Michel Portal

Ur. 1927r, Bayonne (Francja),multiinstrumentalista, klarnecista, saksofonista, bandoneonista. W roku 1959 z wyróżnieniem ukończył klasę klarnetu w Konserwatorium Paryskim. W latach 60-tych grywał w różnych zespołach. Od tanecznych zespołów towarzyszących francuskim gwiazdom muzyki pop, poprzez folkowe zespoły baskijskie, po jazz i muzykę klasyczną.
Już w latach 60-tych rozpoczął współpracę z tak znanymi postaciami jazzu francuskiego jak Pierre Michelot, André Hodair czy Jean-Luc Ponty. Niemniej jednak jego prawdziwa jazzowa kariera związana jest z francuską sceną free jazzową. U jej progu spotkał się z takimi muzykami jak pianista Francois Tusques, czy przebywający w tamtych czasach we Francji, amerykański perkusista i długoletni współpracownik Alberta Aylera - Sunny Murray. Od tego czasu datuje się zainteresowanie Portala muzyką free.
Z drugiej strony Portal cały czas rozwija swoje zainteresowania muzyką "poważną". Studiuje muzykę kompozytorów współczesnych, takich jak Luciano Berio, Mauricio Kagel, Karlheinz Stockhausen, Vinko Globokar czy Pierre Boulez. Z większością tych muzyków współpracuje, uczestnicząc w ich projektach. W roku 1969 wspólnie z Vinko Globokarem (puzonistą), pianistą Carlosem Rogue Aisiną i perkusistą Jean-Pierrem Drouetem założył New Phonic Art - zespół "współczesnej, kameralnej muzyki improwizowanej".
Niebawem w roku 1971 powstaje Michel Portal Unit - zespół nastawiony na eksplorowanie tworzącego się wówczas nurtu swobodnej improwizacji (free improv) niezależnej od ram gatunkowych i współpracy pomiędzy muzykami europejskimi i amerykańskimi. Już w tamtych latach współpracuje z wieloma uznanymi muzykami, głównie ówcześnie awangardowych nurtów, jak Anthony Braxton, Louis Sclavis, Dave Liebman, Francois Jeanneau, Pierre Favre, Daniel Humair, Paul Motian, Han Bennink, Jack DeJohnette, Jean-Francois Jenny-Clark, Henri Texier, Charlie Haden, Martial Solal, Joachim Kuhn, Didier Lockwood, Albert Mangelsdorf czy John Surman.
Od tamtych lat zresztą trwa współpraca Portala z wieloma spośród tych muzyków. Równocześnie w dalszym ciągu rozwija swe zainteresowania muzyką współczesną, będąc laureatem wielu prestiżowych nagród. W późniejszym okresie, pragnąc rozszerzyć rytmiczny kontekst swojej muzyki zainteresował się muzyką afrykańską. Jest autorem jednej z pierwszych, europejskich płyt solowych zrealizowanych przez muzyka jazzowego - "Dejarme Solo" (1970) - reprezentującej wszystkie ówczesne zainteresowania muzyczne Portala - od muzyki folk, po free.
Jego pierwsze nagrania, jak choćby "Alors!" (1970) z Johnem Surmanem, Barre Phillipsem, Stu Martinem i (Jean-Pierrem Drouetem eksplorują cały przekrój muzyki, podobnie do solowego "Dejarme Solo". Znaleźć tu można aranżacje i muzykę przywołującą poczynania Duke'a Ellingtona z jednej strony jak i scenę free improv z drugiej. W tamtych latach też wciąż obecne są w muzyce Portala pierwiastki folkowe zarówno wywodzące się z jego ojczystej muzyki baskijskiej jak i tanga. Zresztą tango i francuskie musette co jakiś czas znajduje poczesne miejsce w jego twórczości do dnia dzisiejszego, obecnie szczególnie we współpracy z francuskim bandoneonistą Richardem Galliano (różne koncerty i takie płyty jak "Laurita", "Blow Up", "French Touch", "Gallianissimo", czy "Concerts". Z Galliano współtworzy zresztą cieszący się sporym uznaniem duet, w którym grającemu na bandoneonie Galliano towarzyszy na klarnecie basowym, bądź saksofonie sopranowym.
Dość trudno powiedzieć cokolwiek o muzyce Portala oprócz tego, że jest bardzo różnorodna. W jego dyskografii znaleźć można (oprócz wyżej wymienionych) takie nagrania jak będąca zapisem swobodnej improwizacji o freejazzowej proweniencji "Arrivederci le Chouartse", ale również nagrania o bardziej mainstreamowym charakterze (przynajmniej z dzisiejszej perspektywy) jak "Indian's Week" Henriego Texiera, "World Music", czy nawet nagrania piosenki francuskiej (sesja "Gainsbourg Percussions" Serge'a Gainsbourga, czy wiele płyt nagranych wespół z francuską piosenkarką Barbarą. Od lat 90-tych Portal z dość dużym sukcesem skierował się w stronę muzyki funk (płyty "Dockings" czy nagrania kwartetu Minneapolis).
Niemal wszystkie nagrania Portala cechuje wyjątkowy styl jego gry, łączącej wszystkie style muzyczne pozostające w kręgu jego zainteresowań. Od folkowej śpiewności francuskich musette po rockową dosadność i free jazzową swobodę.

Albumy

Tytuł	Wykonawca	Data wydania	Fra	Szwa	Ger	Dan	Hol	Aut	Sve	Ita	Wytwórnia
Minneapolis	Michel Portal	01.2001	86[4]	-	-	-	-	-	-	-	Universal	-
Concerts	Michel Portal & Richard Galliano	05.2004	160[4]	-	-	-	-	-	-	-	Sony	-
Birdwatcher	Michel Portal	01.2007	116[2]	-	-	-	-	-	-	-	Universal Jazz	-
Bailador	Michel Portal	11.2010	76[9]	-	-	-	-	-	-	-	Emarcy / Universal Classics & Jazz 275 376 6	-