Amy Winehouse

Amy Jade Winehouse (ur. 14 września 1983), brytyjska piosenkarka, kompozytorka
i autorka tekstów.
Winehouse urodziła się w południowej dzielnicy Londynu; wywodzi się z rodziny żydowskiej o tradycjach jazzowych.Jej ojciec jest taksówkarzem, matka - farmaceutką. Amy dorastała w londyńskiej dzielnicy Southgate. Uczęszczała do Ashmole School. W wieku dziesięciu lat założyła krótko działającą grupę muzyczną o nazwie "Sweet 'n' Sour". Artystka swój zespół opisała jako "żydowskie odzwierciedlenie zespołu Salt-N-Pepa". 

Po rozpadzie "Sweet 'n' Sour" dołączyła do Sylvia Young Theatre School, jednak rok później (w wieku trzynastu lat) została wyrzucona ze szkoły, gdyż przekłuła sobie nos w celu umieszczenia kolczyka. Po tym incydencie uczęszczała do BRIT School.
Winehouse umie grać na gitarze od trzynastego roku życia; śpiewa profesjonalnie od szesnastych urodzin, kiedy to jej przyjaciel Tyler James, wokalista soulowy, wysłał nagranie demo Amy wytwórni A&R; Records.Po rozmowach z różnymi wytwórniami płytowymi, Winehouse dołączyła do Island Records (Universal Music), z którą jest związana do teraz.
Znawcy muzyki jazzowej podkreślają, iż głos Winehouse można porównywać do dźwięku strun głosowych takich sław jak Sarah Vaughan, czy Macy Gray. 

Amy Winehouse była jedną z czołowych wokalistek Wielkiej Brytanii w latach 2000. Podczas gdy brytyjska prasa i tabloidy zdawały się koncentrować na jej hałaśliwym zachowaniu i tragicznym końcu, fani i krytycy docenili jej surowy urok, bezczelne poczucie humoru i charakterystyczny, soulowy, jazzowy wokal. Jej platynowy, nominowany do Mercury Prize album „Frank” (2003) wywołał porównania do Billie Holiday i Sarah Vaughan, a także do Macy Gray i Lauryn Hill, prezentując szerokiej publiczności jej niepowtarzalny głos i głęboko osobisty styl pisania piosenek. 

Jednak dopiero w 2006 roku Winehouse naprawdę zagościła na światowej scenie dzięki swojemu drugiemu albumowi „Back to Black”. Współpracując z producentem Markiem Ronsonem, stworzyła nostalgiczne, retro brzmienie, które można usłyszeć w takich hitach jak „Rehab” i „You Know I'm No Good”. Jeden z najlepiej sprzedających się albumów w historii Wielkiej Brytanii, przyniósł Winehouse rekordowe pięć nagród Grammy w 2008 roku. Album ten był jej ostatnim; zmarła w Londynie 23 lipca 2011 roku, w wieku 27 lat. 

Urodzona w rodzinie taksówkarza i farmaceutki, Winehouse dorastała w dzielnicy Southgate w północnym Londynie. Jej dzieciństwo wypełnione było jazzem. Wielu wujków ze strony matki było zawodowymi muzykami jazzowymi, a jej babcia ze strony ojca była w pewnym momencie romansem z brytyjską legendą jazzu, Ronniem Scottem. W domu słuchała i chłonęła muzykę, którą wybierali jej rodzice: między innymi Dinah Washington, Ellę Fitzgerald i Franka Sinatrę. Jednak w wieku nastoletnim pociągał ją buntowniczy duch TLC, Salt-N-Pepa i innych amerykańskich zespołów R&B i hip-hopowych tamtych czasów. W wieku 16 lat, po tym, jak została wydalona z londyńskiej Sylvia Young Theatre School, jej pierwszy przełom nastąpił, gdy piosenkarz pop Tyler James, kolega ze szkoły i bliski przyjaciel, przekazał jej demo swojemu przedstawicielowi ds. reklamy i rozwoju, który poszukiwał wokalisty jazzowego. Ta okazja doprowadziła do podpisania przez nią kontraktu płytowego z wytwórnią Island Records.  

Pod koniec 2003 roku, gdy miała 20 lat, Island wydała swój debiutancki album „Frank”. Z udziałem producenta hiphopowego i klawiszowca Salaama Remi, połączenie jazzu, popu, soulu i hip-hopu w wykonaniu Winehouse zebrało entuzjastyczne recenzje. Album był nominowany do Mercury Music Prize w 2004 roku, a także do dwóch Brit Awards, a jego główny singiel „Stronger Than Me” zdobył nagrodę Ivor Novello w kategorii „Najlepszy Utwór Współczesny”. Po debiucie Winehouse, pochwały i dociekliwe wywiady pojawiły się w prasie równolegle z jej burzliwym życiem publicznym. Kilkakrotnie pojawiała się w klubach lub programach telewizyjnych zbyt pijana, by zaśpiewać cały set. W 2006 roku jej firma zarządzająca w końcu zasugerowała jej udanie się na odwyk z powodu nadużywania alkoholu, ale zamiast tego porzuciła firmę i opisała swoje przeżycia w przeboju „Rehab”, który znalazł się w pierwszej dziesiątce brytyjskich list przebojów i był głównym singlem z jej drugiego, chwalonego przez krytyków albumu „Back to Black”. 

Dzięki sugestywnym produkcjom Salaam Remi i brytyjskiego DJ-a/multiinstrumentalisty Marka Ronsona, album nieco porzucił jazz, zagłębiając się w brzmienia girlsbandów z lat 50. i 60-tych, rock & rolla i soulu. Fanfary wywołane wydaniem były tak głośne, że zaczęło rozprzestrzeniać się na brzegi USA; kilku raperów i DJ-ów stworzyło własne remiksy różnych utworów, nie wspominając o coverach Prince'a i Arctic Monkeys. Miesiąc po tym, jak Winehouse zdobyła nagrodę Brit Awards dla Najlepszej Artystki w lutym 2007 roku, Universal wydał w USA album „Back to Black”. Płyta osiągnęła wyższą pozycję na listach przebojów niż jakikolwiek inny amerykański debiut brytyjskiej artystki i przez kilka miesięcy utrzymywała się w pierwszej dziesiątce, sprzedając się w nakładzie miliona egzemplarzy do końca lata. 

Podobnie jak w Wielkiej Brytanii, Winehouse stała się tematem rozmów w całym mieście, lądując na okładkach magazynów „Rolling Stone” i „Spin”. Wkrótce jednak Winehouse odwołała trasę koncertową po Ameryce Północnej. Pierwsze doniesienia wskazywały, że przechodziła odwyk z powodu uzależnienia, ale jej nowy menedżer zaprzeczył tym doniesieniom, twierdząc, że powodem było skrajne wyczerpanie. Jej nieprzewidywalne zachowanie sprawiło, że ona i jej nowy mąż, Blake Fielder-Civil, nieustannie pojawiali się w tabloidach, zarówno na scenach, jak i poza nimi po obu stronach Atlantyku. Pod koniec 2007 roku amerykańscy fani w końcu mieli szansę usłyszeć wczesną twórczość Winehouse, z lekko skróconą (dwie piosenki usunięte i jedna dodana) wersją utworu „Frank”. 

 Niestety, kolejne cztery lata były wypełnione dramatami, rozczarowaniami i bardzo małą ilością muzyki. Do 2009 roku jej małżeństwo zakończyło się rozwodem, była wielokrotnie aresztowana pod zarzutem napaści i/lub zakłócania porządku publicznego, a jej zmagania z nadużywaniem substancji psychoaktywnych i problemami ze zdrowiem psychicznym były tragicznie przedstawiane w prasie. Występy publiczne przeradzały się w chaotyczne katastrofy, a najgorsze z nich były publikowane na stronach do udostępniania filmów, aby wszyscy mogli je zobaczyć. Utwór z albumu hołdującego Quincy'emu Jonesowi P: Soul Bossa Nostra ukazał się w 2010 roku, a duet z Tonym Bennettem ogłoszono na początku 2011 roku, ale planowana kontynuacja Back to Black nigdy nie wyszła poza fazę demo. Winehouse została znaleziona martwa w swoim mieszkaniu w Camden w Londynie. 

Raport koronera, dostarczony trzy miesiące później, ujawnił, że poziom alkoholu we krwi Winehouse osiągnął potencjalnie śmiertelny poziom.  Prawie dwa miesiące po jej śmierci, pierwszy pośmiertny występ Winehouse został opublikowany w albumie Tony'ego Bennetta Duets II, gdzie zaśpiewała z nim w utworze „Body and Soul”. Pod koniec 2011 roku fundacja jej rodziny ogłosiła wydanie „Lioness: Hidden Treasures”, pośmiertnej kompilacji zawierającej nagrania z całej jej kariery (choć kilka aranżacji zostało nagranych już po jej śmierci). Rok po premierze „Lioness” w BBC ukazał się luksusowy zestaw CD/DVD- dostępny zarówno w czteropłytowym pudełku, jak i w mniejszej, dwupłytowej kompilacji- zawierający wszystkie jej występy na żywo dla British Broadcasting Company. 

 Latem 2015 roku film dokumentalny „Amy” w reżyserii Asifa Kapadii opowiedział jej historię za pomocą zdjęć, nagrań archiwalnych (w studiu i poza nim) oraz muzyki. Wiele z tych materiałów nie było wcześniej dostępnych. Zawierał również wywiady z przyjaciółmi, rodziną, współpracownikami muzycznymi i zmarłą piosenkarką. W październiku tego samego roku wydano ścieżkę dźwiękową, która zawierała na przemian wcześniej opublikowane i niepublikowane materiały Winehouse oraz utwory z filmu. W 2021 roku ukazała się kolejna pośmiertna kolekcja, dostępna wyłącznie na winylu z okazji Record Store Day. Remiksy zebrały rzadkie utwory z całej jej kariery, w tym nagrania Hot Chipa i MJ Cole'a, a także gościnne teksty takich artystów jak Jay-Z i Ghostface Killah. 

Single
Tytu³	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Stronger Than Me	Amy Winehouse	10.2003	71[2]	-	Island CID 830	[silver-UK][written by Salaam Remi,Amy Winehouse][produced by Salaam Remi]
Take The Box	Amy Winehouse	01.2004	57[2]	-	Island CID 840	[written by Amy Winehouse][produced by Amy Winehouse]
In My Bed / You Sent Me Flying	Amy Winehouse	04.2004	60[2]	-	Island CID 852	[written by Salaam Remi,Amy Winehouse][produced by Salaam Remi]
Pumps / Help Yourself	Amy Winehouse	09.2004	65[2]	-	Island CID 865	[silver-UK][written by Salaam Remi,Amy Winehouse][produced by Salaam Remi]
Rehab	Amy Winehouse	10.2006	7[83]	9[20]	Island 1709535	[2x-platinum-UK][platinum-US][written by Amy Winehouse][produced by Mark Ronson]
You Know I'm No Good	Amy Winehouse feat. Ghostface Killah	01.2007	18[60]	77[13]	Island 1720849	[platinum-UK][written by Amy Winehouse][produced by Mark Ronson]
Back To Black	Amy Winehouse	04.2007	8[63]	-	Island CATCO 886310	[3x-platinum-UK][platinum-US][written by Amy Winehouse,Mark Ronson][produced by Mark Ronson]
Valerie	Mark Ronson feat. Amy Winehouse	04.2007	2[61]	-	Columbia CATCO 129325981	[4x-platinum-UK][written by Sean Payne,David McCabe,Abi Harding,Boyan Chowdhury,Russell Pritchard][produced by Mark Ronson]
Tears Dry On Their Own	Amy Winehouse	07.2007	16[40]	-	Island MIUCT 3139	[2x-platinum-UK][written by Nick Ashford,Valerie Simpson,Amy Winehouse][produced by Salaam Remi]
Valerie	Amy Winehouse	10.2007	37[33]	-	Island MIUCT 3140	[platinum-UK][written by Sean Payne,David McCabe,Abi Harding,Boyan Chowdhury,Russell Pritchard][produced by Stephen Street]
Love Is A Losing Game	Amy Winehouse	12.2007	33[7]	-	Island 1755398/td>	[platinum-UK][written by Amy Winehouse][produced by Mark Ronson]
B-Boy Baby	Mutya Buena & Amy Winehouse	01.2008	73[8]	-	4th & B'way 1756344	[written by Phil Spector,Ellie Greenwich,Jeff Barry,Craig Klepto Tucker,Peter Celik,Angela Hunte][produced by Salaam Remi]
Will You Still Love Me Tomorrow?	Amy Winehouse	08.2011	62[1]	103[1]	Island GBAAN 0400886	[silver-UK][written by Carole King, Gerry Goffin][produced by Jony Rockstar]
Body and Soul	Tony Bennett & Amy Winehouse	09.2011	40[2]	87[1]	Sony Music USSM 19400720	[written by Edward Heyman,Robert Sour,Frank Eyton,Johnny Green][produced by Phil Ramone]
Our Day Will Come	Amy Winehouse	12.2011	29[5]	-	Island GBUM 71110106	[silver-UK][written by Bob Hilliard,Mort Garson][produced by Salaam Remi]
Cherry Wine	Nas featuring Amy Winehouse	09.2012	144	-	Def Jam	[written by Nasir Jones,Salaam Remi,Amy Winehouse][produced by Salaam Remi]

Albumy
Tytu³	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Frank	Amy Winehouse	11.2003	3[143]	33[25]	Island 9812918	[3x-platinum-UK][produced by Commissioner Gordon, Jimmy Hogarth, Salaam Remi, Matt Rowe ,Amy Winehouse]
Back To Black	Amy Winehouse	11.2006	1[6][549]	2[178]	Island 1713041	[15x-platinum-UK][2x-platinum-US][produced by Mark Ronson, Salaam Remi]
Back To Black (Deluxe Edition)	Amy Winehouse	11.2007	1[1][55]	-	Island 1749097	-
Frank [The Super Deluxe Edition]	Amy Winehouse	05.2008	99[1]	-	Island 1765835	-
Frank / Back to Black	Amy Winehouse	08.2011	10[2]	-	Island 1789558	-
Back to Black: B-Sides (EP)	Amy Winehouse	08.2011	-	101[2]	Universal	-
Lioness: Hidden Treasures	Amy Winehouse	12.2011	1[1][29]	5[22]	Island 2790436	[3x-platinum-UK][produced by Dae Bennett, Paul O'Duffy, Phil Ramone, Salaam Remi,Mark Ronson]
Amy Winehouse at the BBC	Amy Winehouse	12.2012	33[2]	-	Island 3721973	-
Amy [OST]	Amy Winehouse	11.2015	19[6]	-	Island 4762804	[silver-UK]
Remixes	Amy Winehouse	06.2021	94[1]	151[1]	UMC 3542750	-