Celine Dion

Céline Marie Claudette Dion Angélil (ur. 30 marca 1968 w Charlemagne, prowincja Quebec w Kanadzie) – kanadyjska piosenkarka.
W kwietniu 2007 wytwórnia Sony BMG ogłosiła, że Céline Dion sprzedała na całym świecie ponad 200 milionów albumów.

Urodzona w dużej, zubożałej rodzinie, Céline została gwiazdą we francuskojęzycznej części Kanady, po tym jak jej menedżer i przyszły mąż, René Angélil, zastawił swój dom, aby sfinansować jej pierwszą płytę. Później stała się sławna także w części Europy i Azji, po tym jak w 1982 roku wygrała Yamaha World Popular Song Festival i w 1988 Konkurs Piosenki Eurowizji. W 1986 roku podpisała kontrakt z wytwórnią Sony Music. 4 lata później wydała swoją pierwszą anglojęzyczną płytę Unison. W latach 90. stała się znana na całym świecie, a jej angielskie i francuskie piosenki, takie jak Pour que tu m'aimes encore (1995), Because You Loved Me (1996) czy My Heart Will Go On (1998) – motyw przewodni z filmu Titanic, stały się wielkimi przebojami. W 1999 roku ogłosiła, że robi przerwę w karierze by zająć się mężem, u którego wykryto raka krtani.

Trzy lata później Dion powróciła na scenę z albumem A New Day Has Come. W latach 2003-2007 występowała w Caesars Palace w Las Vegas w ramach pokazów zatytułowanych A New Day..., dzięki czemu uzyskała tytuł Królowej Las Vegas. Pod koniec 2007 roku wydała kolejny anglojęzyczny album Taking Chances oraz zapowiedziała roczną, światową trasę koncertową, w ramach której zagrała ponad 100 koncertów w 85 miastach na pięciu kontynentach, w tym w Krakowie.Céline, najmłodsza z czternastu dzieci Adhémara Diona i Thére`se Tanguay, wychowała się w katolickiej rodzinie, która choć biedna, była szczęśliwa. Jej rodzinne miasteczko Charlemagne położone jest 30 mil od Montrealu. Jako dziecko razem z rodzeństwem śpiewała w rodzinnym barze 'Le Vieux Baril' i marzyła o tym, by zostać piosenkarką.

Mając dwanaście lat, Dion razem z matką i bratem Jacques'em skomponowała swoją pierwszą piosenkę zatytułowaną Ce n'était qu'un re^ve. Jej brat Michel wysłał nagranie do menadżera René Angélil, którego imię znalazł na opakowaniu płyty Ginette Reno. René bardzo spodobała się piosenka Céline i zdecydował że zrobi z niej gwiazdę. Zastawił swój dom, aby uzyskać pieniądze na sfinansowanie jej pierwszego albumu La voix du bon Dieu (tytuł płyty jest grą słów i znaczy tyle co "Głos Boga/Droga do Boga"; 1981), który stał się przebojem w Quebecu. Céline stała się znana na całym świecie, gdy w 1982 roku wzięła udział w konkursie Yamaha World Popular Song Festival w Tokio w Japonii i wygrała w kategorii Wykonawca i Najlepsza Piosenka śpiewając Tellement j'ai d'amour pour toi.

W 1983 roku była pierwszym kanadyjskim artystą, który otrzymał we Francji złotą płytę (za singel D'amour ou d'amitié), otrzymała także kilka Félix Awards (m.in. w kategoriach Najlepsza Piosenkarka i Odkrycie Roku). Kolejne sukcesy w Europie, Azji i Australii odniosła reprezentując Szwajcarię w Konkursie Eurowizji w 1988 roku z piosenką Ne partez pas sans moi, który wygrała. Jednakże ze względu na swoją francuskojęzyczność na sukces w Stanach musiała jeszcze poczekać.
Mając lat osiemnaście, po obejrzeniu występu Michaela Jacksona Ce`line powiedziała swojemu menedżerowi, że chce być gwiazdą taką jak on. Choć Angélil wierzył w jej talent, uznał iż powinna zmienić wizerunek, jeżeli chce odnieść światowy sukces. Céline zniknęła za sceny na kilka miesięcy, w czasie których przechodziła przeobrażenie. W 1989 roku uczęszczała m.in. do Ecole Berlitz School, aby poprawić swój angielski.

Po roku nauki angielskiego, Céline powróciła na scenę, próbując zdobyć anglojęzyczny rynek płytą Unison. Pomagali jej w tym znani muzycy, w tym kanadyjski producent muzyczny David Foster i Vito Luprano. Album ten jest pod silnymi wpływami soft rocka z lat 80. Unison został wysoko oceniony przez krytyków. Na singlach wydano piosenki (If There Was) Any Other Way, The Last to Know, Unison i Where Does My Heart Beat Now, wolne, rockowe ballady. Dzięki temu albumowi Céline stała się znana w Stanach Zjednoczonych, w Europie i Azji.

Gdy Dion stawała się coraz bardziej popularna w Stanach, jej kanadyjscy fani byli niezadowoleni iż ich zaniedbała. Dlatego podczas rozdania Félix Awards, gdy otrzymała nagrodę jako Najlepsza angielska artystka roku, odmówiła jej przyjęcia, podkreślając iż była i zawsze będzie francuską artystką, a nie angielską.

Prawdziwy światowy sukces przyniosła nagrana wspólnie z Peabo Brysonem tytułowa piosenka do filmu animowanego Disneya Piękna i Bestia (1991). Piosenka ta doskonale wyraża przyszły muzyczny styl Dion. Utwór został doceniony zarówno przez krytyków jak i publiczność oraz otrzymał wiele nagród. Wszedł w program wydanej w 1992 roku płyty Celine Dion, którą – jak jej debiutancką płytę – cechuje silny wpływ rocka połączony z elementami soulu i muzyki klasycznej.

Dion osiągnęła sukces na anglojęzycznym rynku muzycznym, zdobywając rzesze fanów i sławę. W tym samym czasie rozwijał się jej związek z jej menedżerem Angélilm, który jednak utrzymywali w tajemnicy, obawiając się reakcji opinii na dzielącą ich różnicę wieku (26 lat).
W 1993 roku Dion publicznie wyraziła uczucia do swojego menedżera, nazywając go the colour of [her] love w dedykacji do swojego trzeciego anglojęzycznego albumu The Colour of My Love. Mimo iż Dion obawiała się krytyki, fani zareagowali bardzo przyjaźnie. Ostatecznie Angélil i Dion pobrali się w grudniu 1994 roku.

Motywem przewodnim trzeciego albumu jest miłość. Z albumu tego pochodzi singel, który wspiął się na szczyty list przebojów – The Power of Love – remake piosenki Jennifer Rush z 1985 roku. Album ten odniósł spory sukces w Europie, a zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, gdzie piosenka Think Twice stała się jej pierwszym numerem 1 a singel z nią sprzedał się tam w ponad 1,2 mln egzemplarzy. Album na całym świecie znalazł ponad 17 milionów nabywców.

Dion zachowała swoje frankofońskie korzenie i ciągle wydawała francuskojęzyczne albumy – w 1991 Dion chante Plamondon, A` l'Olympia – nagrany podczas koncertu w Olympia Theatre w Paryżu w 1994 roku i D'eux w 1995 – znany w Stanach jako The French Album. D'eux jest do tej pory najlepiej sprzedającym się na świecie albumem francuskojęzycznym w historii muzyki. W samej Francji sprzedano rekordową liczbę 4,4 mln egzemplarzy tego albumu. Krążek spędził tam aż 44 tygodnie na szczycie listy najlepiej sprzedających się albumów. Do tej pory nikomu nie udało się pobić tego wyniku. Piosenka Pour que tu m'aimes encore jest wciąż jedną z najczęściej puszczanych francuskojęzycznych piosenek w stacjach radiowych na całym świecie.
W połowie lat 90. Dion zmieniła swój styl, powoli przechodząc z rocka do bardziej popowej i soulowej muzyki. Melodia jej piosenek stała się delikatniejsza. Była przez to porównywana do takich wykonawczyń jak Whitney Houston i Mariah Carey.

Album Falling into You (1996) ukazał się w szczytowym okresie jej kariery. Aby dotrzeć do szerszej publiczności, krążek łączył w sobie wiele technik muzycznych i instrumentów, takich jak skrzypce, gitara klasyczna, puzon, cavaquinho i saksofon. Płyta uzyskała bardzo dobre recenzje oraz została świetnie przyjęta przez słuchaczy. Osiągnęła pierwsze miejsce na listach albumowych w 12 krajach.
Z albumu pochodzi utwór Because You Loved Me który w Stanach Zjednoczonych spędził aż 14 tygodni na pierwszym miejscu listy airplay oraz 6 tygodni na szczycie listy Billboard Hot 100. Teledysk do przeboju It's All Coming Back to Me Now jest najdroższym klipem Celine. Kosztował ponad 2,5 miliona dolarów. Z albumu pochodzą także inne przeboje takie jak All by Myself czy Falling into You. Płyta sprzedała się w ogromnej ilości 31 milionów egzemplarzy na całym świecie, w tym w 11 milionach w samych Stanach Zjednoczonych. Nagrodzono ją także dwiema nagrodami Grammy w kategoriach Najlepszy Album Pop i Album Roku. W 1996 Dion wystąpiła na ceremonii otwarcia Letnich Igrzysk Olimpijskich w Atlancie śpiewając piosenkę The Power of the Dream. W marcu tego samego roku piosenkarka wyruszyła w trwającą rok trasę koncertową promującą jej najnowszy album.

Dion poszła za ciosem i nagrała sequel Falling into You. Wydany pod koniec 1997 roku krążek Let's Talk About Love okazał się jeszcze większym sukcesem niż jego poprzednik. Płytę nagrywano w Londynie, Nowym Jorku i Los Angeles, a do współpracy nad nią zaproszono Barbrę Streisand (Tell Him), zespół Bee Gees (Immortality), tenora Luciano Pavarotti (I Hate You Then I Love You), Carole King (The Reason), George Martin oraz pochodząca z Jamajki piosenkarkę Dianę King, która nadała piosence Treat Her Like a Lady brzmienia reggae. Z płyty pochodzi singel My Heart Will Go On który trafił na szczyty list przebojów niemal na całym świecie. Singel bardzo długo nie schodził z czołowych miejsc list przebojów, we Francji oraz Niemczech piosenka znajdowała się na szczycie list singlowych przez 13 tygodni. W Stanach Zjednoczonych singel był najczęściej granym utworem przez stacje radiowe konsekwentnie przez 10 tygodni. Piosenka stała się jednym z najlepiej sprzedających się singli w historii muzyki oraz jednym z największych przebojów wszech czasów.

Utwór zdobył 4 nagrody Grammy m.in. w kategorii Piosenka Roku. Album Let's Talk About Love sprzedał się w 31 milionach kopii na całym świecie. Jeszcze lepiej wypadł soundtrack do filmu Titanic, którego przewodnim motywem była ballada My Heart Will Go On. W trasie promującej album piosenkarce towarzyszył magik Jamie Porter.

W 1998 Dion wydała francuskojęzyczny album S'il suffisait d'aimer, który był jej kolejnym sukcesem sprzedając się w ponad 4 milionach egzemplarzy. W grudniu tego samego roku piosenkarka po raz kolejny zawojowała listy przebojów w Stanach Zjednoczonych z piosenką I'm Your Angel nagraną w duecie z R. Kellym. Świąteczny album These Are Special Times z którego pochodziła piosenka stał się jednym z najlepiej sprzedających tego typu albumów na świecie rozchodząc się w blisko 10-milionowym nakładzie. W listopadzie 1999 roku Dion wydała składankę największych przebojów zatytułowaną All the Way... A Decade of Song z której pochodził kolejny międzynarodowy hit piosenkarki That's the Way It Is. Kompilacja sprzedała się w sumie w ponad 22 milionach egzemplarzy.

Po wydaniu i wypromowaniu trzynastu albumów w latach 90., Dion odczuła potrzebę ustatkowania się i po wydaniu płyty All the Way... A Decade of Song oznajmiła iż zamierza zrobić przerwę. Na decyzję miało też wpływ zdiagnozowanie u Angélilego raka krtani. Artystka poddała się też kuracji hormonalnej i 25 stycznia 2001 roku urodziła syna, René-Charlesa. W październiku 2000 roku wydano nie promowaną żadnym nowym utworem kompilację The Collector's Series, Volume One zawierającą największe przeboje gwiazdy, wybrane przez nią samą. W 2001 roku Dion zaśpiewała w duecie z Garou piosenkę Sous le vent, która stała się przebojem we francuskojęzycznych krajach. Po zamachu na World Trade Center i Pentagon (11 września 2001), Dion powróciła na scenę i po raz pierwszy od 31 grudnia 1999 roku wystąpiła na żywo podczas koncertu charytatywnego "America: A Tribute to Heroes" śpiewając utwór God Bless America.

Dion trafnie wybrała tytuł albumu – A New Day Has Come, który został wydany w marcu 2002 roku, po dwuletniej przerwie. Tematem przewodnim płyty są "nowe początki". Gościnnie z Céline śpiewają Shania Twain i Chantal Kreviazuk. Piosenki takie jak A New Day Has Come, Nature Boy i Goodbye's (The Saddest Word) ukazują bardziej dojrzałą Dion. Zmiana ta była według artystki spowodowana jej nowymi obowiązkami macierzyńskimi.

A New Day Has Come zadebiutował na szczytach list albumowych w siedemnastu krajach. W promocji albumu pomogła artystce m.in. telewizja CBS – Celine wystąpiła z Destiny's Child i Brianem McKnight. Krytycy nie wyrazili się zbyt pochlebnie o albumie, jednak nie przeszkodziło to w osiągnięciu przez niego ogromnego sukcesu na całym świecie. Album w sumie sprzedał się w ponad 10 mln egzemplarzy.

Czerpiąc inspirację z osobistych doświadczeń Dion w marcu 2003 wydała kolejny, nagrany w ciągu zaledwie 3 miesięcy album zatytułowany One Heart. Płyta promowana przebojowym I Drove All Night w większości zawierała muzykę taneczną. Zbierając słabe recenzje, osiągnęła umiarkowany sukces sprzedając się w zaledwie 4,5 mln egzemplarzy. Francuskojęzyczny krążek 1 Fille & 4 Types wydany pół roku później wypadł dużo lepiej. W produkcji nad tym albumem Dion pomagali Jean-Jacques Goldman, Gildas Arzel, Eric Benzi i Jacques Veneruso, z którymi wcześniej piosenkarka współpracowała przy nagrywaniu S'il suffisait d'aimer i D'eux.

Na początku roku 2002 Dion zapowiedziała trwający trzy lata show, składający się z 600 koncertów w Caesars Palace w Las Vegas, zatytułowany A New Day.... Piosenkarka przekonała się do tego pomysłu po obejrzeniu O. Seria pokazów rozpoczęła się 25 marca 2003 roku. Show, wyprodukowany przez Franco Dragone był kombinacją tańca, muzyki i efektów wizualnych. Dion zaśpiewała swoje największe hity, wspomagana przez tancerzy i efekty specjalne. Pokazy zostały dobrze ocenione przez krytyków i publiczność. Mimo iż bilety były drogie, za każdym razem na widowni był komplet widzów. Ponieważ show okazał się sukcesem, Dion przedłużyła kontrakt do 2007 roku. Ostatni pokaz miał miejsce 15 grudnia 2007. W ciągu pięciu lat trwania pokazów, Dion w Las Vegas miało okazję zobaczyć blisko 3 miliony widzów, a zysk z wszystkich koncertów przyniósł rekordową sumę 400 milionów dolarów.

W przerwach między pokazami piosenkarka nie próżnowała. W 2003 roku nagrała album 1 Fille & 4 Types. Rok później, w czerwcu 2004 roku światło dzienne ujrzał pierwszy w pełni anglojęzyczny koncertowy album Dion A New Day... Live in Las Vegas zawierający wybór piosenek wykonywanych na żywo podczas show w Las Vegas oraz dodatkowo dwa premierowe studyjne utwory. W październiku 2004 ukazał się multimedialny projekt Dion i fotografki Anne Geddes zatytułowany Miracle. Koncept-album przesycony kołysankami i innego rodzaju piosenkami wyrażającymi macierzyńską miłość nie był promowany żadnym komercyjnym singlem. Jednak mimo słabych recenzji i braku dużej promocji osiągnął sprzedaż ponad 2 mln egzemplarzy na całym świecie. Natomiast w 2005 roku artystka wydała składankę zawierającą francuskie przeboje, On Ne Change Pas, na której umieszczono dodatkowo trzy nowe piosenki, w tym duet z Il Divo zatytułowany I Believe in You. Kompilację promował m.in. napisany przez artystkę specjalnie dla fanów utwór Je ne vous oublie pas. Składanka zadebiutowała na francuskiej liście najlepszych albumów z rekordową sprzedażą 110 tys. egzemplarzy. Żadnej innej kompilacji w tym kraju nie udało się osiągnąć wcześniej takiego wyniku.

18 maja 2007 roku w wybranych krajach europejskich oraz w Kanadzie ukazał się kolejny francuskojęzyczny studyjny album Céline D'elles. Pierwszy singel promujący płytę Et s'il n'en restait qu'une (je serais celle-la`) pojawił się w stacjach radiowych 14 lutego. Album zadebiutował na pierwszych miejscach list albumowych w Kanadzie i we Francji. W Kanadzie w dniu premiery płyta od razu pokryła się podwójną platyną.

Pół roku później, 12 listopada 2007 miała miejsce premiera nowego anglojęzycznego studyjnego wydawnictwa zatytułowanego Taking Chances promowanego singlem o tym samym tytule. W ciągu dwóch miesięcy album sprzedał się w ponad 2 mln egzemplarzy na całym świecie i stał się obok As I Am Alicii Keys najlepiej sprzedającym się albumem wytwórni Sony BMG w 2007 roku. Fani piosenkarki 10 grudnia 2007 otrzymali także DVD z koncertem A New Day... Live in Las Vegas. W Kanadzie DVD w ciągu miesiąca sprzedało się w rekordowej ilości 300 tys. egzemplarzy, stając się najlepiej sprzedającą płytą DVD w historii przemysłu muzycznego w tym kraju. Płyta pokryła się tam potrójnym diamentem. Po roku od premiery sprzedaż krążka z zapisem koncertu przekroczyła w Kanadzie 400 tys. egzemplarzy, z kolei w sąsiednich Stanach Zjednoczonych 360 tys. kopii. Łącznie na całym świecie sprzedano w ciągu roku od premiery rekordową liczbę ponad 1,5 mln egzemplarzy tej płyty.

14 lutego 2008 roku w Johannesburgu rozpoczęła się światowa trasa koncertowa promująca album Taking Chances, w trakcie której piosenkarka ma zamiar dać 115 koncertów w 85 miastach na pięciu kontynentach. 28 czerwca 2008 roku Celine Dion wystąpiła na krakowskich Błoniach w ramach festiwalu "May B Kraków – Muzyczne Wydarzenie Krakowa". Koncert został uznany za jedno z najważniejszych muzycznych wydarzeń w Polsce w 2008 roku, a recenzje uczestników czerwcowej imprezy są jednoznacznie entuzjastyczne i pozytywne. W trakcie tournée reżyserowanego przez Jamie Kinga (odpowiedzialny m.in. za trasy The Confessions Tour Madonny oraz Back to Basics Tour Christiny Aguilery), Céline Dion zaprezentuje swoje największe hity oraz nowe utwory. Koniec trasy przewidziano na 15 lutego 2009 roku.
21 sierpnia 2008 piosenkarka uzyskała tytuł doctora honoris causa francuskojęzycznego uniwersytetu w Laval.

27 października ukazało się wydawnictwo My Love: Essential Collection zawierające największe przeboje piosenkarki. Na składance obok największych muzycznych szlagierów z całej kariery Dion pojawiły się także dwa niewydane wcześniej utwory oraz nowa wersja ballady My Love pochodzącej z ostatniego studyjnego albumu artystki. Wydawnictwo ukazało się także w wersji dwupłytowej zatytułowanej My Love: Ultimate Essential Collection. Na początku 2009 roku wytwórnia piosenkarki poinformowała, że wydawnictwo sprzedano w łącznym nakładzie 1,5 mln kopii.
18 sierpnia 2009 r. media na całym świecie podały iż Celine Dion i jej mąż, Rene Angelil, spodziewają się dziecka. Celine Dion na swojej oficjalnej stronie internetowej potwierdziła informację. Dziecko zostało poczęte metodą in vitro. W środę (11 listopada 2009) pojawiły się informacje, że Dion jednak straciła ciążę. Jej mąż powiedział kanadyjskiej gazecie "Journal de Montreal", że nadal będą starać się o dziecko.

27 listopada 2009 r. odbyła się premiera reedycji albumu D'eux. Wydawnictwo zostało rozszerzone o utwory instrumentalne i wersje demo takich piosenek jak Pour Que Tu M'Aime Encore czy Le Ballet. Do płyty został dołączony dysk DVD z zapisem telewizyjnego specialu D'eux z 1995 roku oraz kilkoma teledyskami.

Single
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [US]	Komentarz
Where Does My Heart Beat Now/I Feel Too Much	Celine Dion	12.1990	72[5][04.93]	4[24]	Epic 73 536	[written by Robert White Johnson, Taylor Rhodes][produced by Christopher Neil]
(If There Was) Any Other Way/I'm Loving Every Moment With You	Celine Dion	04.1991	-	35[12]	Epic 73 665	[written by Paul Bliss][produced by Christopher Neil]
Beauty and the Beast/The Beast Lets Belle Go	Celine Dion and Peabo Bryson	01.1992	9[7]	9[20]	Epic 74 090	[gold-US][written by Alan Menken, Howard Ashman][produced by Walter Afanasieff][tytułowa piosenka z filmu]
If You Asked Me To/Love You Blind	Celine Dion	04.1992	57[8]	4[22]	Epic 74 277	[written by Diane Warren][produced by Guy Roche]
Nothing Broken But My Heart/Unison	Celine Dion	08.1992	-	29[20]	Epic 74 336	[written by Diane Warren][produced by Walter Afanasieff]
Love Can Move Mountains/Cry Just a Little	Celine Dion	11.1992	46[2]	36[17]	Epic 74 337	[written by Diane Warren][produced by Ric Wake][5[13].Hot Dance/Disco;74 378 12"]
When I Fall in Love/If I Were You	Celine Dion-Clive Griffin	07.1993	-	23[20]	Epic Soundtrax 77 021	[written by Edward Heyman, Victor Young][produced by David Foster][piosenka z filmu "Sleepless in Seattle"][#20 hit for Doris Day in 1952]
The Power of Love/No Living Without Loving You	Celine Dion	11.1993	4[10]	1[4][33]	550 Music/Epic 77 230	[platinum-US][silver-UK][written by Gunther Mende, Candy DeRouge, Jennifer Rush, Mary Susan Applegate][produced by David Foster][1[4].Adult Contemporary Chart]
Misled/Real Emotion	Celine Dion	04.1994	40[4]	23[19]	550 Music/Epic 77 344	[written by Peter Zizzo, Jimmy Bralower][produced by Ric Wake][1[2][12].Hot Disco/Dance;550 Music 77 451 12"]
Think Twice/L'amour existe encore	Celine Dion	08.1994	1[7][38]	95[5]	550 Music/Epic 77 545	[platinum-UK][written by Andy Hill, Peter Sinfield][produced by Christopher Neil, Aldo Nova]
Only One Road/The Power of Love(live)	Celine Dion	01.1995	8[14]	93[3]	550 Music/Epic 77 661	[written by Peter Zizzo][produced by Ric Wake]
Tu m'aimes encore [To Love Me Again]	Celine Dion	09.1995	7[18]	-	Epic 6624255 [UK]	[written by Jean-Jacques Goldman][produced by Jean-Jacques Goldman]
Misled/Real Emotion	Celine Dion	12.1995	15[16]	-	Epic 6626492 [UK]	[written by Peter Zizzo, Jimmy Bralower][produced by Ric Wake]
Falling into You/I Don't Know	Celine Dion	03.1996	10[17]	-	Epic 6629795 [UK]	[written by Billy Steinberg, Rick Nowels, Marie-Claire D'Ubaldo][produced by Rick Nowels, Billy Steinberg]
Because You Loved Me/I don't know	Celine Dion	03.1996	5[24]	1[8][33]	550 Music/Epic 78 237	[platinum-US][platinum-UK][written by Diane Warren][produced by David Foster][piosenka z filmu "Up close & personal"]
It's All Coming Back to Me Now/The power of the dream	Celine Dion	08.1996	3[22]	2[30]	550 Music/Epic 78 345	[platinum-US][gold-UK][written by Jim Steinman][produced by Jim Steinman, Steven Rinkoff, Roy Bittan][15[13].Hot Disco/Dance;550 Music 78 377 12"][nagrana oryginalnie przez Pandora's Box]
All by Myself/Because You Loved Me [live]	Celine Dion	03.1997	6[17]	4[20]	550 Music/Epic 78 529	[gold-US][silver-UK][written by Eric Carmen, Sergei Rachmaninoff][produced by David Foster]
Call the Man	Celine Dion	06.1997	11[12]	-	Epic 6646925 [UK]	[written by Andy Hill, Peter Sinfield][produced by Jim Steinman, Steven Rinkoff, Jeff Bova]
Tell Him	Celine Dion & Barbra Streisand	10.1997	3[22]	58[6].Airplay Chart	Epic 6653052	[gold-UK][written by Linda Thompson, Walter Afanasieff, David Foster][produced by David Foster, Walter Afanasieff]
The Reason	Celine Dion	12.1997	11[18]	-	Epic 6653812 [UK]	[written by Carole King, Mark Hudson, Greg Wells][produced by George Martin]
My Heart Will Go On/Rose [James Horner]	Celine Dion	02.1998	1[1][49]	1[2][20]	550 Music/Epic 78 825	[gold-US][2x-platinum-UK][written by Peter Zizzo][produced by Ric Wake][piosenka z filmu "Titanic"
Immortality	Celine Dion with Bee Gees	07.1998	5[32]	-	Epic 6661687 [UK]	[silver-UK][written by Barry Gibb, Robin Gibb, Maurice Gibb][produced by Walter Afanasieff]
I'm Your Angel	Celine Dion and R.Kelly	12.1998	3[26]	1[6][18]	Jive 42 557	[platinum-US][silver-UK][written by R. Kelly ][produced by R. Kelly ]
Treat Her Like a Lady/To Love You More	Celine Dion	07.1999	29[10]	-	Columbia 666866 1 [UK]	[written by Diana King, Andy Marvel, Billy Mann, Céline Dion][produced by Ric Wake]
That's the Way It Is	Celine Dion	11.1999	12[19]	6[28]	Epic 6684622	[written by Andreas Carlsson/Kristian Lundin/Max Martin][produced by Kristian Lundin/Max Martin ]
The First Time Ever I Saw Your Face	Celine Dion	04.2000	19[12]	-	Epic 669194 2 [UK]	[written by Ewan MacColl][produced by Joel Dorn]][oryginalnie nagrana przez Peggy Seeger]
A New Day Has Come/I'm alive	Celine Dion	03.2002	7[17]	22[20];B:111[11]	Epic 79 728	[gold-US][silver-UK][written by Stephan Moccio/Aldo Nova ][produced by Ric Wake/Walter AFanasieff/Aldo Nova ]
I'm Alive	Celine Dion	08.2002	17[14]	-	Epic 6730652 [UK]	[written by Kristian Lundin, Andreas Carlsson][produced by Kristian Lundin, Ric Wake, Richie Jones][piosenka z filmu "Stuart Little 2"]
Goodbye's (The Saddest Word)/All Because of You	Celine Dion	12.2002	38[2]	-	Epic 6733735 [UK]	[written by Robert John "Mutt" Lange][produced by Robert John "Mutt" Lange]
I Drove All Night/I Know What Love Is	Celine Dion	02.2003	-	45[13]	Epic 79 931	[written by Tom Kelly/Billy Steinberg ][produced by Peer Astrom/Vito Luprano ]
One Heart	Celine Dion	09.2003	27[2]	-	Columbia 673941 1 [UK]	[written by John Shanks, Kara DioGuardi][produced by John Shanks, Kara DioGuardi]
Have You Ever Been in Love	Celine Dion	05.2003	-	104[24]	album cut	[written by Anders Bagge, Peer Astrom, Thomas Nichols, Daryl Hall, Laila Bagge][produced by Anders Bagge, Peer Astrom]
Taking Chances	Celine Dion	12.2007	40[7]	54[7]	Columbia 88697170002 [UK]	[written by David A. Stewart/Kara DioGuardi ][produced by John Shanks ]
Alone	Celine Dion	12.2007	85[2]	124[1]	BMG MIUCT 3835 [UK]	[written by Billy Steinberg, Tom Kelly][produced by Ben Moody]
Eyes on Me	Celine Dion	01.2008	113[1]	-	Columbia 88697227512 [UK]	[written by Kristian Lundin, Savan Kotecha, Delta Goodrem][produced by Kristian Lundin]
The prayer	Celine Dion & Josh Groban	03.2008	-	70[1]	-	[written by Carole Bayer Sager/David Foster ][produced by Ken Ehrlich]
My Love	Celine Dion	10.2008	129[1]	-	Columbia 88697 40739 2 [UK]	[written by Linda Perry][produced by Linda Perry]
Loved Me Back to Life	Celine Dion	11.2013	14[17]	-	RCA CAC 221300020 [UK]	[written by Sia Furler, Hasham "Sham" Hussain, Denarius "Motesart" Motes][produced by Hasham "Sham" Hussain, Denarius "Motesart" Motes]
Ashes	Celine Dion	05.2018	86[2]	-	Columbia CAC 221800008 [UK]	[written by Petey Martin, Jordan Smith, Tedd T][produced by Steve Mac]

Albumy
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [US]	Komentarz
Unison	Celine Dion	01.1991	55[30][09.95]	74[26]	Epic 46 893	[platinum-US][gold-UK][produced by David Foster, Andy Goldmark, Tom Keane, Christopher Neil]
Celine Dion	Celine Dion	04.1992	70[15][09.98]	34[76]	Epic 52 473	[2x-platinum-US][gold-UK][produced by Walter Afanasieff, Humberto Gatica, Guy Roche, Ric Wake]
The Colour of My Love	Celine Dion	11.1993	1[7][226]	4[149]	550 Music 57 555	[6x-platinum-US][5x-platinum-UK][produced by Walter Afanasieff, David Foster, Steve Lindsey, Christopher Neil, Aldo Nova, Guy Roche, Ric Wake]
D'eux	Celine Dion	03.1995	7[17]	-	Epic 4802862	[gold-UK][produced by Erick Benzi, Jean-Jacques Goldman]
For You	Celine Dion	02.1996	138[1]	-	Elap Music 4147CD [UK]	-
Falling into You	Celine Dion	03.1996	1[1][184]	1[3][113]	550 Music 67 541	[11x-platinum-US][7x-platinum-UK][produced by Babyface, Roy Bittan, Jeff Bova, David Foster, Humberto Gatica, Jean-Jacques Goldman, Rick Hahn, Dan Hill, John Jones, Rick Nowels, Aldo Nova, Steven Rinkoff, Billy Steinberg, Jim Steinman, Ric Wake]
Le premieres annees	Celine Dion	10.1996	135[2]	-	Versailles	[produced by Didier Barbelivien, Urs Peter Keller ,Eddy Marnay, Romano Musumarra ,Rudi Pascal, Atilla Şereftuğ]
Live a` Paris	Celine Dion	10.1996	53[9]	-	Epic 4866062 [UK]	[produced by Luprano]
C'est pour vivre	Celine Dion	02.1997	49[9]	-	Nectar NTRCD 076 [UK]	[produced by Eddy Marnay/Romano Musumarra/Rudy]
Let's Talk About Love	Celine Dion	11.1997	1[5][101]	1[1][84]	550 Music 68 861	[10x-platinum-US][6x-platinum-UK][produced by Walter Afanasieff, David Foster, Humberto Gatica, Corey Hart, James Horner, George Martin, Billy Pace, Tony Renis, Jim Steinman, Ric Wake]
S'il suffisait d'aimer	Celine Dion	09.1998	17[8]	-	550 Music 69679	[gold-UK][produced by Erick Benzi, Jean-Jacques Goldman]
These Are Special Times	Celine Dion	10.1998	20[11]	2[17]	550 Music 69 523	[5x-platinum][platinum-UK][produced by David Foster/Ric Wake/Bryan Adams/R Kelly]
Au coeur du stade	Celine Dion	08.1999	146[1]	-	Columbia 4952402 [UK]	[produced by Claude Lemay]
All the Way… A Decade of Song	Celine Dion	11.1999	1[1][146]	1[3][87]	550 Music 63 760	[7x-platinum-US][4x-platinum-UK][produced by Christopher Neil/David Foster/James Horner/Matt Serletic/R Kelly/Rene Angelil/Robert John Lange/Simon Franglen/Walter Afanasieff]
The Collector's Series, Volume One	Celine Dion	10.2000	30[8]	28[17]	550 Music 85 148	[gold-US][silver-UK][produced by David Foster/Eric Benzi/Humberto Gatica/Jean-Jacques Goldman/Greg Martin/Christopher Neil/Rick Nowels/Billy Steinberg/Jannick Top/Walter Afanasieff/Babyface/Max Martin/Kristian Lundin]
A New Day Has Come	Celine Dion	03.2002	1[4][39]	1[1][60]	Epic 86 400	[3x-platinum-US][platinum-UK][produced by Aldo Nova/Anders Bagge/Andreas Carlsson/Arnthor Birgisson/Christian B/Christopher Neil/Guy Roche/Humberto Gatica/Kristian Lundin/Ric Wake/Richie Jones/Robert John Lange/Simon Franglen/Steve Morales]
One Heart	Celine Dion	04.2003	4[23]	2[32]	Epic 87 185	[2x-platinum-US][gold-UK][produced by Anders Bagge/Erick Benzi/Guy Roche/Humberto Gatica/John Shanks/Kara Dioguardi/Kristian Lundin/Mark Taylor/Max Martin/Rami Yacoub/Ric Wake/Richie Jones/Vito Luprano]
A New Day... Live in Las Vegas	Celine Dion	06.2004	22[5]	10[18]	Epic 92 680	[gold-US][silver-UK][produced by Peer Astrom/Aldo Nova]
Miracle	Celine Dion	10.2004	5[10]	4[22]	Epic 93 453	[platinum-US][gold-UK][produced by David Foster]
Taking Chances	Celine Dion	11.2007	5[38]	3[24]	Columbia 88697081142 [UK]	[platinum-US][platinum-UK][produced by Aldo Nova/Christopher Neil/Linda Perry/Kara DioGuardi/John Shanks/Christopher Stewart/Emanuel Kiriakou/Anders Bagge/Kristian Lundin/Peer Astrom/David Hodges/Ben Moody/Ne-Yo/Chuck Harmony]
My Love: Essential Collection	Celine Dion	10.2008	5[99]	8[22]	Sony BMG 88697411422 [UK]	[3x-platinum-UK][produced by Babyface/Christopher Neil/David Foster/Guy Roche/James Horner/Jim Steinman/Jimmy Jam/John Shanks/Kristian Lundin/Max Martin/Quincy Jones/R Kelly/Ric Wake/Roy Bittan/Terry Lewis/Walter Afanasieff]
Let's talk about love/Falling into you/A new day has come	Celine Dion	05.2008	106[2]	-	-	[produced by Walter Afanasieff, Peer Åström, Christian B. ,Anders Bagge, Arnthor Birgisson ,Roy Bittan ,Jeff Bov,a Andreas Carlsson, Marc Dold ,Simon Franglen, David Foster, Humberto Gatica, Jean-Jacques Goldman ,Rick Hahn ,Corey Hart, Dan Hill, James Horner ,John Jones, Richie Jones, Robert John "Mutt" Lange, Kristian Lundin, Vito Luprano ,Steve Morales, Christopher Neil, George Martin, Rick Nowels, Aldo Nova, Billy Pace, Gérald De Palmas ,Tony Renis, Steven Rinkoff, Billy Steinberg ,Jim Steinman, Ric Wake]
Taking Chances World Tour: The Concert	Celine Dion	05.2010	11[7]	-	Columbia 88697689969 [UK]	[platinum-US][silver-UK][produced by Julie Snyder]
Loved Me Back to Life	Celine Dion	11.2013	3[21]	2[15]	Columbia 88697137152 [UK]	[platinum-UK][produced by Walter Afanasieff ,Babyface, D'Mile, Andrew Goldstein, Kuk Harrell ,Hasham Hussain ,Emanuel Kiriakou ,Danny Mercer, Denarius Motes, Ne-Yo, Aaron Pearce, Play Production, Fraser T Smith, Reginald Smith, Tricky Stewart, Kyle Townsend, Eg White, Curtis Wilson, Jesse "Corparal" Wilson]
Encore un soir	Celine Dion	09.2016	88[1]	-	Columbia 88985343812 [UK]	[produced by Thierry Blanchard ,Ludovic Carquet, Humberto Gatica, Jean-Jacques Goldman, Patrick Hampartzoumian ,Luc Leroy, Silvio Lisbonne, Yann Macé ,Therry Marie-Louise, Eddy Marnay, Rudi Pascal, Scott Price, Tiborg Jacques, Veneruso Zaho]

Soundgarden

- Soundgarden jest jak dziadek - wyjaśniał gitarzysta Alice in Chains, Jerry Cantrell. - Kiedy myślę o Seattle i o tym, co się tam działo, o początkach tego wszystkiego, od raz pojawia się Soundgarden. Te ich wczesne EP-ki, koncerty, brzmienie głosu Chrisa i całego zespołu. To było niesamowite i bardzo inspirujące.

- Scena Seattle, jeśli chcecie ją tak nazywać, zaczęła się od czterech kapel - Green River, Melvins, Malfunkshun i Soundgarden - wyjaśniał Chris Cornell w wywiadzie dla magazynu "RIP".

Początki zespołu nie są jednak związane ze stanem Waszyngton, lecz... Illinois, gdzie poznali się basista Hiro Yamamoto (wówczas specjalizujący się w grze na innym instrumencie) i gitarzysta Kim Thayil. - Poznałem Hiro w Chicago - zdradził mający hinduskie korzenie muzyk na łamach "Guitar For The Practicing Musician". - Grał na wtedy na mandolinie i to ja namówiłem go, by kupił sobie bas i przeniósł się do Seattle. Powiedziałem mu: "Bas ma prawie takie same struny, co mandolina, a masz większe szanse dostać się do kapeli, grając na basie". Ponieważ chcieliśmy grać razem, zafundował sobie bas. Pokazałem mu kilka podstawowych chwytów. Upierał się, by grać palcami, a nie kostką, twierdząc, że najlepsi basiści używają właśnie placów.

Nim młodzieńcy osiedli w Seattle, najpierw zamieszkali w Olympii, ale ponieważ nie powadziło im się tam zbyt dobrze, ruszyli do późniejszej mekki stylu grunge. - Seattle jest podzielone na dwa regiony - opowiadał po latach Thayil w rozmowie z dziennikarzem pisma "Kerrang!". - Jest wschodnia strona, skąd pochodzi większość metalowych kapel, jak Queensrÿche, Sanctuary czy Fifth Angel. I jest nasza strona. Bardziej hardcore'owa i punkowa.

Na miejscu, dzieląc czas między pracę, studiowanie i granie, muzycy załapali się do zespołu The Shemps, który założył współlokator Thayila, gitarzysta Matt Dentino. Perkusistą (a dopiero później również wokalistą) kapeli został niejaki Chris Cornell. Wcześniej próbował sił w rożnych zespołach m.in. Jones Street Band, który założył z sąsiadem. - Kiedy spotkałem Chrisa po raz pierwszy, miałem wrażenie, że jest z marynarki wojennej - wspominał na łamach "Rolling Stone'a" Kim. - Miał krótkie włosy i był bardzo schludnie ubrany. Miał wspaniały głos, mimo że pracowaliśmy z gównianym materiałem. Ów materiał to covery utworów The Doors, Jimiego Hendriksa, Otisa Reddinga czy Buddy'ego Holly.

W 1984 roku The Shemps przeszli do historii. Kiedy Cornell zamieszkał z Yamamoto, narodziło się Soundgarden. - Ja byłem perkusistą, a on basistą, więc niemal byliśmy zobowiązani do tego, by założyć kapelę - wspominał Chris w rozmowie z dziennikarzem "Rolling Stone'a". Panowie przetestowali kilku gitarzystów, ostatecznie jednak Hiro ściągnął starego kumpla.

- Na początku byliśmy triem - ja grałem na perkusji, Hiro na basie, Kim ma gitarze, a ponadto razem z Hiro zajmowaliśmy się śpiewaniem - podsumowywał pierwszy okres działalności zespołu Cornell w jednym z wywiadów. - Byliśmy postpunkową kapelą, która zaczynała grać bardzo ciężko. (...) Jednoczesna gra na perkusji i śpiewanie było jednak zbyt kłopotliwe, więc znaleźliśmy perkusistę.

Początkowo był nim Scott Sundquist, a następnie Matt Cameron, wcześniej bębniący w grupie Skin Yard. Pozwoliło to Cornellowi zostać pełnoprawnym frontmanem. - Proponowaliśmy Mattowi już wcześniej, by do nas dołączył, ale zgubił nasz numer - żartował na łamach "Melody Makera" Cornell. - Tym razem pojawił się pod naszymi drzwiami z kwiatami i bombonierką. I taka jest nasza historia.

Nazwa grupy zaczerpnięta została od współczesnej rzeźby, A Sound Garden, która w 1982 roku była prezentowana w Magnuson Park w Seattle. Były to metalowe rury, które pod wpływem wijącego wiatru wydawały różne dźwięki. Jej twórcą był Doug Hollis.

Pierwszy fonograficzny ślad grupa pozostawiła po sobie na składance "Deep Six", na której znalazły się utwory obiecujących zespołów z Seattle - The Melvins, Green River, Malfunkshun, Skin Yard i The U-Men. Soundgarden dostarczyli na potrzeby wydawnictwa kawałki "Heretic", "Tears to Forget" i "All Your Lies".

Koncertowe wyczyny Soundgarden zwróciły uwagę lokalnego radiowca, Jonathana Ponemana, który bardzo chciał wydać płytę zespołu. Kim postanowił więc skontaktować go z Bruce'em Pavittem, dawnym kolegą, który założył właśnie wytwórnię Sub Pop. Pavitt wyłożył 20 tysięcy dolarów i tak zaczęła się historia jednej z najbardziej cenionych, alternatywnych firm wydawniczych.

- Z Sub Popem była zabawna historia, ponieważ znam Bruce'a Pavitta (współzałożyciela) odkąd miałem 10 lat, ponieważ pochodził z tego samego miasta, co Hiro i ja - wspominał Kim. - Chodziliśmy do jednego liceum i razem pracowaliśmy w rozgłośni radiowej. Nie byliśmy najlepszymi przyjaciółmi, ale się kumplowaliśmy. W każdym razie, był mi winny przysługę, bo spotykałem się z jego siostrą, więc podpisał z nami umowę.

Ostatecznie dla Sub Pop grupa wydała w 1987 roku singel "Hunted Down", na którego B stronie znalazł się numer "Nothing to Say" i EP-kę "Screaming Life" oraz rok później kolejną EP-kę, "Floop". Za produkcję utworów z pierwszych dwóch krążków odpowiadał nadworny producent Sub Popu, Jack Endino, który później wsławił się, pracując przy debiucie Nirvany, "Bleach". Trzecie z wydawnictw ujrzało światło dzienne już po premierze pierwszego longplaya bandu, który ukazał się jednak w barwach innej firmy.

Niestety, pomimo koleżeńskich układów z szefami, przymierzając się do wydania długogrającego debiutu Soundgarden musiała zmienić wytwórnię. - Uwielbialiśmy Sub Pop, ale mieli bardzo słabą dystrybucję i bardzo mało kasy - tłumaczył Kim w magazynie "Raw". - Kiedy nakład naszego wcześniejszego krążka skończył się, nie mieli za co dotłoczyć kolejnych. Rozmawialiśmy z SST Records, która miała w katalogu nieźle radzące sobie zespoły Saint Vitus, Screaming Trees czy Das Damen. Sprawa była prosta - mieli pieniądze i dystrybucję.

Małe wydawnictwa sprawiły, że kapelą ze Seattle zaczęli interesować się również fonograficzni giganci - Geffen, Capitol, Epic czy A&M. Chociaż na stół trafiały czeki z wieloma zerami, zespół nie był jeszcze zainteresowany współpracą. - Nie chcieliśmy angażować się w czyjąś grę - wyjaśniał na łamach "Chicago Tribune" gitarzysta. - Najpierw chcieliśmy sami poznać ten przemysł. Nie chcieliśmy zostać do niego wciągnięci.

Długogrający debiut formacji, "Ultramega OK", ukazał się ostatecznie nakładem SST Records. - Większość wytwórni była bardzo rozczarowana, tylko A&M uznało, że dobrze robimy - kontynuował Kim. - Pewnie dlatego później podpisaliśmy kontrakt właśnie z nimi.

Materiał na "Ultramega OK" powstawał w studiu Dogfish Sound w Newberg, w stanie Oregon. Tym razem za konsolą zasiadł Drew Canulette, wspomagający wcześniej podczas sesji m.in. Black Flag. Niestety, pomimo dobrego CV producenta, rezultat rozczarował muzyków. - Zasugerowało go SST, bo miało z nim dobry układ - żalił się później wokalista w wywiadzie dla brytyjskiego "Kerranga!". - Żałuję, bo to powinna być jedna z naszych najlepszych płyt, tymczasem spowolniła bieg naszej kariery, bo nie brzmieliśmy jak my.

Pomimo niezadowolenia, grupie udało się przebić poza Seattle, a płyta zdobyła nawet nominację do Grammy w kategorii najlepsze metalowe wykonanie, przegrywając ostatecznie z Metallicą.

Zespół zdobył więc upragnione doświadczenie i uznał, że już czas przenieść się do dużego wydawcy. We wrześniu 1988 roku Amerykanie podpisali więc umowę z firmą, która od początku robiła na nich najlepsze wrażenie, A&M Records. Do współpracy tym razem zaangażowali producenta ze Seattle, Terry'ego Date'a, który wybrał na sesję lokalne studio London Bridge. Płyta "Louder Than Love", którą jeden z amerykańskich dziennikarzy przyrównał do startu Boeinga 747, ukazała się w wrześniu 1989 roku.

W utworach wyraźnie słuchać było inspiracje Led Zeppelin i Black Sabbath, co sprawiło, że grupę kojarzono ze sceną metalową, która w latach 80. rozkwitała w Kalifornii. Panowie mieli jednak swoje zdanie na ten temat. - Byliśmy pod większym wpływem sceny alternatywnej z Waszyngtonu, niż czegokolwiek, co pochodziło z Los Angeles - tłumaczył gitarzysta. - Kiedykolwiek tylko grupy pokroju Sonic Youth, Minor Threat, Big Black z Chicago, The Butthole Surferes z Teksasu czy Black Flag przyjeżdżały na koncerty, wszyscy miejscowi muzycy przychodzili je zobaczyć.

- Byliśmy punkową kapelą z długimi włosami - wyjaśniał z kolei w rozmowie z "Chicago Tribune". - Graliśmy z punkową postawą, ale muzyka była wolniejsza, bardziej transowa.

Jeszcze lepiej styl Soundgarden opisał Cameron w rozmowie z dziennikarzem "Kerranga!". - To powolny, seksowny groove, ale z mnóstwem sprzężonych gitar i prostym, rockowym brzmieniem, z tym, że granym z nieco innym podejściem - wyjaśniał bębniarz.

Muzycy powoływali się również na inspiracje Killing Joke, Bauhaus, ale i MC5 oraz The Stooges czy New York Dolls.

Pomimo dobrych recenzji, z uwagi na słabą dystrybucję longplay "Louder Than Love", rozszedł się zaledwie w nakładzie 180 tysięcy egzemplarzy. Tym razem problemem nie była tylko wytwórnia (która przejęta przez PolyGram nie przyłożyła się nadto do promocji), lecz także sklepy, które z uwagi na zawarte na płycie utwory "Hands All Over" (z tekstem "you're gonna kill your mother") oraz "Big Dumb Sex" (w którym 36 razy pada słowo "fuck") nie zawsze dopuszczały "Louder Than Love" do sprzedaży.

Tuż po zakończeniu sesji, szeregi grupy opuścił Hiro, który zapragnął uzyskać dyplom z fizyki. - Znudziło mu się bycie muzykiem, nie lubił koncertować - wyznał frontman w rozmowie z "Sounds". - Coraz mniej wnosił do zespołu. Coraz gorzej radził sobie z presją. Chciał wrócić do szkoły i skończyć studia z fizyki. Wybrał dziwny moment, by odejść, bo właśnie zaczynało nam się dobrze układać. Mieliśmy budżet na trasy. Nie musieliśmy już dźwigać wzmacniaczy ani przemierzać wielkich odległości w furgonetce.

Pierwszym zastępcą był Jason Everman, który wcześniej grał w Nirvanie. Nie zagrzał on jednak długo miejsca, bo chociaż nowi koledzy doceniali jego umiejętności muzyczne, nie znaleźli nici porozumienia na poziomie personalnym. Z Soundgarden nagrał zaledwie jeden numer - cover kawałka "Come Together" z repertuaru The Beatles, który trafił na brytyjskie wydanie singla "Hands All Over". - Widziałem Nirvanę z Evermanem, a później Soundgarden też z nim w składzie - wyjawił DJ stacji KCMU, Mark Iverson. - A potem odszedł. Musi być największym pechowcem w tym biznesie.

Ostatecznie do składu dołączył Ben Shepherd. - To był kreatywny i emocjonalny zastrzyk, którego tak potrzebowaliśmy - cytował gitarzystę Greg Prato w książce "Grunge Is Dead". - To była ta iskra, której nam brakowało. Czuliśmy się jak drużyna, jak bracia.

Z nowym muzykiem, zespół najpierw zarejestrował dwa utwory - "A Thousand Years Wide" oraz "H.I.V. Baby", które trafiły na kompilację "Sub Pop Singles Club" (październik 1990).

W tym samym mniej więcej czasie, kwartet rozpoczął prace nad trzecim długogrającym dziełem. Panowie ponownie postanowili skorzystać z usług Date'a. Nagrania odbywały się Bear Creek Studios w Woodinville (nieopodal Seattle), a także w Los Angeles. - Wtedy, zarówno rzeczy, które ja robiłem, jak i ich muzyka, nie były prezentowane w radiu - wspominał producent. - Nikt nie brał tego poważnie. Dało nam to ogromną wolność artystyczną. Mogliśmy robić, co tylko chcieliśmy. Nie miałem żadnych oczekiwań, wiedziałem jednak, że to dobra płyta.

Longplay zatytułowany "Badmotorfinger" ukazał się w październiku 1991 roku. Zestaw promowały single "Jesus Christ Pose", a następnie "Outshined" i "Rusty Cage". Do wszystkich powstały klipy, które MTV umieściło na playliście. - Ten album brzmiał znacznie mroczniej - czytamy wypowiedź Camerona w "Grunge is Dead". - Osiągnęliśmy cięższe brzmienie gitar, a Ron St. Germain zajął się miksami. Zrobił mnóstwo płyt, które lubimy jak chociażby - "I Against" Bad Brains. Bębny są więc trochę suche, a bas naprawdę głośny, co dało naprawdę fajny efekt. Materiał sporo się różni od "Louder Than Love".

Longplay otrzymał znakomite recenzję i w ciągu pół roku osiągnął sprzedaż rzędu pół miliona egzemplarzy. Nie był to jednak superhit. Album nie miał szans z wydanym w tym samym czasie przełomowym "Nevermind" Nirvany. Muzycy Soundgarden się jednak nie zrażali.

- Zawsze powtarzaliśmy, że chodzi nam o długowieczność - komentował gitarzysta. - Kto dziś, na przykład, kupuje płyty Petera Framptona, podczas gdy ludzie nadal kupują Pink Floyd i Led Zeppelin. Mamy już złotą płytę. Wszystko jest tylko kwestią czasu.

"Nevermind" co prawda nigdy nie udało się przeskoczyć, ale w styczniu 1993 roku "Badmotorfinger" dotarł do platynowego pułapu.

Nieco ponad miesiąc wcześniej ukazał się album "Ten" Pearl Jam. Tym samym najpopularniejszym słowem w muzycznych mediach stało się "grunge". Jego geneza użycia w stosunku do sceny Seattle do dziś jest niejasna, i tak naprawdę nie wiadomo, kto - według niektórych źródeł Jack Endino, acz on sam nie jest tego taki pewny - użył go w takim kontekście po raz pierwszy (dosłownie grunge oznacza brudny, niechlujny). Sami zainteresowani podchodzili jednak do szufladki "grunge" z dużą rezerwą, podkreślając różnice dzielące zespoły kojarzone z nurtem. - To angielskie słowo - przekonywał Cornell. - Pierwszy raz usłyszeliśmy je, gdy Mudhoney zaczęli stawać się popularni w Anglii. W Stanach też po raz pierwszy zobaczyłem je w angielskiej gazecie. To nie jest tak, że Pearl Jam robi to samo, co my. "Jeremy" nie przypomina niczego, co myśmy nagrali. Różni się od nas tak samo, jak Nirvana.

- Jedyne, co mnie naprawdę irytuje - wyznał kiedyś perkusista, Matt Cameron. - To fakt, że ludzie patrzą na zespoły z Seattle w oderwaniu od chronologii. My byliśmy jednymi z pierwszych, którzy podpisali kontrakt z dużą wytwórnią płytową - którzy wyszli z tej zdumiewająco urodzajnej w talenty sceny, jaka osiągnęła swój punkt kulminacyjny około 1986-1987 roku. Staliśmy się czymś w rodzaju świnek doświadczalnych torujących drogę innym zespołom.

Poczucie "krzywdy" pozostało zresztą w muzyku nawet po latach. - Bardzo bym chciał, byśmy się znów spotkali w studiu - przyznał bębniarz po reaktywacji w 2010 roku. - Dawniej cała uwaga skupiona była na Pearl Jam i Nirvanie, chcemy sobie to teraz odbić.

Wróćmy jednak do lat 90. Pojawiło się "Badmotorfinger", które trzeba było promować na żywo. W miesiącu, w którym ukazał się krążek, Soundgarden wyruszyło w trasę u boku... Guns N' Roses oraz Skid Row, co niekoniecznie zostało dobrze odebrane. Przyjęcie tych ofert, wydawało się jednak muzykom konieczne. - Przez trasę z Guns N' Roses odsunęliśmy od siebie część publiczności Sub Popu/punk rocka/indie - czytamy wyjaśnienie Thayila w "Grunge Is Dead". - Uznali, że przeszliśmy na drugą stronę. Z kim jednak w tym czasie mieliśmy koncertować? Kiedy podpisywaliśmy umowę z GN'R, Nirvana jeszcze nie była gwiazdą. Z kim w tym gatunku, mogliśmy jechać i odwiedzić miasta, w których sami nie moglibyśmy zagrać? Sami nie byliśmy na tyle wielcy, by wystąpić w Omaha. Może dałoby radę, w mniejszym klubie, ale promotorzy nie chcieli ryzykować. To była dla nas szansa, by zagrać przed dużą publicznością.

Koncerty z Gunsami kwartet powtórzył później jeszcze w Europie, gdzie drugim otwierającym zespołem było Faith No More.

Decyzja przyniosła pożądane efekty. Płyta sprzedawała się dobrze i w kwietniu 1992 roku, Soundgarden wyruszyło w pierwsze amerykańskie tournée w roli headlinera. W lipcu natomiast pojawili się na objazdowym festiwalu Lollapalooza, gdzie grali u boku Pearl Jam czy Red Hot Chili Peppers. - To była nasza zapłata, za koncerty z tymi dziwnymi heavymetalowymi bandami, z którymi nie mieliśmy nic wspólnego - wyjaśniał Cameron. - Na Lollapaloozie, byliśmy znów ze swoimi przyjaciółmi.

Po wypełnieniu koncertowych zobowiązań, zespół wziął się za prace nad nowym materiałem. W międzyczasie, zaliczyli jednak filmowy epizod. Soundgarden, podobnie jak Pearl Jam i Alice in Chains, wzięli udział w fabularnej produkcji Camerona Crowe'a - To słodka opowieść typu chłopiec spotyka dziewczynę - wyjaśniali muzycy na łamach "Metal Hammera". - Nosi tytuł "Samotnicy" ("Singles") i jest kręcony tu, w Seattle. Mamy w nim małą rolę, gramy kapelę występującą w klubie, więc się za bardzo nie wysilamy aktorsko. (gwoli ścisłości, dodatkową, epizodyczną rolę otrzymał sam Cornell).

Zespół wykonał w filmie premierowy numer "Birth Ritual". W obrazie wybrzmiała ponadto solowa piosenka Chrisa "Seasons"" - obydwie trafił później na soundtrack wydany w czerwcu 1992.

Udział w dziele Crowe'a w pewien sposób przyczynił do powstania jednego z największych przebojów Soundgarden, "Spoonman". - Jeff Ament (basista Pearl Jam) pracował na planie jako scenograf - wspominała Susan Silver, menedżerka Soundgarden i żona frontmana. - W pokoju Cliffa Ponciera było mnóstwo kaset, w tym jego demo. Jeff był tak dokładny, że napisał na kasecie wymyślone tytuły piosenek, choć na filmie kompletnie tego nie widać. Kiedy Chris pojawił się na planie i zobaczył tę kasetę, do tytułów dopisał prawdziwe piosenki i nagrał je. Wziął okładkę, którą zrobił Jeff, a zaprzyjaźniony pracownik A&M wytłoczył mu tysiąc kopii. Zrobił to jako prezent, dla Crowe'a, resztę rozdał między znajomych. Były tam "Fluttergirl", "Spoonman", "No One But You", "Missing" i chyba jeszcze jeden numer.

Rzeczony "Spoonman" w zmienionej wersji trafił później na longplay "Superunknown".

- Kiedy zaczęliśmy przygotowywać "Superunknown", "Badmotorfinger" zdążyło się już pokryć złotem, więc oczekiwania wobec kolejnej płyty większe - wyjaśniał bębniarz. - Byliśmy jednak w szczytowej formie. Wszystkie działa naładowane - pisaliśmy naprawdę fajne kawałki i naprawdę dobrze je wykonywaliśmy.

Nagrania odbywały się w Bad Animals Studio w Seattle. Do roli producenta, firma zatrudniła Michaela Beinhorna, który zasłynął dzięki płytom Red Hot Chili Peppers. Okazał się on jednak bardzo wymagający (odpowiednie ustawienie gitary potrafiło zająć kilka dni). - Świetnie i bezproblemowo pracowało się z nim z menedżerskiej perspektywy - wyjaśniała żona Cornella. - Natomiast żaden muzyk nie wspominał tego doświadczenia dobrze. Sesje z nim należały do zbyt przyjemnych, ale do diabła, nagrywał naprawdę świetne płyty.

Proces okazał się jednak tak męczący, że ostateczny miks zlecono Brendanowi O'Brienowi ("4th of July" zmiksował jeszcze Beinhorn). - Wiedzieliśmy, że mamy dobry album, ale mieliśmy już tego dosyć, przestało nam zależeć - przypominał Matt. - I wtedy pojawił się bezproblemowy Brendan. Zajęło mu to półtora tygodnia, może dwa. Pracował zupełnie inaczej niż my, po prostu załatwiał sprawę. Kiedy wzięliśmy gotowy materiał do domu i go posłuchaliśmy, wiedzieliśmy, że mamy bardzo dobrą płytę.

Longplay "Superunknown" pojawił się w sprzedaży w marcu 1994 roku. - Wziąłem to z kasety wideo pod tytułem "Superclown" - wyjaśniał genezę tytułu wokalista. - Spojrzałem na nią, nie wiedząc co to jest i przeczytałem "Superunknown". Później zacząłem się zastanawiać nad tym przekręconym tytułem. Był dziwny i potężny.

Utworem poprzedzającym zestaw był podrasowany "Spoonman", który przy okazji "Samotników" był numerem akustycznym, a na płycie skończył z hałasującymi gitarami i szalejącymi perkusjonaliami. Tym razem nikt i nic nie przeszkodziło w sukcesie. Album zadebiutował na szczycie zestawienia Billboardu i na pniu rozszedł się w nakładzie ponad miliona egzemplarzy. Ostatecznie, wynik ten udało się pomnożyć 5 razy. W 2003 roku, dzieło znalazło się na 336. pozycji listy 500 najważniejszych albumów wszech czasów sporządzonej przez magazyn "Rolling Stone". Z płyty wykrojono łącznie 5 singli, z których największym hitem okazała się ballada "Black Hole Sun", wspomagana przez apokaliptyczno-psychodeliczny teledysk. Za reżyserię klipu odpowiadał Howard Greenhalgh.

Zgodnie z rockandrollowym "prawem", premierze płyty musiały towarzyszyć koncerty. - To była nasza pierwsza trasa z prawdziwego zdarzenia - można przeczytać wspomnienia Camerona w "Grunge Is Dead". - Mieliśmy produkcję, nagłośnienie, oświetlenie i graliśmy wszędzie. Przez większą część była niezła zabawa, ale potem Kurt umarł i wszystko zaczęło się psuć.

- Nie wydaje mi się, żeby były jakieś spięcia personalne, te pojawiły się później, ale chyba w wyniku stresu związanego z byciem w drodze, przestaliśmy się dogadywać - podobnie pamiętał tamte chwile Kim. - Nasz ostatni show na Memorial Stadium w Seattle był naprawdę słaby. Chris miał problemy z głosem, a po koncercie po prostu wsiadł do samochodu i odjechał.

Zespół zrobił sobie kilka miesięcy przerwy i zaczął prace nad nowym materiałem. W pierwszym rzucie powstały kawałki "Blind Dogs" i "Kyle Petty (Son of Richard)", które znalazły się odpowiednio na soundtracku do "Basketball Diaries" i składance "Home Alive - The Art of Self Defense".

W końcu panowie zamknęli się w studiu należącym do Stone'a Gossarda. - To był mój pomysł, by nagrywać w Litho z Adamem Kasperem, bo ostatnio sytuacja w zespole była napięta - wyjaśniał Cameron. - Ci wielcy producenci, to nie była nasza bajka. Wróciliśmy więc w do domowego sposobu nagrywania, z naszym kumplem, Adamem. Było dobrze, ale nie wszystkim chodziło o to samo. Próbowałem innych zmotywować, ale jak ktoś nie ma ochoty współpracować, do niczego go nie zmusisz. Ta sesja nie sprawiała nam przyjemności.

Mając za sobą pewien etap prac, zespół wyruszył w letnią trasę po Europie. Zmiana otoczenia niewiele pomogła. - Wróciliśmy i Chris zaczął pracować nad jakimiś demami, ja też - wspominał gitarzysta. - W pewnym momencie okazało się jednak, że to, co uważałem za etap pre-produkcji, okazało się zasadniczą produkcją, a wersje demo, gotowym materiałem. Totalny brak porozumienia.

Piąty longplay Soundgarden opatrzono tytułem "Down the Upside". Miksów dokonano w znanych już grupie Bad Animals Studios w Seattle. - To było 6 długich miesięcy - wyznał Kasper. - (...) Mieliśmy bardzo dużo kawałków, bo każdy z chłopaków coś pisał. To były jeszcze czasy przed Pro Tools, więc pracowało się w zupełnie inny sposób. Teraz można trzymać wszystkie wersje do ostatniej chwili, my pracowaliśmy analogowo, a wtedy tak się nie da.

Longplay ukazał się w maju 1996 roku i w porównaniu z poprzednikiem, nie okazał się sukcesem komercyjnym (w USA sprzedał się zaledwie milion). Sami muzycy nie byli do końca przekonani, co do jakości materiału. - Nie byłem zadowolony i sądzę, że Chris też nie był - przytoczył wypowiedź gitarzysty Prato. - Z takimi odczuciami ruszyliśmy w trasę. Może gdybym był bardziej szczery, zaczął dyskutować, sprawy potoczyły się inaczej.

Podobnie to widział perkusista. - Sesje były mordęgą - tłumaczył Cameron. - A kiedy zaczęliśmy koncertować, zaczęło się robić coraz gorzej. Po prostu okropnie. Dużo picia, złych klimatów, gwiazdorskiego pieprzenia. Zacząłem się zastanawiać, jak się z tego wyplatać. Ben nie był w stanie zagrać jednego koncertu, nie wyładowując agresji. Tu już w ogóle nie chodziło o muzykę.

Shepherd rzeczywiście zachowywał się źle, co w dużym stopniu wynikało z ilości wypijanego alkoholu. Czara goryczy przelała się w lutym 1997 roku w Honolulu, kiedy basista zdewastował wzmacniacz i zszedł ze sceny przed końcem koncertu. W jego ślady poszedł gitarzysta, show we dwóch musieli skończyć Cornell i Cameron. Po powrocie do Seattle podjęto decyzję o zakończeniu działalności zespołu. - Chris robił co tylko mógł, by odbudować porozumienie między nami - komentował już po rozpadzie Thayil. - Wcześniej był w tym beznadziejny, ale na tej trasie naprawdę wziął na siebie rolę przywódcy. Starał się z całych sił, by nas połączyć i podziwiam go za to. To chyba jednak było za mało i za późno. Nie widziałem rozpadającego się zespołu, tylko to, że Ben i ja byliśmy nieszczęśliwi. Matt zresztą też. Prawdopodobnie dlatego Chris wziął na siebie rolę przywódcy i próbował nas połączyć, bo widział, że nie jesteśmy zadowoleni. Wykazał się dużą odwagą, ale jak już powiedziałem - to było za mało i za późno.

8 kwietnia 1997 roku wystosowano oficjalny komunikat: "Po 12 latach członkowie Soundgarden zgodnie i wspólnie zdecydowali o rozwiązaniu zespołu, by zająć się innymi sprawami".

- Nie było między nimi nienawiści - tłumaczyła później menedżerka. - To był po prostu dysfunkcyjny związek. Żyli ze sobą, ale już ze sobą nie rozmawiali. (...) Byli nieszczęśliwi, mieli swoje problemy, ale nikt nic nie mówił. Zaczęło się więc psuć od środka.

Zwieńczeniem była wydana przez wytwórnię kompilacją "A-Sides", która ukazała się w listopadzie 1997 roku.

Po zakończeniu działalności Soundgarden, muzycy poszli swoimi drogami. Thayil współpracował z Dave'em Grohlem (w ramach projektu Probot) oraz zespołami SunnO))) i Boris. Shepherd wziął udział w Desert Sessions Josha Homme'a, grał też z Markiem Laneganem i wydał drugą płytę swego pobocznego projektu Hater. Cornell natomiast w 2001 roku połączył siły z członkami Rage Against the Machine tworząc supergrupę Audioslave, z którą nagrał 3 płyty. Prowadził też samodzielną karierę. W 1999 roku wydał solowy debiut "Euphoria Morning". Kolejny - "Carry On" - ukazał się dopiero w 2007 roku. W 2008 roku napisał piosenkę przewodnią do filmu o przygodach Jamesa Bonda, "Casino Royal". Numer nosił tytuł "You Know My Name". Największe zamieszanie wywołał jednak trzecim krążkiem, "Scream", który nagrał z hiphopowym producentem Timbalandem, który wcześniej pracował z Missy Elliott, Justinem Timberlakiem czy Nelly Furtado.

Przez długie lata muzycy z góry przekreślali możliwość reaktywacji. W marcu 2009 roku trzy czwarte Soundgarden (bez Chrisa Cornella) wystąpiło razem podczas jednej z imprez Toma Morello w ramach Justice Tour. - Od dawna nie byłem tak podekscytowany - zachwycał się na scenie gitarzysta Rage Against The Machine. - Czuję się, jakbym wygrał na loterii. Proszę państwa, oto Kim Thayil, Ben Shepherd, Matt Cameron i Tad Doyle jako Tadgarden. Panowie wykonali z pomocą Morello "Spoonman" a także "Nothing to Say" i "Hunted Down". - Szkoda, że mnie tam nie było - skomentował później Cornell. - Gdybym był, pewnie wskoczyłbym na scenę.

Dość niespodziewanie, 1 stycznia 2010 roku, pojawiło się oświadczenie.

- 12-letnia przerwa się skończyła - można było przeczytać w komunikacie wokalisty, Chrisa Cornella na serwisie Twitter. - Czas wziąć się za sesję. Rycerze dźwiękowego stołu wracają. Ta sama wiadomość pojawiła się na profilu Pearl Jam, której obecnym perkusistą był Matt Cameron.

Zespół nie przedstawił oficjalnych planów, ale stopniowo pozwalał fanom oswajać się z powrotem.

16 kwietnia 2010 roku, Chris Cornell, Kim Thayil, Ben Shepherd i Matt Cameron pojawili się na scenie Showbox Theater w Seattle jako Nudedragons, by po raz pierwszy od 12 lat zagrać wspólny koncert (informacja o występie podana została dzień wcześniej, bilety rozeszły się w 15 minut). Nagrania z koncertu zostały później umieszczone na YouTube.

W sierpniu kwartet wystąpił na festiwalu Lollapalooza (już stacjonarnym) oraz poprzedzającym go rozgrzewającym występie w Chicago.

Na 28 września 2010 roku zapowiedziano kompilacyjne wydawnictwo "Telephantasm". Na zestaw złożyły się przeboje znane z albumów, rarytasy wydane na EP-kach i nagrania koncertowe. Całość uzupełnił niepublikowany dotąd numer "Black Rain", pochodzący z sesji do longplaya "Badmotorfinger".

Kompilacja jednocześnie została udostępniona w "Guitar Hero 6", co sprawiło, że na tydzień przed premierą pokryła się platyną, ponieważ wydawca gry - Activision - zamówił milion kopii.

Jesienią zespół był muzycznym gościem programu "Conan", co oznaczało pierwszy telewizyjny występ od 13 lat.

- Sama myśl o powrocie wydawała mi się dziwna - wyjaśniał frontman podczas jednego z wywiadów w 2010 roku. - W końcu oficjalnie rozwiązaliśmy zespół. Teraz jednak nie czuję jakbyśmy się rozstali i wrócili. Ciężko to wyjaśnić, ale mam raczej wrażenie, jakbyśmy po prostu zrobili sobie długą przerwę. Wydaje mi się, że cały czas byłem w zespole.

Single
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Hands All Over	Soundgarden	04.1990	82[2]	-	A&M AMCD 560	[written by Chris Cornell, Kim Thayil][produced by Terry Date, Soundgarden]
Loud Love	Soundgarden	07.1990	87[2]	-	A&M AM 574	[written by Chris Cornell][produced by Terry Date, Soundgarden]
Jesus Christ Pose	Soundgarden	04.1992	30[3]	-	A&M AM 862	[written by Soundgarden][produced by Terry Date, Soundgarden]
Rusty Cage	Soundgarden	06.1992	41[1]	-	A&M AM 874	[written by Chris Cornell][produced by Terry Date, Soundgarden]
Outshined	Soundgarden	11.1992	50[2]	-	A&M AM 0102	[written by Chris Cornell][produced by Terry Date, Soundgarden]
Spoonman	Soundgarden	02.1994	20[4]	-	A&M 5805392	[written by Chris Cornell][produced by Michael Beinhorn/Soundgarden]
The Day I Tried to Live	Soundgarden	04.1994	42[2]	-	A&M 5805952	[written by Chris Cornell][produced by Michael Beinhorn/Soundgarden]
Black Hole Sun	Soundgarden	08.1994	12[6]	-	A&M 5807532	[silver-UK][written by Chris Cornell][produced by Michael Beinhorn/Soundgarden]
Fell on Black Days	Soundgarden	01.1995	24[6]	-	A&M 5809452	[written by Chris Cornell][produced by Michael Beinhorn/Soundgarden]
Pretty Noose	Soundgarden	05.1996	14[12]	-	A&M 5816202	[written by Chris Cornell][produced by Soundgarden/Adam Kasper]
Burden in My Hand	Soundgarden	09.1996	33[4]	-	A&M 5818542	[written by Chris Cornell][produced by Soundgarden/Adam Kasper]
Blow Up the Outside World	Soundgarden	12.1996	40[6]	-	A&M 5819862	[written by Chris Cornell][produced by Soundgarden/Adam Kasper]
Black Rain	Soundgarden	08.2010	109[1]	96[1]	A&M	[written by K.Thayil/B.Shepherd/Chris Cornell][produced by Soundgarden]
Live to Rise	Soundgarden	05.2012	-	110[4]	A&M	[written by Chris Cornell]

Albumy
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Louder Than Love	Soundgarden	01.1990	-	108[16]	A&M 5252	[produced by Terry Date,Soundgarden]
Badmotorfinger	Soundgarden	04.1992	39[2]	39[58]	A&M 5374	[2x-platinum-US][silver-UK][produced by Terry Date,Soundgarden]
Superunknown	Soundgarden	03.1994	4[44]	1[1][75]	A&M 540 198	[5x-platinum-US][gold-UK][produced by Michael Beinhorn/Soundgarden]
Down on the Upside	Soundgarden	06.1996	7[11]	2[43]	A&M 540 526	[platinum-US][silver-UK][produced by Adam Kasper/Soundgarden]
A-Sides	Soundgarden	11.1997	90[1]	63[11]	A&M 540 833	[silver-UK][produced by Michael Beinhorn, Drew Canulette, Terry Date, Jack Endino, Adam Kasper, Soundgarden]
Telephantasm	Soundgarden	10.2010	83[2]	24[5]	Polydor 2744216 [UK]	[platinum-US][produced by Michael Beinhorn, Drew Canulette, Terry Date, Jack Endino, Adam Kasper, Soundgarden]
Live on I-5	Soundgarden	04.2011	130[1]	47[1]	A&M 15268	[produced by Adam Kasper]
King Animal	Soundgarden	11.2012	21[5]	5[13]	A&M 17717	[produced by Adam Kasper/Soundgarden]

Ice-T

Ice T, właśc. Tracy Morrow (ur. 16.02.1958r, Newark, New Jersey, USA).

Pierwszy raper ze Wschodniego Wybrzeża, którego twórczość spotkała się z uznaniem na zachodzie Stanów. Kontrowersyjna sztuka pioniera gangsta rapu stworzyła podstawy artystyczne dla wielu innych twardych emce. W ciągu kilkunastu lat aktywności na scenie Ice-T uzyskał nie tylko status żywej legendy rapu, ale także szanowanego aktora.

Ice-T urodził się 16 lutego 1958 r. w Newark (stan New Jersey) na Wschodnim Wybrzeżu. Gdy miał zaledwie kilka lat, oboje jego rodziców zginęło w wypadku samochodowym. Następnie przeniósł się wraz z wychowującą go ciocią do Los Angeles, gdzie odkrył poezję awangardowego twórcy o pseudonimie Iceberg Slim. Morrow, całkowicie zafascynowany dokonaniami ulicznego poety, przyjął na jego cześć przydomek i zaczął tworzyć własne teksty, które następnie rapował. Na początku lat 80-tych wydał kilka dwunastocalowych singli, na których powoli kształtował własny styl wyrazu. Dzięki często granym koncertom, Ice-T został zauważony przez reżyserów niskobudżetowych filmów hiphopo-wych, co zaowocowało otrzymaniem małych ról w obrazach „Rappin”’ (reż. Joel Silberg, 1985), -Breakin' (reż. Joel Silberg, 1984) i „Breakin’ II: Electric Boogaloo" (reż. Joel Silberg, 1984). 

 Na początku kariery Ice współpracował z lokalnymi twórcami popularnego electro-hopu -z Los Angeles, jak np. Egyptian Lover. Tracy nie odnalazł się jednak w tanecznych klimatach electro i w solowej twórczości skłonił się ku ostrzejszym brzmieniom. Singiel „Dog N The Wax” (1986), silnie inspirowany twórczością  Run-D.M.C., na stronie B miał utwór „Six In The Morfin'”, stanowiący pierwszoosobową opowieść z życią uciekającego przed policją przestępcy. Kawałek ten, jak i wcześniejsze nagrania Morowa, uważane są obecnie za utwory, które przyczyniły się do stworzenia podwalin nurtu gangsta rap, spopularyzowanego następnie przez takie grupy, jak chociażby -  N.W.A. i  Above The Law.

Ice-T nawiązał w połowie lat 80-tych współpracę z producentem o pseudonimie Afrika Islam   i DJ'em Aladdinem, z którymi wspólnie nagrał debiut „Rhyme Pays” (1987), wydany w wytwórni Sire Records. Pierwszy album z Zachodniego Wybrzeża, na którym pojawił się hardcore rap, szybko rozszedł się w złotym nakładzie i rozpoczął właściwie wieloletnią karierę Ice-T. Artysta niebawem nagrał „Colors”, tytułowy utwór do filmu „Barwy” (reż. Dennis Hopper, 1988). Klasyczne

dziś nagranie, brutalnie opisujące miejską rzeczywistość, potwierdziło ważną pozycję twórcy na lokalnej scenie. Kolejnym krokiem było założenie przez Morrowa wytwórni Rhyme Sindicate, której dystrybucji podjęła się oficyna Sire/Warner. Wydany w niej drugi solowy krążek -okryty złotem „Power” z 1988r - zawierał znacznie więcej bezkompromisowych opowieści o brudnym życiu na ulicach, które Ice-T dobrze znał z doświadczenia. W bardzo szczegółowo opowiadanych historiach Tracy wcielał się w postaci morderców, gangsterów i alfonsów, przez co teksty rapera brzmiały bardzo wiarygodnie, ale jednocześnie wywołały wielkie kontrowersje. Wiele konserwatywnych organizacji nie zrozumiało, że dosadny storytelling Ice’a nie gloryfikuje przestępczego trybu życia, lecz przedstawia po prostu jego ciemne strony. Odpowiedzią rapera na liczne ataki był album „Iceberg Slim: The Iceberg/Freedom Of Speech... Just Watch What You Say” (1989), w pełni poświęcony kwestii wolności słowa w sztuce. Wydawnictwo ukazało się równocześnie z książką o tym samym tytule. W dziele tym Ice-T dokładnie opisał swoje wyobrażenie o funkcjonowaniu mechanizmów władzy, które przywołało na myśl Orwellowską wizję całkowitego podporządkowania jednostki rządzącym. Inteligentna i mocna krytyka wyrażona przez Ice-T uczyniła z rapera gwiazdę szerokiego formatu, przynosząc mu zarazem trzeci złoty album w karierze („Rhyme Pays” zdobył to odznaczenie w 1991). Raper o wyrazistych poglądach politycznych odbył serię wykładów na prestiżowych amerykańskich uczelniach, podczas których poruszał problematyczną tematykę Pierwszej Poprawki do Konstytucji, czyli wolności słowa.

Na początku lat 90-tych Tracy silnie zaangażował się w karierę aktorską. Pierwszym ważnym filmem z jego udziałem był obraz typu blaxploitation „New Jack City” (reż. Mario Van Peebles, 1991), na którego ścieżce znalazł się nagrodzony nagrodą Grammy solowy utwór Ice’a „New Jack Hustler”. Nagranie pojawiło się również na czwartym albumie artysty - „O.G. Original Gangster” z 1994. Krążek przeszedł do historii jako jeden z największych klasyków gangsta rapu. W szczytowym momencie kariery Ice stworzył spójną płytę, łączącą szokujący storytelling o przestępczej tematyce, poważny komentarz społeczno-polityczny, buntownicze manifesty przeciwko władzy, przestrzegające opowieści  i portrety psychologiczne osób żyjących na bakier z prawem. Złoty majstersztyk gatunku zawierał ostre beaty z funkowym zabarwieniem, które pogłębiały ponurą wizję życia, przedstawioną w tekstach.

„Body Count”, tytuł jednego z utworów znajdujących się na „O.G. Original Gangster”, posłużył raperowi jako nazwa dla nowozałożonej grupy metalowej. O ile trzy płyty w dorobku zespołu („Body Count” z 1992, „Born Dead" z 1994 i „Violent Demise: The Last Days” z 1997) nie wniosły wiele do ostrego rocka, to twórczość Body Count wywołała liczne protesty na tle wolności słowa. Najbardziej kontrowersyjny kawałek grupy - „Cop Killer” - to pierwszoosobowa opowieść o czarnoskórym mordercy, który przemierza ulice Los Angeles i zabija policjantów mszcząc się za zabójstwo Rodneya Kinga, brutalnie zamordowanego przez policję Afroamerykanina. Szokujący utwór z debiutu zespołu spotkał się z krytyką niezliczonej ilości organizacji społecznych (głównie zrzeszających policjantów) oraz nawet samego prezydenta George'a Busha. Ostatecznie kawałek został wycofany z albumu, a kontrowersje związane z nagraniem pozbawiły Morrowa kontraktu dystrybucyjnego z gigantem Warner Records.

Piąty autorski krążek Oryginalnego Gangstera, „Home Invasion”, ukazał się w 1993 r. we współpracy dystrybucyjnej z Priority Records. Tytuł ponownie wywołał skandale, tym razem za sprawą okładki, na której mordowani są rodzice białego nastolatka ślepo zapatrzonego w hip-hopowe nauki. Ostry brzmieniowo krążek przyczynił się do spadku popularności Ice’a wśród rapowej publiczności; jednocześnie twórczość artysty cieszyła się z uznaniem głównie u białej młodzieży, gustującej w twardej muzyce z równie mocnym przekazem. W połowie lat 90-tych liczne koncerty Body Count utrzymywały mocną pozycję Ice’a wśród tej grupy słuchaczy.

W roku 1994 premierę miała książka „The Ice Opinion”, w której Ice przedstawił swoje podejście do takich tematów jak religia, polityka, kwestie rasy i edukacji. Wraz z drukowaną publikacją ukazała się trzypłytowa wersja muzyczna z recytowanymi kwestiami zawartymi w pozycji.

Szósty solowy krążek Ice’a, „VI: Return Of The Real”, ukazał się dopiero w 1996 roku. Zgodnie z tytułem raper wrócił do swoich gangsterskich korzeni, po raz kolejny dostarczając rymów o tematyce przestępczej. Materiał „7th Deadly Sin” z 1999 r„ jeden z pierwszych albumów dystrybuowanych przed premierą sklepową w formacie dźwięku mp3, kontynuował ścieżkę wytyczoną przez

poprzednie wydawnictwo. Album wydała nowa wytwórnia wykonawcy - Coroner Records. Kolejne produkcje sygnowane pseudonimem artysty to składanka „Ice-T Presents The Westside” (2004), zbierająca najważniejsze utwory w historii gangsta rapu, oraz zapis koncertu z Montreux (Szwajcaria), wydany w 2004 pod tytułem „Gangsta Culture”. Bogatą dyskografię Morrowa uzupełniają ścieżki dźwiękowe do filmów, w których występował, oraz liczne kompilacje, zarówno najlepszych hitów, jak i kawałków z pierwszych lat na scenie.

Od końca lat 90-tych artysta skupia się przede wszystkim na karierze filmowej, w której odnosi spore sukcesy. Na swoim koncie ma udział w ponad 30 produkcjach, w tym takich hitach, jak: „Johnny Mnemonic” (reż. Robert Longo, 1995), „Tank Girl” (reż. Rachel Talalay, 1995), „Judgment Day”

(reż. John Terlesky, 1999), „Na krawędzi” (reż. Helen Mirren, 2001) i „Lexie” (reż. Fred Williamson, 2004). Wystąpił także w kilku serialach telewizyjnych, m.in. „Players”, „New York Undercover” i bardzo popularnym w Stanach -„Law And Order: Special Victims Unit”. Prowadzi także własną firmę odzieżową IceWear.

Ice-T, mieszkający od kilku lat w Nowym Jorku, słynie z otwartości artystycznej, która przejawia się we współpracy z wieloma oryginalnymi twórcami. Na swoje pierwsze albumy zaprosił m.in. takich muzyków, jak Jello Biafra z punkowej legendy The Dead Kennedys i producencką ekipę - The Bomb Squad. W roku 2000 Ice-T nagrał album wspólnie z awangardowym raperem   Kool Keithem pod szyldem The Analog Brothers, na którym Ice wcielił się w postać alfonsa. W roku 2002, wspólnie z dwoma nowojorskimi raperami ( Smoothe Da Hustler i Trigger The Gambler), stworzył grupę SMG (Sex, Money, Guns), której dotychczasowy dorobek to wydany na DVD zapis koncertu o tytule „Repossession Live” oraz podziemny krążek „SMG Repossession”. Dystrybuowany na stronie internetowej artysty krążek „The Pimp Penal Code” to specyficzne wydawnictwo, na którym Ice-T i zaproszeni gości opowiadają w manierze spoken word, w jaki sposób najlepiej zostać wyrafinowanym alfonsem.

Tracy Morrow przeszedł do historii rapu nie tylko dlatego, że poruszył w tekstach brutalną tematykę przestępczego życia wielkich miast. Był jednym z nielicznych gangsta raperów, którzy na swoich płytach zawierali przynajmniej jeden kawałek z pozytywnym przestaniem. Pionier przestrzegał młodzież przed narkotykami („I’m Your Pusher”), sugerował pojednanie się gangów oraz propagował zdobywanie wiedzy, wkradając się symbolicznie do biblioteki w klipie do „Lethal Weapon” i zdobywając książki jako amunicję najpotężniejszej broni - umysłu. Najprawdziwszy „gracz” w historii hip-hopu wielokrotnie przemawiał do młodzieży bardziej przekonywująco od polityków i nauczycieli. 

Single
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [US]	Komentarz
Colors	Ice-T	06.1988	-	70[7]	Sire 27 902	[written by Ice-T, Afrika Islam][produced by Afrika Islam, Ice-T][77[4].R&B Chart]
I'm Your Pusher	Ice-T	10.1988	-	-	Sire 27 768	[written by Ice-T, Afrika Islam, Curtis Mayfield][produced by Afrika Islam][13[15].R&B Chart][sample z "Pusheman"-Curtis Mayfield]
High Rollers	Ice-T	02.1989	63[2]	-	Sire 27 574	[written by Ice-T, Afrika Islam][produced by Afrika Islam][76[5].R&B Chart]
Lethal Weapon	Ice-T	09.1989	98[1]	-	Sire 22810	[written by Ice-T][produced by Afrika Islam, Ice-T]
You Played Yourself	Ice-T	02.1990	98[1]	-	Sire W 9994 [UK]	[written by Tracy Lauren Marrow,Charles Andre Glenn,James Brown,Fred Wesley,Charles A. Bobbit][produced by Afrika Islam, Ice-T]
Superfly 1990	Ice-T with Curtis Mayfield	09.1990	48[3]	-	Capitol CL 586 [UK]	[written by Curtis Mayfield][produced by Curtis Mayfield]
New Jack Hustler (Nino's Theme)	Ice-T	04.1991	-	67[8]	Giant/Sire 19 442	[written by Tracy Lauren Marrow,Alphonso Henderson][produced by DJ Aladdin, Ice-T][49[9].R&B Chart][piosenka z filmu "New Jack City"]
I Ain't New Ta This	Ice-T	05.1993	62[2]	-	Rhyme Syndicate SYNDD 1 [UK]	[written by Tracy Lauren Marrow,Alphonso Henderson][produced by DJ Aladdin,Slej Tha Ruffedge, Ice-T]
That's How I'm Livin'	Ice-T	12.1993	21[6]	-	Rhyme Syndicate SYNDD 1 [UK]	[written by Tracy Lauren Marrow,Alphonso Henderson][produced by DJ Aladdin,Slej Tha Ruffedge, Ice-T]
Gotta Lotta Love	Ice-T	04.1994	24[4]	-	Virgin SYNDD 3[UK]	[written by Tracy Lauren Marrow,Donald Lamont][produced by Donald D, Ice-T]
I Must Stand	Ice-T	05.1996	23[3]	114[3]	Rhyme Syndicate 53 210	[written by Tracy Lauren Marrow,Santiago Sandy Sanguillen][produced by San Man, Ice-T][83[4].R&B Chart]
The Lane	Ice-T	12.1996	18[5]	-	Virgin SYNDD 6 [UK]	[written by Tracy Lauren Marrow,Richard Ascencio,Steffon Lester Johns][produced by DJ Ace,Slej Tha Ruffedge, Ice-T]
The Real One	2 Live Crew featuring Ice-T	11.1998	-	103[4]	Lil' Joe 899	[produced by Clay D, Chris Wong Won, Mark Ross][60[10].R&B Chart]

Albumy
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [US]	Komentarz
Rhyme Pays	Ice-T	08.1987	-	93[27]	Sire 25 602	[gold-US][produced by Afrika Islam]
Power	Ice-T	10.1988	-	35[33]	Sire 25 765	[platinum-US][produced by Afrika Islam,Ice-T]
The Iceberg/Freedom of Speech... Just Watch What You Say!	Ice-T	10.1989	42[2]	37[28]	Sire 26 028	[gold-US][produced by Afrika Islam,Ice-T]
O.G. Original Gangster	Ice-T	06.1991	38[4]	15[33]	Sire 26 492	[gold-US][silver-UK][produced by Ice-T,DJ Aladdin,Afrika Islam,Slej Tha Ruffedge,Bilal Bashir,Beatmaster V,Nat The Cat]
Home Invasion	Ice-T	04.1993	15[7]	14[11]	Rhyme Syndicate 53 858	[gold-US][gold-UK][produced by Ice-T,DJ Aladdin,Slej Tha Ruffedge,Hen-Gee,L.P.,Donald D,Trekan,Wolf]
Ice-T VI: Return of the Real	Ice-T	06.1996	26[3]	89[4]	Rhyme Syndicate 53 933	[produced by Ice-T,Hen-Gee,DJ Ace,Big Rich,Mad Rome,San Man,Slej Tha Ruffedge,Aquel,Dre MCE,A-Ski,Trails Of Flowalistics,L.P.]