ Powers	06.1995	47[7]	-	PolyGram TV RUGBY2	[written by Charlie Skarbek, Gustav Holst, Shabalala][produced by Charlie Skarbek, Charlie Skarbek][hymn na Puchar Świata w rugby]
Inkanyezi Nezazi (The Star & The Wiseman)	Ladysmith Black Mambazo	11.1997	33[14]	-	A&M 5823892	[written by Joseph Shabalala][produced by Joseph Shabalala]
Abezizwe	Ladysmith Black Mambazo	07.1999	194[1]	-	Universal TV 5475042	-
Ain't No Sunshine	Ladysmith Black Mambazo feat. Des'ree	10.1999	42[8]	-	Universal TV 1564332	-

Albumy

Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Shaka Zulu	Ladysmith Black Mambazo	04.1987	34[11]	-	Warner Brothers WX94	[produced by Paul Simon]
Inkanyezi Nezazi..	Ladysmith Black Mambazo	06.1997	84[7]	-	Timbuktu FLTRCD52	[produced by Joseph Shabalala]
Heavenly	Ladysmith Black Mambazo	09.1997	53[46]	-	A&M 5407902	[gold-UK][produced by Joseph Shabalala, Alan Abrahams]
The star & the wiseman-The best of...	Ladysmith Black Mambazo	10.1998	2[63]	-	PolyGram TV 5652982	[3x-platinum-UK]
Gospel songs	Ladysmith Black Mambazo	04.1999	131[3]	-	Wrasse 5	-
In harmony	Ladysmith Black Mambazo	10.1999	15[13]	-	Universal Music TV 1537392	-
The ultimate collection	Ladysmith Black Mambazo	05.2001	37[4]	-	Universal Music TV 5566822	-
The chillout session	Ladysmith Black Mambazo	06.2002	105[2]	-	Wrasse 067 [US]	-