Tangerine Dream

Zespół niemiecki, założony we wrześniu 1967 r., łączący - podobnie jak grupy Amon Duul i Can - narracyjną wyobraźnię z elektroniczną technologią. Twórcą i liderem często zmieniającej skład grupy był Edgar Froese (ur. 6.06.1944 r. w Tylży, Prusy Wschodnie, Niemcy). Debiutował jako gitarzysta w studenckim zespole The Ones (założonym w 1965 r. w szkole sztuk plastycznych w Berlinie Zachodnim), który nagrał singla i wystąpił przed Salvatore Dalim w jego sławnej rezydencji. 

W pierwszym składzie Tangerine Dream Froesemu (gitara) towarzyszyli: Volker Hambach (flet, skrzypce), Kurt Kerkenberg (bas) i Lanse Hampashash (perkusja). W 1968 r. zespół, nawiązujący podczas występów do muzyki The Doors, Grateful Dead i Jefferson Airplane, zyskał popularność na fali studenckiej kontestacji. Rok później drogi muzyków rozeszły się i Froese musiał szukać nowych partnerów. Steve Jolliffe (elektryczny flet) co prawda szybko odszedł z zespołu, ale wrócił po paru latach. Na debiutanckim albumie Tangerine Dream Electronic Meditation z 1970 r., oprócz lidera ostatecznie wystąpili: Konrad Schnitzler (wiolonczela, skrzypce, flet, instr. klawiszowe) i Klaus Schulze (perkusja, eks-Psy Free). 

Tuż po ukazaniu się albumu Schnitzler i Schulze opuścili zespół. Ten drugi znalazł się wkrótce w składzie Ashra Tempel. Na ich miejsce przyjęci zostali: perkusista jazzowego comba Agitation Free - Chris Franke (właśc. Christoph Franke, ur. 4.04.1942 r.) i Steve Schroyder. W 1971 r. Tangerine Dream nagrali album Alpha Centauri, łączący „kosmiczny rock" w stylu Pink Floyd z motywami klasycznymi. Po zastąpieniu Schroydera przez Petera Baumanna (pozyskanego z zespołu Ants) ustabilizował się skład działający do 1977 r. 

Longplay Zeit z 1972 r. był początkiem syntezatorowego etapu Tangerine Dream. Elektroniczny impresjonizm kontynuowała płyta Atem, uznana przez znanego prezentera BBC Johna Peela za najciekawszy album 1973 r. Longplay Phaedra utorował muzykom drogę na rynek brytyjski, gdzie w 1974 r. dotarł do 14. miejsca na liście płyt długogrających. Narracyjna elektronika zespołu zmierzała nieuchronnie w kierunku muzyki filmowej (najpopularniejsza z „Sorcerer" Williama Friedkina z 1977 r., amerykańskiej wersji wcześniejszej o dwadzieścia lat francuskiej ,,Ceny strachu" reż. Henri Clouzot). 

W 1974 r. Froese zadebiutował autorskim albumem Aqua. Nagrany w 1976 r. longplay Stratosfear był muzycznym wyzwaniem rzuconym buntowniczemu pokoleniu punkowców- udanym, jeśli zważyć jego rynkowy sukces. Rok później, po burzliwej trasie koncertowej, udokumentowanej albumem Encore, grupę opuścił Baumann, zakładając własną wytwórnię Private Music. Skład uzupełnił znów mulitiinstrumentalista Steve Jolliffe, a wraz z nim perkusista Klaus Krieger. Na albumie Cyclone pojawiły się nietypowe dla Tangerine Dream teksty i wokaliza, ale longplay Force Majeure był powrotem do czysto instrumentalnych poszukiwań. 

Występ Tangerine Dream w Berlinie Wschodnim w 1980 r. był zwiastunem nie tylko muzycznych przemian, które już wkrótce miały wpłynąć na kształt podzielonej Europy. Zespół zagrał tam w nowym składzie. Obok Froesego i Franke pojawił się Johannes Schmólling. Występ zarejestrowano i wydano w NRD na płycie Tangerine Dream, znanej też pod tytułem Quichotte. Kolejne dwa lata przyniosły filmowy longplay Thief, retrospektywny czteropłytowy zestaw 70 - '80 oraz premierowe płyty Tangram i Exit. Z tej ostatniej pochodził m.in temat ,,Kiev Mission", nawiązujący do orędzia rosyjskich i ukraińskich pacyfistycznych dysydentów. 

W ramach promocji Hyperborea z 1983 r. Tangerine Dream wystąpili na sześciu koncertach w Polsce. Ich fragmenty znalazły się rok później na albumie Poland-The Warsaw Concerto. Na longplayu Le Parc zespół wykorzystał komputerowy sampling, niezbyt pasujący do wirtuozerskich ambicji muzyków. W 1985 r. Johannes Schmolling wybrał działalność solową. Jego następcą został Paul Haslinger, specjalizujący się poprzednio w muzyce klasycznej. W 1988 r. grupę porzucił wierny jej przez siedemnaście lat Chris Franke. Po krótkiej współpracy z Ralfem Wadephalem (bardziej programistą niż muzykiem), Froese i Haslinger ograniczyli się do występów w duecie. Niewiele później Tangerine Dream znów występowali jako trio. Tym razem skład uzupełnił Jerome Frose - syn Edgara. Jednak niebawem z zespołem rozstał się Haslinger, zastąpiony przez Zlatko Pericę (gitara) i Linde Spa (saksofon). 

Zmianie uległy też kompozycje grupy często urozmaicone soczystymi solówkami gitarowymi Pericy. Formacja wciąż działa aktywnie dzieląc czas pomiędzy koncerty, realizację licznych zamówień na muzykę ilustracyjną do filmów oraz kolejne albumy studyjne. Elektroniczne poszukiwania Tangerine Dream były oceniane rozmaicie, jednak ich wpływ na muzykę New Age dwóch ostatnich dziesięcioleci jest bezsporny.
 

Single
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Warsaw In The Sun/Polish Dance	Tangerine Dream	10.1984	96[1]	-	Jive Electro JIVEP 74	[written by Edgar Froese, Johannes Schmoelling, Christoph Franke][produced by Edgar Froese, Johannes Schmoelling, Christoph Franke]
Towards The Evening Star	Tangerine Dream	04.1997	95[1]	-	When! WENX 1022	[written by E. Froese, J. Froese]

Albumy
Tytuł	Wykonawca	Data wydania	UK	US	Wytwórnia [UK]	Komentarz
Phaedra	Tangerine Dream	04.1974	15[15]	196[2]	Virgin V 2010	[gold-UK][produced by Edgar Froese]
Rubycon	Tangerine Dream	04.1975	10[14]	-	Virgin V 2025	[silver-UK][produced by Tangerine Dream]
Ricochet	Tangerine Dream	12.1975	40[4]	-	Virgin V 2044	[silver-UK][produced by Tangerine Dream]
Stratosfear	Tangerine Dream	11.1976	39[4]	158[7]	Virgin V 2068	[silver-UK][produced by Tangerine Dream]
Sorcerer OST	Tangerine Dream	07.1977	25[7]	153[6]	MCA MCF 2806	[produced by Tangerine Dream]
Encore	Tangerine Dream	11.1977	55[1]	178[2]	Virgin VD 2506	[produced by Tangerine Dream]
Cyclone	Tangerine Dream	04.1978	37[4]	-	Virgin V 2097	[produced by Tangerine Dream]
Force Majeure	Tangerine Dream	02.1979	26[7]	-	Virgin V 2111	[produced by Chris Franke, Edgar Froese]
Tangram	Tangerine Dream	06.1980	36[5]	-	Virgin V 2147	[produced by Chris Franke, Edgar Froese]
Thief	Tangerine Dream	04.1981	43[3]	115[10]	Virgin V 2198	[produced by Michael Mann, Tangerine Dream]
Exit	Tangerine Dream	09.1981	43[5]	195[2]	Virgin V 2212	[produced by Edgar Froese, Christopher Franke]
White Eagle	Tangerine Dream	04.1982	57[5]	-	Virgin V 2226	[produced by Chris Franke, Edgar Froese, Johannes Schmoelling]
Hyperborea	Tangerine Dream	11.1983	45[2]	-	Virgin V 2292	[produced by Chris Franke, Edgar Froese, Johannes Schmoelling]
Poland	Tangerine Dream	11.1984	90[1]	-	Jive Electro HIP 22	[produced by Chris Franke, Edgar Froese, Johannes Schmoelling]
Legend OST	Tangerine Dream	05.1986	-	96[7]	MCA 6165	[gold-UK][produced by Tangerine Dream]
Underwater Sunlight	Tangerine Dream	07.1986	97[1]	-	Jive Electro HIP 40	[produced by Chris Franke, Edgar Froese, Paul Haslinger]
Tyger	Tangerine Dream	06.1987	88[1]	-	Jive HIP 47	[produced by Tangerine Dream]